Buôn gà lậu lãi ngang... ma túy

Thời gian qua, nhiều địa phương ở giáp biên giới với Trung Quốc như Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai... đã ra sức ngăn chặn buôn lậu gia cầm từ Trung Quốc, nhưng nhìn chung việc ngăn chặn triệt để là rất khó thực hiện. Vì sao như vậy? Câu chuyện dưới đây giúp chúng ta hiểu phần nào.

Dùng đò sắt để vận chuyển gà lậu là một phương thức mới bị cơ quan chức năng phát hiện

Gà thải được cho không

Sáng 14.4, chúng tôi dạo một vòng quanh các chợ ở Móng Cái (Quảng Ninh) thì lác đác vẫn thấy các lồng gà không được kiểm dịch, gà trọc đầu (còn gọi là gà Trung Quốc) được các chủ hàng bày bán. Giả mua một con gà ở chợ giáp biên ở đây, chúng tôi giật mình khi biết được đường đi tỉ mỉ một con gà lậu được đưa về từ Trung Quốc vào Việt Nam như thế nào.

Theo lời chủ buôn gà lậu này, khái niệm "gà thải" có ý nghĩa rất rõ là loại gà bỏ đi như phế thải mà các trại nuôi phải tiêu hủy sau khi con gà không còn cho năng suất trứng. Cái gọi là phế thải này khi đưa vào Việt Nam trở thành hàng quý, mang lại nguồn lợi nhuận cao, do vậy người người, nhà nhà rủ nhau mang về Việt Nam tiêu thụ.

Lý giải việc tại sao đất nước đông dân như Trung Quốc nhu cầu dùng thực phẩm rất cao lại bỏ phí nguồn gà thải có thể giết thịt, chủ hàng này hồn nhiên trả lời: Không phải cơ quan chức năng của Việt Nam thông báo mới biết trong gà thải có chất độc hại tồn dư mà hầu hết những người buôn gà đều hiểu rất rõ việc này. Nhấn mạnh việc người người quyết tâm đưa gà thải vào Việt Nam, chủ buôn gà này cho hay: Vì siêu lợi nhuận.

Lợi nhuận được chủ buôn này phân tích như sau: Vận chuyển 1 con gà thải đưa qua biên giới chỉ mất từ 5.000-8.000 đồng. Khi đưa sang Việt Nam thì bán được ít nhất 50.000 đồng/con gà thải. Còn các loại gà giống tổng chi phí mua và vận chuyển chỉ khoảng 5.000 đồng/con trong khi được bán buôn tại Móng Cái với giá từ 13.000-15.000 đồng. Cũng theo chủ buôn gà này, thời điểm đầu, dân buôn gà lậu ai cũng giàu bởi lực lượng chức năng không kiểm soát. “Chỉ cần 1 tuần đánh 2-3 chuyến gà lậu là thu được vài chục triệu đồng như bỡn”- chủ gà này kể.

Thực tế này cũng được ông Đàm Văn Đức - Đội trưởng Đội QLTT số 1 Quảng Ninh thừa nhận: "Một kg gà thải loại nhập lậu giá chỉ có 5.000 - 10.000 đồng. Nếu vận chuyển trót lọt vào sâu trong nội địa có thể bán với giá 50.000 - 60.000 đồng/kg. Một chuyến như vậy chủ hàng thường chở 1.000 - 1.200 con. Với cách tính như trên, việc buôn bán gà lậu có lãi ngang buôn ma tuý".

Chế tài "phủi"

Từ đầu năm đến nay, các bộ ngành trung ương và các địa phương ở dọc biên giới với Trung Quốc, trong đó có Quảng Ninh, Lào Cai, Lạng Sơn... đều ra sức ngăn chặn tình trạng gia cầm nhập lậu. Nhưng, như đã nói, do buôn gà lậu siêu lợi nhuận nên các con buôn vẫn bất chấp sự kiểm soát gay gắt của ngành chức năng để hành nghề. Thậm chí, như một đầu nậu gà ở Quảng Ninh cho biết, ngành chức năng càng truy bắt, gà lậu càng hiếm và giá càng cao...

>> Chùm ảnh: Gà lậu vẫn “chạy” vào nội địa bằng đủ đường

Theo thông báo mới đây của tỉnh Quảng Ninh, sau một thời gian ráo riết ra quân đã xử lý được đến 90% việc buôn bán gà nhập lậu. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên Dân Việt, cơ quan chức năng mới xử lý được bề nổi của vấn nạn này. Bởi theo tiết lộ của chủ buôn gà lậu: Để vượt mặt cơ quan chức năng, hiện việc vận chuyển gà thải không công khai bằng xe tải như trước mà được chuyển sang hình thức đã giết mổ tập trung rồi đóng vào thùng xốp mới đưa sang Việt Nam.

Tiếp đó, lợi dụng việc các cơ quan chức năng để lỏng cho các xe container chở hàng đông lạnh chuyển đến vùng biên quay đầu nên gà nội địa lại càng dễ vào sâu trong nội địa. Thậm chí nhiều người còn dùng xe con để vận chuyển các thùng gà này… Theo thông báo của tỉnh Quảng Ninh, thời gian gần đây có bắt được gà thải đi xe container lạnh. Do lợi nhuận từ buôn gà lậu cao nên họ tìm mọi hình thức để đưa gà vào Việt Nam tiêu thụ.

Trong vai người tìm "cửa" để đi buôn gà, chúng tôi được nghe một chủ buôn gà hồn nhiên phát biểu: "Xe chở gà có bắt thì cơ quan chức năng cũng không tạm giữ lâu được bởi hết thời hiệu thì lại phải thả. Ngoài ra, số tiền phạt hành chính có đáng là bao". Từ ý kiến này có thể hiểu tại tại sao chủ gà bất chấp "chế tài phủi" để gà "vượt mặt" cơ quan chức năng.

Một số cơ quan chức năng trực tiếp xử lý cho hay, họ đang gặp khó khi xử lý tiêu hủy gia cầm. Cụ thể, theo quy định của ngành thì sau khi phát hiện buôn gà lậu thì phải tự bỏ kinh phí hoạt động của đơn vị để chi cho việc xử lý. Ngoài ra còn phải mời các đơn vị liên quan phối hợp để thực hiện tiêu hủy. Trong khi đó, kinh phí của các đơn vị hoạt động rất eo hẹp nên việc này đang rất nửa vời.

Mặc dù, tỉnh Quảng Ninh đã bỏ ra nguồn kinh phí để tiêu hủy nhưng thực tế để thanh toán được phần kinh phí này thì phải qua “rừng” thủ tục (biên bản, xác định khối lượng, chứng từ) quá phức tạp. Hơn nữa, việc đơn vị trực tiếp bắt, xử phạt hành chính không được hưởng phần trăm nào để tiếp tục duy trì hoạt động cũng là một cản trở không nhỏ trong quá trình chống gà lậu.

Có thể nói, cùng với những bất cập trong phòng chống, tiêu hủy hiện nay cộng với lợi nhuận của việc buôn gà lậu thì có thể nói “cuộc chiến” chống gia cầm lậu vẫn còn hết sức cam go!

Hoàng Anh Tuấn