4 con lợn Ỉ đắt đỏ nhất Việt Nam được nhân bản từ tế bào Soma bây giờ ra sao?

4 chú lợn Ỉ nhân bản đang phát triển khoẻ mạnh

Theo bà Nguyễn Khánh Vân - Giám đốc Phòng Thí nghiệm trọng điểm (Viện Chăn nuôi), được sự quan tâm đặc biệt và chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và PTNT, từ tháng 7/2017, Viện Chăn nuôi đã tổ chức triển khai Đề tài "Nghiên cứu tạo lợn Ỉ bằng kỹ thuật chuyển nhân tế bào soma".

Đề tài thuộc "Chương trình trọng điểm nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2020". Mặc dù thực hiện trong bối cảnh vô cùng khó khăn khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát mạnh, cộng với dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, trang thiết bị nghiên cứu hạn chế, song các cán bộ của Viện Chăn nuôi đã nỗ lực đầu tư trí tuệ, cập nhật tiến bộ khoa học trên thế giới để tổ chức, nghiên cứu, xây dựng, chuẩn hoá và đưa vào ứng dụng các công nghệ, phương pháp mới như tạo "tế bào nhận" không có màng sáng (zona pellucida).

Bà Vân cho biết, ưu điểm của phương pháp này là dễ thao tác khi cấy chuyển nhân "tế bào cho", tạo được nhiều phôi trong thời gian ngắn. Mặt khác, việc cấy chuyển phôi lợn 5-6 ngày tuổi đã nâng cao tỷ lệ thụ thai từ 24% (ở mức trung bình trên thế giới) lên 61%. Vì vậy, ngày 10/3/2021 đã có 4 chú lợn Ỉ nhân bản ra đời khỏe mạnh.

Theo tìm hiểu của PV Dân Việt, đề tài nghiên cứu này được cấp kinh phí 9 tỷ đồng, và có thể ví von đây là những con lợn Ỉ đắt đỏ nhất Việt Nam.

Theo Bộ NNPTNT, việc làm chủ công nghệ nhân bản lợn ỉ từ tế bào soma mô tai (tế bào trưởng thành) là bước đột phá, quan trọng về khoa học công nghệ của Việt Nam trong lĩnh vực nhân bản động vật.

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Phạm Doãn Lân - Phó Viện trưởng Viện Chăn nuôi, đồng thời là Chủ nhiệm đề tài "Nghiên cứu tạo lợn Ỉ bằng kỹ thuật chuyển nhân tế bào soma" cho biết, đây là sự thành công vượt bậc về khoa học công nghệ trong lĩnh vực chăn nuôi của Việt Nam. Trước đây, các nhà khoa học thế giới đã thành công với việc nhân bản con cừu Dolly, và các nhà khoa học Việt Nam đã tiếp cận, học hỏi những tiến bộ khoa học thế giới để làm chủ công nghệ nhân bản lợn Ỉ từ tế bào soma mô tai trong điều kiện cơ sở vật chất thiếu thốn, lạc hậu. 

Công trình này đã mở ra các hướng nghiên cứu mới trong việc chỉnh sửa gen, chọn lọc gen nhằm tạo ra những giống vật nuôi có ưu thế nổi trội, có khả năng kháng bệnh cao, thích ứng biến đổi khí hậu, cũng như tạo thuận lợi cho việc bảo tồn, lưu giữ những nguồn gen vật nuôi quý hiếm, có giá trị cao; hoặc tạo ra những con lợn nhân bản theo ý muốn, phục vụ cho việc cấy ghép nội tạng trong tương lai... 

Theo ông Lân, trước đây có nhiều ý kiến cho rằng vật nhân bản sẽ không phát triển, không có khả năng sản xuất nhưng khi chúng tôi tìm hiểu thông tin thì cá thể cừu Dolly sống được 7 năm và sinh con bình thường. Sau này có rất nhiều động vật nhân bản khác được đưa vào sử dụng, có sức sống rất tốt. Thậm chí Trung Quốc còn muốn mở ra một trung tâm sản xuất những giống vật nuôi nổi trội bằng công nghệ nhân bản. 

"Những con lợn ỉ đến nay đã được hơn 2 năm tuổi, vẫn sống khoẻ mạnh bình thường. Quá trình theo dõi cho thấy, sự sinh trưởng, tập tính của những con lợn nhân bản không khác gì so với những con lợn Ỉ được sinh ra bằng phương pháp thông thường. Đồng thời, chúng tôi đã khai thác tinh, đánh giá tinh đông lạnh và sau khi giải tinh đều cho thấy những kết quả rất tốt" - ông Lân nói.

Những chú lợn đắt giá được dắt đi dạo, cho ăn rau tự trồng

Trò chuyện với PV Dân Việt, bà Nguyễn Khánh Vân cho biết thêm: "Khi mới sinh ra, mỗi con lợn Ỉ chỉ nặng khoảng 300gram, nhỏ hơn so với lợn Ỉ được sinh sản bình thường. Với chế độ chăm sóc cẩn thận, những con lợn Ỉ này đã phát triển khoẻ mạnh và hiện đã đến độ trưởng thành, cho khai thác tinh". 

Đến thời điểm cai sữa (45 ngày tuổi), khối lượng cơ thể của lợn Ỉ đực nhân bản trung bình đạt 5,15 kg/con, dao động 4,5 - 5,6kg. Trung bình tăng khối lượng từ sơ sinh đến cai sữa của lợn Ỉ đực nhân bản đạt 107,77 g/con/ngày. Như vậy, so với lợn Ỉ được sinh sản bình thường, tốc độ tăng trưởng của lợn Ỉ nhân bản là tương đương nhau.

Ngoài việc ăn thức ăn bình thường như những giống lợn khác, bà Vân cho biết, những chú lợn thường xuyên được cán bộ của Viện cho đi dạo trong khuôn viên. Vào những ngày nắng nóng, mỗi chú lợn được sắp xếp 1 chiếc quạt mát để chống nóng, được tăng cường thức ăn thô xanh, tắm mát...

Tận dụng diện tích đất trong khuôn viên chuồng trại, các cán bộ của Trung tâm Nghiên cứu lợn Thuỵ Phương (Viện Chăn nuôi) đã trồng một số loại rau củ như khoai lang để cho lợn ăn. 

"Việc cho những con lợn Ỉ này ăn thức ăn thô xanh tự trồng cũng giúp chúng tôi yên tâm hơn so với mua bên ngoài. Lỡ không may mua phải những loại rau không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, lợn ốm bệnh thì thiệt hại rất lớn" - bà Vân chia sẻ. 

Phó Viện trưởng Viện Chăn nuôi Phạm Doãn Lân cũng cho biết, đến nay Viện đang cho khai thác tinh, đông lạnh tinh từ 4 chú lợn đực nhân bản. Thời gian tới Viện sẽ kiểm nghiệm đánh giá để cấy tinh cho những con lợn bản địa khác, đồng thời sẽ tiếp tục tạo ra những con lợn Ỉ cái bằng công nghệ nhân bản.

Cũng theo ông Lân, sự thành công của việc nhân bản con lợn Ỉ từ tế bào soma đã khẳng định được trình độ khoc học công nghệ của Việt Nam, khẳng định khả năng làm chủ công nghệ mới, gạt bỏ những tự ti và hi vọng thời gian tới sẽ tiếp tục làm chủ các công nghệ mới của thế giới nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển ngành nông nghiệp hiện nay.