Ai đứng sau vụ giết hại Tổng thống và Thủ tướng Iran vào năm 1981?

Trong số những tổ chức này có Tổ chức Thánh chiến vì dân tộc Iran (PMOI), một tổ chức vũ trang Hồi giáo quá khích được Iraq hậu thuẫn nhằm lật đổ chính quyền cách mạng Hồi giáo do Giáo chủ Ayatollah Rulollah Khomeini lãnh đạo. Đến 15h45', khi cuộc họp đang diễn ra sôi nổi thì một tiếng nổ kinh hoàng phát ra từ dãy ghế mà Tổng thống Rajai và Thủ tướng Bahonar đang ngồi, giết chết cả hai người và làm bị thương 6 người khác.

Điều tra của lực lượng an ninh Iran cho biết một quả bom hẹn giờ được ngụy trang trong một chiếc cặp xách tay đã được một ai đó lén đặt ngay dưới hàng ghế của Tổng thống Rajai và Thủ tướng Bahonar. Phải mất gần hai tháng điều tra tích cực, lực lượng an ninh Iran mới xác định thủ phạm gây ra vụ đánh bom. Hắn ta tên Massoud Kashmiri, một thành viên cao cấp của PMOI giả dạng nhân viên tạp vụ của Văn phòng Thủ tướng, lén lút mang bom hẹn giờ vào phòng họp để gây nổ giết hại hai nhà lãnh đạo Iran vào chiều ngày 30/8/1981.

Sau khi gây ra vụ việc, Kashmiri trốn đến thành phố Kerman để tìm cách đào thoát sang Iraq nhưng đến ngày 29/10/1981 đã bị lực lượng biên phòng Iran bắt giữ.

Tổng thống Mohammad Ali Rajai là một trong những nhà lãnh đạo của cuộc Cách mạng Hồi giáo tại Iran vào năm 1979. Ông được bầu làm Tổng thống vào ngày 4/10/1981. Còn Thủ tướng Mohammad Javad Bahonar, là một giáo sĩ Hồi giáo từng bị bắt giam nhiều lần vì có hành động chống đối chế độ quân chủ tại Iran .

Thủ tướng Bahonar là một nhà tư tưởng chứ không phải là một nhà quân sự từng giữ chức Bộ trưởng Bộ Giáo dục trong chính quyền Cách mạng Hồi giáo, và đến tháng 8/1981 được bổ nhiệm làm Thủ tướng.

Sau khi cuộc Cách mạng Hồi giáo thành công tại Iran vào năm 1979, PMOI bất hợp tác với chính quyền mới nên bị trấn áp dữ dội khiến phần lớn thành viên PMOI phải đào thoát sang quốc gia Iraq lân cận để lánh nạn. PMOI nhằm biến tổ chức này thành một công cụ để làm bất ổn tình hình Iran , nên đã cấp cho PMOI một khu vực riêng ở ngoại ô thành phố Fallujah để làm căn cứ. Tại đây, các thành viên PMOI được các sĩ quan huấn luyện nghiệp vụ quân sự, tình báo, phá hoại... sau đó được tung về lại Iran để triển khai các hoạt động khủng bố, điệp báo...

Kashmiri gia nhập PMOI khi còn là sinh viên đang học đại học tại thủ đô Tehran vào năm 1971. Hắn ta từng tham gia vụ đánh bom khủng bố tại thủ đô Tehran vào tháng 8/1973 nhân dịp Iran tổ chức lễ kỷ niệm 2.500 năm ngày thành lập chế độ quân chủ. Là một trong những thành viên cốt cán của PMOI, Kashmiri được tình báo Iraq tích cực huấn luyện các nghiệp vụ tình báo, chiến đấu và khủng bố để quay về Iran hoạt động dưới vỏ bọc một thương nhân.

Từ đầu năm 1981, Kashmiri, theo lệnh của tình báo Iraq, quay về lại Iran để thành lập một đường dây điệp báo, tuyển dụng điệp viên nội gián, cộng tác viên người Iran để thu thập thông tin quốc phòng, an ninh của chính quyền cách mạng Iran rồi chuyển giao cho tình báo Iraq. Đường dây điệp báo của Kashmiri còn tổ chức các vụ khủng bố, ám sát.

Ngày 28/6/1981, một điệp viên của Kashmiri giả dạng nhân viên kiểm tra âm thanh để đột nhập vào trụ sở của đảng Cách mạng Hồi giáo (chính đảng của Iran mà thành viên cao cấp đều là các nhà lãnh đạo của Iran) lén cài bom hẹn giờ. Khi phát nổ, quả bom đã làm thiệt mạng gần 70 quan chức cao cấp của chính quyền và Quốc hội đang tham gia một cuộc họp tại đây.

Trong lúc vụ việc còn đang trong quá trình điều tra thì đến ngày 30/8/1981 lại tiếp tục xảy ra vụ đánh bom khủng bố tại Văn phòng Thủ tướng làm chết Tổng thống Rajai và Thủ tướng Bahonar.

Từ lời khai báo của Kashmiri, chính quyền cách mạng Iran quyết định triển khai một chiến dịch an ninh quy mô tại thủ đô Tehran và nhiều thành phố lớn khác để truy bắt những thành viên còn lại của đường dây điệp báo do Kashmiri cầm đầu và bắt giữ thêm 8 người là điệp viên nội gián và cộng tác viên.

Theo nhận định của nhiều phương tiện truyền thông và chuyên gia quân sự của phương Tây, chính những hoạt động khủng bố, điệp báo và quân sự của PMOI, nhắm vào Iran, được tình báo Iraq hậu thuẫn,  là những mầm mống làm phát sinh cuộc chiến tranh khốc liệt giữa Iran và Iraq trong thập niên 80 thế kỷ trước