'2017 là năm tăng cường kỷ cương giáo dục'

Năm 2016 khép lại với một số kết quả của ngành giáo dục trong quá trình triển khai đổi mới căn bản và toàn diện. Bên cạnh đó, nhiều vấn đề còn gây bức xúc dư luận.

Chia sẻ dịp đầu năm mới 2017, Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết ngành giáo dục còn nhiều việc phải làm để lấy lại lòng tin của xã hội.

Nhiều tồn tại cần được giải quyết  

- Trên cương vị người đứng đầu ngành giáo dục và đào tạo, bộ trưởng đánh giá thế nào về kết quả nổi bật trong năm qua?

- Năm 2016, ngành giáo dục tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện theo tinh thần Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và là năm đầu tiên đưa nghị quyết Đại hội XII của Đảng vào cuộc sống.

Nhiều quyết sách, chính sách giáo dục có tác động tích cực, góp phần làm thay đổi suy nghĩ, cách thức quản lý và hoạt động của cả hệ thống.

Ban hành Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân và Khung trình độ quốc gia Việt Nam là điểm nhấn quan trọng hàng đầu trong năm. Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mới được thiết kế theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào tạo; đẩy mạnh phân luồng sau trung học cơ sở; định hướng nghề nghiệp ở THPT; tạo điều kiện để quy hoạch đồng bộ lại mạng lưới cơ sở giáo dục.

Trong năm, ngành giáo dục cũng nhìn lại những quy chế, quy định còn hạn chế để thay đổi, bổ sung và hoàn thiện. Thông tư 22 về đánh giá học sinh tiểu học trên cơ sở hoàn thiện Thông tư 30 được ban hành, góp phần làm giảm áp lực, tạo ra khí thế mới cho giáo viên và học sinh tiểu học.

Quy chế đào tạo tiến sĩ hay Nghị định quy định về hợp tác đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục đang trong quá trình hoàn thiện với nhiều điểm mới hứa hẹn sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực về chất lượng đào tạo.

Ngay sau khi nhậm chức Bộ trưởng GD&ĐT, ông Phùng Xuân Nhạ đã có chia sẻ bên hành lang Quốc hội. Ông tâm niệm chỉ khi nào xã hội có niềm tin vào giáo dục mới thắng lợi, chưa có niềm tin thì vẫn thất bại. Đồ họa: Tuấn Dũng.

Kỳ thi THPT quốc gia và xét tuyển vào đại học, cao đẳng cơ bản khắc phục được những hạn chế của kỳ thi năm 2015. Quy chế thi và quy chế tuyển sinh được công bố sớm hơn mọi năm giúp các địa phương, nhà trường đủ thời gian chuẩn bị.

Năm 2016, 8 đoàn học sinh tham dự các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế đều mang về huy chương vàng, trong đó có huy chương vàng môn Sinh học chúng ta phải chờ đợi 15 năm qua.

Cũng trong năm, Việt Nam tổ chức thành công kỳ thi Olympic quốc tế Sinh học lần thứ 27 với sự tham gia của hơn 250 học sinh đến từ 68 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Những ngày cuối cùng của năm, chúng ta đón nhận một tin vui nữa khi theo kết quả PISA 2015, Việt Nam xếp thứ 8 về lĩnh vực khoa học trên tổng số 72 quốc gia tham gia đánh giá.

- Bên cạnh thành tích, nhiều vấn đề của ngành giáo dục còn gây bức xúc trong dư luận. Bộ trưởng nhìn nhận thế nào về những yếu kém của ngành?

- Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ngành giáo dục cũng thẳng thắn nhìn nhận những việc còn hạn chế, chưa làm được.

Xây dựng và thực hiện chính sách về giáo dục và đào tạo cần đề cao tính thực tiễn và hiệu quả thực sự trong quá trình triển khai. Mặc dù trước khi xây dựng chính sách đều có nghiên cứu, khảo sát, thực tế cho thấy đâu đó vẫn còn những điểm chưa phù hợp, khó triển khai trong thực tiễn.

Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn bất cập, cơ cấu chưa hợp lý, trình độ không đồng đều. Một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên chưa theo kịp yêu cầu đổi mới.

Công tác dự báo, lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục chưa thật hiệu quả, chưa sát với nhu cầu sử dụng.

Nguồn lực đầu tư còn hạn chế so với yêu cầu phát triển của ngành. Cơ sở vật chất trường, lớp học thiếu thốn. Ở một số địa phương, nguồn kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất trường, lớp còn hạn hẹp, đầu tư còn dàn trải, hiệu quả chưa cao. Công tác xã hội hóa trong đầu tư cho giáo dục chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Chất lượng giáo dục, nhất là chất lượng giáo dục đại học, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Việc tăng quy mô giáo dục đại học không tương xứng với các điều kiện bảo đảm chất lượng, trong khi công tác dự báo nhu cầu thị trường lao động chưa được quan tâm đúng mức dẫn tới chất lượng đào tạo chưa tốt.

Chương trình đào tạo chậm được đổi mới, còn nặng về lý thuyết, thiếu tính thực tiễn, thiếu sự gắn kết giữa nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp.

Siết chặt kiểm định chất lượng giáo dục đại học

- Năm 2017, Bộ GD&ĐT sẽ ưu tiên giải quyết những vấn đề gì, thưa ông?

- Tiếp tục triển khai 9 nhóm nhiệm vụ chủ yếu và 5 giải pháp cơ bản được đặt ra cho năm học 2016-2017 và những năm tiếp theo, năm 2017, ngành giáo dục sẽ tăng cường kỷ cương, nền nếp và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong các cơ sở giáo dục, đào tạo.

Đối với bậc học mầm non, bộ tiếp tục chú trọng đổi mới hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Bậc học phổ thông chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, ý thức, trách nhiệm của công dân đối với xã hội, cộng đồng...

Riêng với giáo dục đại học, Bộ GD&ĐT sẽ đẩy mạnh việc nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao.

Năm 2017, ngành tập trung rà soát, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục các cấp theo chuẩn, tiêu chuẩn ban hành, từ đó xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục đạt chuẩn.

Hiện nay, ngành cũng đang triển khai tái cơ cấu các trường sư phạm theo hướng giảm bớt số lượng để nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu đổi mới.

Chúng tôi cũng tiếp tục thực hiện Đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho giáo viên giai đoạn 2014-2015, lộ trình 2020. Đồng thời, ngành mở rộng thu hút các nguồn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước như các nguồn ODA, chương trình, dự án hợp tác với nước ngoài, các nguồn xã hội hóa... để đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập.

Để nâng cao chất lượng giáo dục đại học, 2017 sẽ là năm đẩy mạnh công tác kiểm định chất lượng, công khai, minh bạch các điều kiện đảm bảo chất lượng và kết quả kiểm định, xếp hạng, từ đó quy hoạch lại mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học phù hợp nhu cầu nhân lực của đất nước.