Cá Sủ và những huyền thoại nhuốm màu của vàng

Đổi đời nhờ... “vàng từ lòng biển”

Gần đây, ngư dân Trung Quốc đã bắt được một con cá Bahaba quý hiếm nặng tới 80kg và bán cho lái buôn với giá 473,000 đô la (khoảng 10 tỷ đồng).

Ở Việt Nam, loài cá này có tên là Sủ vàng. Câu chuyện của người Trung Quốc gợi lại kí ức của nhiều ngư dân vùng biển nước ta về loài cá tỷ đồng – được ví như “vàng từ lòng biển”.

Một trong những lần ngư dân Hà Tĩnh bắt được cá sủ vàng

Ông Đậu Xuân Hai, ngư dân thôn Hồng Nhất, xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh là một trong những người may mắn bán được cá Sủ vàng với giá "khủng".

Ông kể rằng, năm 1997, ông cùng người con trai đang đánh te trên dòng sông Lam thì bắt được một con cá Sủ vàng nặng gần 1 tạ và bán với giá 160 triệu đồng. Từ nghèo “kiết xác”, ông Hai trở thành người giàu có trong làng.

Còn ông Trần Suê ở xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân cũng nhờ bắt được cá Sủ vàng mà phất lên nhanh chóng. Hôm đó, ông và người con trai ra sông Lam giăng lưới. Được một lúc, ông thấy thuyền chao đảo. Khi kiểm tra thì thấy một con cá "khổng lồ" đã bị mắc lưới và hai cha con ngỡ ngàng vì chuyến đi này mình trúng “vàng”.

“Chúng tôi đặt lên bàn cân thì được 50kg và bán ngay được hơn nửa tỷ bạc" – Ông Suê tự hào kể lại.

Cũng có những người bắt được loài cá này và trở thành "tỷ phú". Đó là anh Bùi Văn Thắng ở làng cá Tân Sơn, thuộc thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, Thái Bình. Cách đây ít năm, anh bắt được con cá Sủ vàng nặng 58kg, bán ngay với giá 1,5 tỷ đồng. Với số tiền đó, anh Thắng là người bán được giá cao nhất từ trước đến nay.

Theo lời ngư dân, khoảng năm 1980 trở về trước, rất nhiều người bắt được loài cá to lớn này. Tuy nhiên, khi đó cá chưa có giá trị kinh tế nên chỉ dùng làm thức ăn. Từ những năm 1980 trở lại đây, một số thương gia đã tìm đến để đặt mua loài cá này với giá "phát hoảng". Vì thế, nhiều ngư dân tiếc nuối về một thời đầy rẫy loài cá này.

Đại gia... mua cá sủ vàng

Nói đến thương lái mua cá Sủ vàng, ngư dân một thời “phát sốt” vì cá đều biết đến người đàn ông tên Nhuệ, ở xã Nam Hồng (Tiền Hải, Thái Bình). Theo kể lại, ban đầu ông Nhuệ thu mua cá sủ vàng ở vùng Tiền Hải, Thái Thụy sau đó cung cấp cho ông Chánh ở Hải Phòng. Ông Chánh thu gom khắp cả nước rồi chuyển sang Hồng Kông bán kiếm lời.

Nhưng sau này ông Chánh làm ăn thất bại, không còn đủ tiềm lực kinh tế để thu mua loài cá “tỷ đồng”, đầu mối xuất cá được giao lại cho ông Nhuệ.

Theo các ngư dân, ông Nhuệ quan hệ với người nước ngoài thân quen và tin tưởng đến nỗi, mua được con cá nào, ông ta chỉ việc viết giấy cho vào bụng cá rồi đưa lên máy bay chở ra nước ngoài. Cá đi đến đâu, ông ta đều biết và khi cá đến tay ông chủ, tiền lập tức được chuyển về không thiếu một xu.

Cũng từ đó, vợ chồng ông Nhuệ giàu lên nhờ cá Sủ vàng. Ông xây ngôi nhà to oạch ở trung tâm xã, sắm xe Camry sang trọng. Ngư dân còn đồn rằng, vợ chồng ông Nhuệ chẳng cần làm gì, mỗi năm chỉ cần mua được một con Sủ vàng, là ăn tiêu mấy năm không hết.

Ngư dân bên "cục vàng biển"

Ngoài ra, để “mua tận gốc, bán tận ngọn”, ông Nhuệ còn đầu tư không biết bao nhiêu tiền của cho ngư dân sắm lưới, sắm thuyền đi săn cá Sủ vàng cung cấp cho ông. Đã có những người "tranh" mua Sủ vàng với ông Nhuệ nhưng đều thất bại vì không có đầu ra.

Bởi thế, trong vụ buôn bán này, nhiều tiền chỉ là một yếu tố, quan trọng nhất vẫn là đầu ra. Hơn nữa, đây là loài cá vô cùng quý hiếm, gần như tuyệt chủng, nên thương lái không còn quan tâm đến nó nữa, các đầu mối nước ngoài cũng ngưng thu mua vì có khi cả năm chả mua được con nào.

Nhiều người nói, ông Nhuệ là một thương lái lớn buôn cá Sủ vàng, người đã góp phần làm loài cá này tuyệt diệt, song phải công nhận, ông là người rất tâm huyết, trăn trở với loài cá cực kỳ quý hiếm.