30 năm sống chung với thuốc độc

Thuốc độc ngấm vào lòng đất

Kho thuốc thứ nhất đang nằm tại HTX Nông nghiệp Hòa Kiến 3 (TP.Tuy Hòa). Nhà kho xuống cấp, hư hỏng phần mái, tường và nền. Nhiều can thuốc, phuy thuốc lâu ngày bị ô xy hóa làm vỡ, toàn bộ hóa chất đã ngấm xuống đất.

Những thùng phi đựng thuốc BVTV ở HTX Hòa Kiến 3 đã bị vỡ.

Kho thuốc thứ 2 của Công ty Vật tư tổng hợp Phú Yên với 433kg Falizan và 430kg thuốc khai hoang tồn đọng, được chôn giữ bằng hố bê tông tại thôn Phong Niên, xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa). Kho thuốc thứ 3 có khối lượng 78,8kg Falizan đã được Nông trường Sơn Thành (cũ) chôn trực tiếp xuống đất vào khoảng năm 2003.

Ông Lê Tấn Khoa - Thanh tra Chi cục BVTV Phú Yên, cho biết: Qua kiểm tra, chúng tôi thấy đây là những kho thuốc đã hết hạn sử dụng, tồn tại hàng chục năm nay. 2 kho thuốc của Công ty Vật tư tổng hợp và Nông trường Sơn Thành (cũ) được xử lý bằng cách chôn trong các hố bê tông nên mức độ ô nhiễm không quá nghiêm trọng. Riêng kho thuốc tại HTX Hòa Kiến 3 tồn tại gần 30 năm, khả năng gây ô nhiễm rất lớn.

Những năm 1980, lượng thuốc sâu này phục vụ cho đồng ruộng của các HTX, chủ yếu là thuốc Vophatoc được đựng trong các thùng phuy. Sau khi xoá bỏ hình thức làm ăn theo cơ chế cũ, những kho thuốc này không ai quản lý, lâu ngày các thùng thuốc bị ô xy hoá, vỡ, thủng và lượng lớn thuốc độc bị thấm xuống lòng đất, rất nguy hiểm.

Cách kho thuốc chừng 10 mét là trường tiểu học, trường mẫu giáo thôn Ngọc Phong, nhà dân và giếng nước. Bà con cho biết, mùa nắng, hơi thuốc bốc cao, lan tỏa cả một vùng không ai chịu nổi, tội nhất là các em học sinh tiểu học và mẫu giáo. Ông Đỗ Văn Trúc, nhà ở cạnh kho thuốc, bức xúc: “Các con tôi đau ốm thường xuyên vì ngửi cái mùi kinh khủng này. Gia đình tôi ở đây bị tra tấn mấy mươi năm. Không biết người dân phải sống chung với thuốc độc đến bao giờ?”.

Nói nhưng không làm

Ngày 26.5.2009, UBND tỉnh Phú Yên có công văn chỉ đạo Sở TNMT Phú Yên xem xét và Sở NNPTNT tập hợp các đơn vị trên địa bàn có bao bì và thuốc BVTV tồn đọng, cần tiêu hủy, đề xuất xử lý. Ngày 27.5.2009, Sở TNMT có công văn thống nhất phương án xử lý thuốc BVTV đang lưu trữ tại Công ty Vật tư tổng hợp Phú Yên và Công ty CP Vina cà phê Sơn Thành, chi phí do các công ty này chịu.

Bà con kêu lên xã, xã kêu lên cơ quan chức năng, nhưng không thấy ai đả động đến.Một lượng thuốc quá lớn đã nhiễm vào đất, thẩm thấu vào nguồn nước ngầm, ảnh hưởng không nhỏ đến các giếng nước của bà con.

Ông Phan Đời

Riêng kho thuốc tại HTX Hòa Kiến 3, dự trù kinh phí tiêu hủy từ ngân sách nhà nước khoảng 735 triệu đồng. Để tránh lãng phí, Sở TNMT Phú Yên đề xuất cần xác định mức độ ô nhiễm tại khu vực này.

Theo đó, Sở sẽ trực tiếp lấy mẫu tại kho thuốc gửi đi phân tích để xác định mức độ ô nhiễm và ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Nếu các thông số ô nhiễm nằm trong giới hạn cho phép thì sử dụng phương án khử mùi tại khu vực. Nếu vượt mức thì tùy mức độ ô nhiễm để lựa chọn phương pháp phù hợp để xử lý hiệu quả.

Thế nhưng đến nay, sau gần 2 năm, việc lấy mẫu cũng như xử lý vẫn chưa được tiến hành. Trong cơn bão số 11 năm 2010, mái của kho thuốc HTX Hòa Kiến bị tốc, mùi hôi từ kho thuốc phát tán ra làm hàng trăm hộ dân ở khu dân cư thôn Ngọc Phong, xã Hoà Kiến chịu không nổi.

Chủ nhiệm HTX Hòa Kiến 3, ông Phan Đời, đã nhiều lần gõ cửa các cơ quan chức năng nhưng chưa có cơ quan nào giải quyết. Với số vốn điều lệ chỉ 300 triệu đồng, HTX không thể bỏ kinh phí để xử lý ô nhiễm kho thuốc.

Lê Biết