Bộ đội giúp dân mang tiền đi “đẻ”

Đưa tiền đi gửi có quà

Nhìn chiếc xe ca cắm cờ hoa, già trẻ trên xe ai cũng ăn mặc đẹp, hết vòng vào quán ăn sáng, uống cà phê rồi lại ra chợ, người đi đường cứ nghĩ: Chắc dân mấy làng thuộc Công ty 74 lại được chở đi biểu diễn văn nghệ hay tham quan gì đây… Cho đến khi chiếc xe lăn bánh vào trụ sở ngân hàng huyện Đức Cơ thì mới vỡ lẽ: Họ đi gửi tiền tiết kiệm… Đưa tiền nhà đi gửi ngân hàng mà có xe đưa đón, lại còn được phát tiền để ăn sáng, mua quà!

Bộ đội hướng dẫn công nhân dân tộc Jrai kỹ thuật khai thác mủ cao su.

Thượng tá Trần Quang Hùng – Giám đốc Công ty 74 kể cho chúng tôi nghe câu chuyện khó tin: Đồng bào dân tộc Jrai ở các xã trên địa bàn đứng chân của công ty xưa nay chưa bao giờ biết đến ngân hàng đã đành, cả con cháu họ bây giờ là công nhân cũng vậy. Tập quán truyền thống của đồng bào không có khái niệm tích lũy…

Những năm trước đây, đời sống người lao động còn khó khăn, nhưng vài năm trở lại đây họ trở nên khấm khá nhờ giá cao su tăng cao. Công nhân cạo mủ giỏi, tháng cao điểm tiền lương đạt tới 12 triệu đồng. Rồi tiền thưởng, nhiều công nhân mỗi năm thu về gần 50 triệu đồng, đó là chưa kể thu nhập từ các nguồn kinh tế gia đình…

Xây nhà, mua đủ các đồ dùng sinh hoạt thiết yếu rồi họ sử dụng đồng tiền dôi dư vô cùng lãng phí: Vượt sản - nhậu; mua xe mới - nhậu… Muôn vàn lý do để bày cớ ăn nhậu. Lãng phí hơn là chuyện hiếu hỉ, ma chay. Tập quán của người Jrai xưa ai có việc, người được mời nếu là họ hàng thì chỉ cần góp con gà, ghè rượu là đủ. Nay thì họ cũng phong bì, phong bao như người Kinh. Mà phong bao theo kiểu tùy hứng. Đã có trường hợp phong bao tặng đám cưới cả 10 triệu đồng!

Đứng trước thực trạng này, Ban lãnh đạo Công ty 74 thấy mình không thể ngồi yên, họ quyết tâm phải giúp đồng bào giữ được đồng tiền mồ hôi nước mắt để phòng khi trái gió trở trời. Và một chiến dịch vận động bà con mang tiền đến ngân hàng bắt đầu được tiến hành.

Việc nhỏ mà lợi ích không nhỏ

Phải giúp đồng bào biết cách quản trị kinh tế gia đình, biết tích lũy, biết sử dụng đồng tiền có ích, lãnh đạo công ty quyết định thực hiện chương trình tiết kiệm cho công nhân dân tộc bắt đầu từ tháng 8.2010. Hiểu rằng việc nhỏ nhưng không đơn giản bởi đó là sự thay đổi cả một quá trình nhận thức, công việc vận động được tiến hành kỹ lưỡng…

Giám đốc ngân hàng được mời xuống tận các đội sản xuất để nói rõ lợi ích cụ thể của việc gửi tiền. Rồi các đội trưởng, già làng cũng được huy động. Để tránh tâm lý e ngại trong việc làm thủ tục, công ty cử cán bộ lo toàn bộ việc giao dịch. Đến tháng nhận lương, công nhân chỉ cần đăng ký số tiền gửi, sau đó xe công ty sẽ chở ra tận ngân hàng ký tên là xong…

Mọi việc đã đến thế nhưng tháng đầu cũng chỉ được 26 công nhân đăng ký và gửi một số tiền tượng trưng gọi là để “hưởng ứng phong trào”. Duy nhất có một người dám gửi 10 triệu đồng – đó là Rơ Mah Kum… “Biết tiền đẻ được bao nhiêu mà gửi nhiều, để coi đã chứ”.

Một rồi 3 con trăng qua đi, khi ngân hàng thông báo đến nhận tiền lãi mới thấy ngạc nhiên: Tiền mình chẳng mất đi đâu lại còn “đẻ” thêm ra. Nếu cất trong ống tre, chưa chừng đã lôi ra nhậu mất tiêu rồi. Từ nay phải học Mah Kum để có nhiều tiền thôi… Ba con trăng nữa, số người mang tiền đi “đẻ” bỗng tăng gấp đôi. “Người số một” Rơ Mah Kum bị đẩy xuống đứng thứ ba. Người đứng đầu bây giờ là Ma Phen: 20 triệu, đứng nhì – Puih Dơn 14 triệu. Người gửi 10 triệu chẳng ai để ý nữa rồi…

Bây giờ thì việc đã thành nếp. Cứ tới tháng nhận lương là ai cũng đăng ký gửi. Không có nhiều thì 1 triệu, 5 trăm nghìn… Cũng như đi cạo mủ cao su vậy thôi. Phải nhiều giọt mủ góp lại mới nên chén mủ đầy. Đồng tiền đẻ ra mừng không nói, nó nằm trong ngân hàng cái bụng tự nhiên yên hẳn. Từ nay có việc khỏi phải lo chạy vạy mượn người này người khác…

Ngọc Tấn