Bé 3 tháng tuổi sốt cao, ho, co giật toàn thân vì mắc bệnh lao toàn thể

Lây bệnh lao từ bố

Bác sĩ Nguyễn Phương Thảo, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương – người trực tiếp điều trị cho bệnh nhi mắc bệnh lao chia sẻ, trước khi vào viện khoảng 1 tháng trẻ có biểu hiện ho húng hắng, gia đình cho trẻ đi khám tại một số phòng khám tại địa phương và được chẩn đoán viêm nhiễm đường hô hấp. 

Trước vào viện 3 ngày, trẻ xuất hiện ho nhiều và xuất hiện một cơn co giật toàn thân, kèm khó thở, được gia đình đưa đến bệnh viện tuyến tỉnh điều trị, sau đó được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, qua thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng, trẻ được chẩn đoán mắc bệnh lao toàn thể bao gồm: lao phổi và lao màng não. 

Khai thác tiền sử gia đình thì được biết cách đây một năm bố của trẻ đã được chẩn đoán mắc bệnh lao, do chưa hiểu biết về nguy cơ lây bệnh lao cho những người tiếp xúc nên đã lây cho trẻ. 

Rất may mắn, sau 3 tuần điều trị tích cực tình trạng sức khoẻ của trẻ ổn định, hết sốt, hết suy hô hấp, ăn uống tốt, dự kiến trẻ sẽ được ra viện trong một vài ngày tới.

Theo bác sĩ Thảo, tại Bệnh viện Nhi Trung ương, hàng năm phát hiện và điều trị khoảng 70 đến 80 ca bệnh lao, đều là những ca lao nặng, khó chẩn đoán. 

Trong đó gồm các thể Lao phổi – màng phổi (45%), Lao toàn thể (18%), Lao màng não (30%), Lao xương, Lao hạch.

Hầu hết các trường hợp xảy ra ở trẻ nhỏ (<5 tuổi) và bệnh xảy ra trong vòng 2 năm sau tiếp xúc với nguồn bệnh (đa số trong vòng 1 năm).

Bác sĩ Thảo cũng nhấn mạnh, tỷ lệ nhiễm lao cao ở những trẻ em phơi nhiễm; Tỷ lệ tử vong ở trẻ sống trong gia đình có người bị lao cao hơn so với trẻ sống trong gia đình không mắc bệnh lao, nếu mẹ bị lao tỷ lệ tử vong tăng gấp 8 lần.

Có đến 71% trẻ bỏ lỡ cơ hội dự phòng lao bị mắc lao sau này trong đó: 81% là trẻ dưới 3 tuổi, 25% mắc lao lan tỏa và 5% tử vong. Nguồn lao là mẹ hoặc cha trong các trường hợp này là 47,4%.

Các dấu hiệu lâm sàng nhận biết sớm bệnh lao ở trẻ em

Theo bác sĩ Thảo, các dấu hiệu nhận biết trẻ mắc bệnh lao bao gồm trẻ: 

- Có tiền sử tiếp xúc gần gũi với người bệnh lao phổi, trong vòng 1-2 năm gần đây.

- Có tiền sử có các triệu chứng lâm sàng nghi lao đã được điều trị nhưng triệu chứng không hoặc ít cải thiện, nhanh tái phát.

– Triệu chứng lâm sàng nghi lao: Triệu chứng toàn thân: Sốt, ra mồ hôi đêm; mệt mỏi/giảm chơi đùa; chán ăn/không tăng cân/ sụt cân/suy dinh dưỡng. Triệu chứng cơ năng: tùy thuộc vào cơ quan mắc lao, như ho dai dẳng, nổi hạch, đau đầu, co giật, đau khớp,…các triệu chứng thường kéo dài>2 tuần, không cải thiện với liệu pháp điều trị khác ngoài. 

"Việc điều trị lao ở trẻ em cũng giống như của người lớn, tuy nhiên cha mẹ phải tuân thủ điều trị cho con em mình đúng hướng dẫn của bác sĩ, điều trị đủ thời gian (6-9 tháng), đủ liều lượng thuốc, đúng phác đồ thì bệnh mới ổn định. 

Bệnh lao trẻ em có thể chữa khỏi được với hoá trị lao ngắn ngày, kể cả các thể nặng nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng nguyên tắc (uống thuốc đúng, đủ, đều và không được bỏ sót) Tuân thủ điều trị giúp phòng bệnh lao kháng thuốc. 

Bệnh lao kháng thuốc thường phát sinh thông qua việc lựa chọn các chủng vi khuẩn đột biến do không tuân thủ điều trị. Chủng vi khuẩn kháng thuốc này lây cho người khác. Nhiễm lao kháng thuốc dẫn đến khó khăn trong việc điều trị, tăng chi phí điều trị và tăng tỷ lệ di chứng", bác sĩ Thảo phân tích. 

Cách phòng bệnh lao ở trẻ em

Bác sĩ Thảo khuyến cáo, để đề phòng bệnh lao cho trẻ em, cha mẹ cần

- Tiêm vaccine phòng bệnh lao BCG. Vaccine này nằm trong Chương trình tiêm chủng mở rộng nhằm giúp trẻ cơ thể hình thành miễn dịch chống lại bệnh lao khi bị nhiễm lao từ sớm. BCG hiệu quả trong việc chống lại bệnh lao lan tỏa và lao màng não.

- Kiểm soát vệ sinh môi trường.

– Giảm tiếp xúc nguồn lây. Khi trong nhà hoặc hàng xóm có người mắc bệnh lao cần tránh cho trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh. 

- Kịp thời phát hiện các triệu chứng nghi mắc lao của trẻ để đưa trẻ đi khám và điều trị nếu có bệnh lao.