Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường trần tình về món nợ 15.000 tỷ đồng NTM

Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu giải trình trước Quốc hội về Chương trình xây dựng nông thôn mới- Ảnh Ngọc Thắng

Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, những kết quả đánh giá của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ ra trong quá trình giám sát Chương trình xây dựng NTM là rất chính xác và xin tiếp thu hoàn toàn những đánh giá, nhận định như trong kết quả báo cáo giám sát đó.

Theo Bộ trưởng, chương trình xây dựng NTM và tái cơ cấu nông nghiệp là 2 chương trình giường cột trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về vấn đề “nông nghiệp, nông dân, nông thôn”.

Ông Cường đánh giá, qua 6 năm thực hiện cho thấy, chương trình NTM là một chương trình rất đặc biệt, được thực hiện trên địa bàn chiếm 70% diện tích lãnh thổ với gần 9.000 xã, 600 huyện tại 63 tỉnh, thành cả nước. Chương trình cũng được lượng hóa bằng 19 tiêu chí cụ thể. Đồng thời, đây cũng là chương trình được triển khai vào đúng giai đoạn xảy ra cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (năm 2008).

Mặc dù vậy, ông Cường cũng khẳng định, chương trình đã đạt được một số kết quả rất đáng ghi nhận, đáng trân trọng. Đó là sự nhận thức đồng bộ từ tất cả hệ thống chính trị, toàn hệ thống kinh tế, nhân dân ủng hộ.

“Chỉ trong thời gian rất ngắn, chương trình đã huy động được trên 1 triệu tỷ đồng và các thiết chế nông nghiệp đã được hình thành. 5 năm qua giao thông nông thôn đã gấp 5 lần giai đoạn trước năm 2011; 98,2% số hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia. Điều đó, cho thấy sự quyết tâm rất lớn của cả nước trong việc thực hiện chương trình này”- Bộ trưởng Cường nhấn mạnh.

Cũng theo ông Cường, trong 5 năm qua, cả nước đã hình thành hơn 20.000 mô hình sản xuất nông nghiệp, từ đó tạo nên kết quả sản xuất nông nghiệp rất rõ rệt. Thể hiện rõ nhất là năm 2016, mặc dù nước ta chịu nhiều hiện tượng thiên tai như hạn mặn, lũ lụt, song sức sản xuất vẫn rất lớn. Xuất khẩu nông lâm thủy sản đến thời điểm này đã đạt 26,5 tỷ USD và cả năm dự kiến  có thể xuất khẩu trên 31 tỷ USD, thặng dư thương mại trên 8 tỷ USD. Thu nhập bình quân của hơn 2.000 xã NTM đã gấp 1,85 lần so với trước khi xây dựng NTM.

Từ các kiến nghị giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng, 12 điểm kiến nghị của cơ quan giám sát là rất chính xác, từ đó các Bộ, ngành T.Ư và địa phương bám sát vào đây để thực hiện cho đúng.

Mặc dù còn nhiều tồn tại, vướng mắc, song vị Bộ trưởng cho rằng, đây là chương trình liên tục, kiên trì, bền bỉ kéo dài, đòi hỏi mọi thành phần phải vào cuộc mới thành công. Bởi thực tế cho thấy, khu vực nông thôn là dư địa, là tiềm năng rất lớn để phát triển kinh tế, là trụ đỡ của nền kinh tế nước ta trong giai đoạn hiện nay. Để phát huy được hết lợi thế, tiềm năng đó đòi hỏi trong thời gian tới Chính phủ sẽ phải dành nguồn lực nhiều hơn nữa để đầu tư cho khu vực nông nghiệp, nông thôn, bởi nguồn lực như hiện nay vẫn còn rất hạn chế.

Về vấn đề được nhiều ĐB quan tâm thảo luận là nợ đọng trong xây dựng NTM, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng, theo đoàn giám sát của Quốc hội, đúng là có xảy ra vấn đề nợ trong quá trình xây dựng NTM. Tuy nhiên, ở đây có 2 câu chuyện, một là đúng như đoàn giám sát đã chỉ ra là nợ; song còn một vấn đề khác là khi giám sát tại  khu vực đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ, cho thấy có nợ đọng nhiều. Điều này phải hiểu là, vì cuối năm 2015, việc phát triển xây dựng NTM ở các khu vực này đang rất cao và đang trong giai đoạn hoàn thiện, hoàn công, thanh quyết toán các công trình, nên có nhiều nơi nợ tới cả 1.100 tỷ đồng. Song đến nay, con số nợ chính xác chỉ là 12.000 tỷ đồng.

"Riêng Bắc Ninh đã giải quyết xong toàn bộ phần 1.600 tỷ đồng và tỉnh này còn sẽ dành 5.600 tỷ đồng trong giai đoạn tới để xây dựng NTM, trong đó ngân sách tỉnh chi ra là 1.200 tỷ đồng. Đây là một động thái rất đáng hoan nghênh của tỉnh Bắc Ninh” - ông Cường nói.