Bản nghèo vui Tết đầu tiên có điện lưới quốc gia

Chiếc nồi cơm điện...lịch sử

Một ngày đầu xuân, chúng tôi đến bản Đồng Thắng, xã Đồng Văn, Bình Liêu. Từ cửa khẩu Hoành Mô đi dọc theo Quốc lộ 18C tới bản Đồng Thắng mất chừng 20Km, đường nhựa và bê tông tới tận bản. Còn nhớ lần đến Đồng Văn cách đây gần 10 năm trước, con đường giáp biên giới với Trung Quốc này còn là con đường “đau khổ”, gập ghềnh sỏi đá. Cánh phóng viên trẻ phải can đảm lắm mới dám đi xe máy tới các bản Sông Moóc, Đồng Thắng, hay Phạt Chỉ.

Cả người lớn và trẻ nhỏ bản Đồng Thắng háo hức như ngày hội trong ngày đầu tiên bản được hòa điện lưới quốc gia. Ảnh: Nguyễn Quý. 

Đồng Thắng trước kia vốn là một bản nhỏ của người Tày ở Đồng Văn, nhưng do địa hình đi lại khó khăn, thời tiết khắc nghiệt nên hầu hết các hộ đã bỏ bản, di chuyển tới các bản dễ sinh sống hơn như Phai Lầu, Cầm Hắc. Từ năm 2000, theo tiếng gọi di dân định cư ở khu vực giáp biên giới, hơn 10 hộ người dân tộc Dao  ở bản Sông Moóc đã di chuyển tới Đồng Thắng, với những điều kiện sinh hoạt, phát triển kinh tế còn hết sức khó khăn, trong đó khó khăn nhất là đường sá đi lại và điện sinh hoạt.

19 năm kể từ ngày chuyển tới Đồng Thắng sinh sống, ông Dường Chống Dảu (69 tuổi) đã quá quen với những buổi tối tù mù ở nơi quanh năm sương phủ này. Mùa đông cũng như mùa hạ, chiếc đèn pin sạc bằng ắc quy là thứ duy nhất mang lại ánh sáng trong nhà vào buổi tối. Có chăng chỉ còn ánh lửa bập bùng tỏa thứ ánh sáng yếu ớt không soi hết gian bếp. Sống mãi như vậy thành quen, chưa bao giờ ông Dảu phàn nàn về việc không có điện, cũng chẳng ước mong về thứ ánh sáng “huyễn hoặc” tỏa ra từ bóng đèn “sợi tóc”...

Chiếc đèn pin sạc bằng ắc quy, giờ là vật kỷ niệm của ông Dường Chống Dảu. Ảnh: Nguyễn Quý.

Nhưng kể từ khi thấy những chiếc xe tải ùn ùn chở cột điện, thiết bị đến bản, rồi khi “Nghe mấy chú áo cam (màu áo công nhân ngành điện – PV) báo tin điện lưới quốc gia về với bản trước Tết”, ông Dảu cứ khấp khởi mừng thầm. Điện chưa về, nhưng hơn 1 tháng trước ông Dảu cùng con trai Dường Cắm Coóng đã xuống chợ Đồng Văn mua hẳn 4 cái bóng đèn compact, “thấy họ bảo sáng lắm, mà lại tiết kiệm điện”. Hai bố con về hì hụi đấu nối với dây và ổ cắm, chỉ chờ ngày đóng điện để chờ xem ánh đèn nó sáng thế nào.

Thế rồi ngày ấy cũng tới. Ngày 25.1.2019, lần đầu tiên bản Đồng Thắng được sử dụng điện từ điện lưới quốc gia. 12 hộ dân vui sướng trong căn nhà sáng bừng ánh đèn điện.

Vui sướng nhất bản từ khi có điện lưới là Dường Cắm Quay. 3 năm nay Quay làm nghề thợ mộc, với đủ các thứ máy móc như máy cưa, máy khoan, máy bào...nhưng đều phải dùng điện máy nổ. “Mỗi tiếng dùng máy nổ phải mất 2 lít dầu, tốn kém lắm” – anh Quay nói. Kể từ khi có điện, căn nhà của 2 vợ chồng với 3 đứa con nhỏ yên tĩnh hẳn, không còn tiếng máy nổ ầm ì mỗi khi Quay làm việc. Một thứ đồ dùng sinh hoạt trước đây chưa từng thấy ở bản Đồng Thắng, giờ đã xuất hiện trong nhà Quay. Đó là chiếc nồi cơm điện.

