300 tỷ đồng chỉ dùng để... đi chùa

Tuần trước, dân mạng đã “lên cơn” trước tuyên bố xanh rờn của một vị thứ trưởng, rằng “Việt Nam từ một nước nghèo trở thành một nước thu nhập trung bình thấp, đó chính là minh chứng cho tăng trưởng, chứ còn đòi hỏi cơ sở nào... Chúng ta cũng có thể thấy mệnh giá tờ 10.000 đồng năm 2002 đến bây giờ vẫn là 10.000 đồng, tại sao lại nói thu nhập của người dân không tăng?
Chẳng cần phải tranh biện nhiều. Chỉ cần thay tờ 10.000 đồng bằng tờ 200 đồng trong phát ngôn đó thì thấy ngay lập luận của vị lãnh đạo nọ không thể chỉ bảo là ngớ ngẩn. Mặt sau của tờ 10.000 đồng có in hình cái giàn khoan dầu khí. Sau 10 năm, cái giàn khoan vẫn ở đó, nhưng giá trị của một tờ giấy bạc được đo bằng sức mua của nó, chứ không phải là sự thay đổi của những cái hình in trên nó.

Ngày hôm qua, câu chuyện giá trị đồng bạc, rất ngẫu nhiên, được khơi trở lại sau khi Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Minh Tú đăng đàn khẳng định Nhà nước sẽ hạn chế in mới các loại tiền mệnh giá nhỏ từ 2.000 đồng trở xuống. Nguyên do, theo ông Tú: Riêng chi phí tổ chức in ấn loại tiền mệnh giá nhỏ này đã tốn kém tới 300 tỷ đồng. Chưa kể các chi phí xã hội khác như xe cộ, điều chuyển, gửi rút, và thậm chí cả công sức đếm tiền.

300 tỷ, chỉ để đáp ứng cho nhu cầu trong dịp tết rõ ràng là quá phí phạm. Hạn chế là đúng. Thậm chí phải dừng không in những đồng tiền này nữa, cho đỡ tốn tiền. Huống chi “300 tỷ đồng này có thể sử dụng vào rất nhiều mục tiêu khác mà đất nước cũng như nhân dân đang cần như xây dựng được nhiều trường học, bệnh viện ở vùng nông thôn”- Phó Thống đốc nói.

Nhưng 300 tỷ chi phí lãng phí, nhưng “công sức đếm tiền”, có lẽ không phải là lý do chính dẫn đến quyết định hạn chế in tiền mệnh giá nhỏ. Bởi còn có một sự thật là từ nhiều năm nay, lạm phát đã khiến một vài tờ tiền đã không còn sức mua nữa.

Một chén trà, củ khoai, chiếc kẹo cao su hay dăm cọng hành… đó là những thứ có thể mua được bằng một tờ tiền mệnh giá 200 đồng từ…10 năm trước. Còn giờ đây, 200 đồng, 500 đồng, thậm chí 1.000 đồng chỉ còn tiêu được trong mỗi một việc là… đi chùa. Rồi từ chùa lại vào thẳng… ngân hàng vì không thể tiêu gì ngoài xã hội.

Ít năm trước, câu hỏi “1.000 đồng thì mua được cái gì?” đã được đặt ra trên một diễn đàn.

Và câu trả lời hay nhất, thuộc về cái dấu chấm than của những người bán hàng: “1.000 đồng thì mua được cái gì!”.

Có lẽ, với tư duy kiểu “mệnh giá tờ 10.000 đồng năm 2002 đến bây giờ vẫn là 10.000 đồng” thì sẽ rất nhanh thôi, ngân hàng sẽ lại phải tiếp tục hạn chế in những tờ 2.000 đồng, 5.000 đồng, để tiết kiệm chẳng hạn.