Anh Dường Cắm Quay lần đầu tiên được dùng điện lưới để vận hành các thiết bị nghề mộc. Ảnh: Nguyễn Quý.

Không còn thôn/bản đặc biệt khó khăn, bắt đầu từ có điện

Dự án cấp điện cho các điểm/cụm dân cư dưới 20 hộ trên địa bàn tỉnh chưa được sử dụng điện khởi công từ tháng 10.2018, tổng mức đầu tư trên 54 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách tỉnh. Quy mô dự án gồm: Xây dựng mới 5,7km đường dây 35kV; 8,5km đường dây 22kV; 23,3km đường dây hạ thế; thi công lắp đặt 11 trạm biến áp với tổng công suất 750kVA; lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời cho 210 hộ sử dụng điện và lắp mới 276 công tơ điện một pha. Như vậy, có 486 hộ dân vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn của tỉnh đã được thụ hưởng dự án (trong đó huyện Bình Liêu nhiều nhất với 262 hộ dân).

Với dự án trên, Quảng Ninh đã đạt được mục tiêu 100% hộ dân trong toàn tỉnh được sử dụng điện lưới quốc gia hoặc sử dụng điện từ pin năng lượng mặt trời do tỉnh đầu tư.

Ông Dường Chống Dảu khoe chiếc bảng điện mới lắp đặt. Ảnh: Nguyễn Quý.

Tại buổi lễ khánh thành dự án cấp điện cho cụm điểm dân cư dưới 20 hộ tại bản Đồng Thắng vào ngày 27.1 vừa qua, ông Nguyễn Đức Long – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh – khẳng định: Trong thực hiện đột phá chiến lược về hạ tầng, tỉnh Quảng Ninh không chỉ ưu tiên phát triển hạ tầng giao thông mà còn quan tâm và dành nguồn lực đầu tư rất lớn để phát triển hạ tầng điện, đặc biệt là tại khu vực vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo và các xã, thôn khó khăn trên địa bàn. Với nỗ lực đó, từ năm 2013 đến nay, Quảng Ninh lần lượt hoàn thành việc đưa điện lưới quốc gia ra huyện đảo Cô Tô, 5 xã đảo thuộc huyện Vân Đồn, xã đảo Cái Chiên (huyện Hải Hà).

Đây đều là những dự án đầu tư lớn, thi công khó khăn, phức tạp, nhưng với quyết tâm của tỉnh cùng sự nỗ lực của ngành Điện và các đơn vị liên quan nên tất cả đều đã hoàn thành, đưa vào sử dụng. Qua đó, phục vụ người dân trong sinh hoạt, sản xuất và thúc đẩy phát triển KT-XH khu vực nông thôn, rút ngắn khoảng cách với thành thị. Các dự án hạ tầng điện đến với vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn có ý nghĩa rất lớn trong công tác an sinh xã hội, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của tỉnh đối với những địa bàn này.

Một căn nhà mới xây dựng và được nối điện lưới ở bản Đồng Thắng. Ảnh: Nguyễn Quý.

Riêng đối với dự án cấp điện cho các điểm/cụm dân cư dưới 20 hộ trên địa bàn tỉnh chưa được sử dụng điện là hạng mục quan trọng trong Chương trình đưa các xã, thôn/bản ra khỏi diện đặc biệt khó khăn của tỉnh. Qua đó, góp phần vào việc thực hiện mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2019, không còn xã, thôn/bản đặc biệt khó khăn, về đích trước cả nước 1 năm; đến năm 2020 hoàn thành Chương trình xây dựng nông thôn mới.

Điện về Đồng Thắng vào những ngày bà con người Dao ở đây hòa chung niềm vui đón Tết cổ truyền của người Việt. Sẽ không còn tiếng máy nổ ầm ì, không còn ánh đèn pin như ma chơi trong căn nhà mỗi tối...Người dân Đồng Thắng và những bản nghèo cuối cùng ở Quảng Ninh đang có một cái Tết đáng nhớ.