Các nhà khảo cổ Ai Cập bất ngờ giải mã được bí ẩn 'tượng không đầu'

Khu nghĩa trang Saqqara luôn khiến các nhà nghiên cứu, Ai Cập học và khảo cổ học sửng sốt trong suốt nhiều năm. Nằm cách Cairo khoảng 32km về phía Nam, trên bờ Tây của Sông Nile, nơi đây là một mỏ vàng khảo cổ. Từng đóng vai trò là nghĩa trang lớn nhất cho thủ đô Memphis của Ai Cập cổ đại, Saqqara có một số kim tự tháp sừng sững trên sa mạc xung quanh, trong đó nổi bật nhất là Kim tự tháp bậc thang (Kim tự tháp Djoser) nổi tiếng, được xây dựng vào Thế kỷ 27 trước Công nguyên.

Mohammad Youssef, một nhà khảo cổ học và là Giám đốc Khu vực Cổ vật Saqqara của Hội đồng Cổ vật Tối cao của Ai Cập, đã đào sâu bên dưới mặt đất gần Kim tự tháp bậc thang.

Trong bộ phim tài liệu năm 2021 của Smithsonian Channel, 'Tomb Hunters', ông cùng nhóm nghiên cứu của mình đã nhắc đến việc phát hiện ra một bức tượng không đầu. Phát biểu trong chương trình, ông Youssef cho biết: "Tôi nghĩ bức tượng này có hình dáng một người viết thư đang ngồi trên ghế và cầm một cuộn giấy cói trên hai tay. Nhưng thật không may, nó đã bị mất đầu".

Bức tượng làm bằng đồng được phát hiện gần lăng mộ của một quan chức cổ đại cấp cao tên là Pinomis. Bức tượng gây bất ngờ ở chỗ đồng là kim loại truyền thống chỉ dành cho các vị thần và vua.

Theo người kể chuyện của bộ phim tài liệu, các phân tích sâu hơn đã chứng minh rằng đây không phải là một bức tượng bình thường. Họ giải thích: "Sử dụng mô hình máy tính, chúng tôi đã có một vài khám phá thú vị. Đây là bức tượng về một người rất quan trọng trong thế giới cổ đại, người hiện có thể được tìm thấy trong các viện bảo tàng trên toàn cầu, người phát minh ra kim tự tháp - Imhotep".

Được nhiều người coi là kiến trúc sư vĩ đại nhất trong lịch sử Ai Cập, Imhotep đã tạo ra thiết kế độc đáo cho lăng mộ của pharaoh Djoser, tòa nhà bằng đá hoành tráng đầu tiên được biết đến trên Trái đất - Kim tự tháp bậc thang - và cũng là kiến trúc sư đầu tiên chúng ta biết tên.

Ông đã thay đổi ngôi mộ một tầng, được gọi là mastaba, bằng cách phóng to nó ra và sau đó thêm năm tầng nữa. Kết quả là một trong những di tích mang tính biểu tượng nhất ở Ai Cập đã xuất hiện.

Tiến sĩ Bob Bianchi, một nhà Ai Cập học, nói với bộ phim tài liệu: "Kim tự tháp bậc thang của Saqqara là một kỳ quan đáng kinh ngạc. Đây là tượng đài đầu tiên được làm hoàn toàn bằng đá".

Aliaa Ismail, đồng nghiệp của Bob nói thêm: "Kim tự tháp này vẫn tồn tại cho đến tận ngày nay. Bên cạnh đó, nó cũng là tiền đề cho việc xây dựng Đại kim tự tháp ở Giza".

Cao khoảng 60 mét, Kim tự tháp bậc thang chứa một mê cung các đường hầm với chiều dài khoảng 6km. Bên trong kim tự tháp là chỗ chôn cất nhà vua và các thành viên trong gia đình ông, cũng như để lưu trữ hàng hóa và lễ vật. Tất cả các đường hầm kết nối với một trục trung tâm có diện tích 7 mét vuông và sâu 28 mét.

Người kể chuyện của bộ phim tài liệu giải thích rằng Kim tự tháp bậc thang đã đánh dấu một "bước ngoặt" trong lịch sử của Ai Cập: "Nó báo hiệu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới huy hoàng kéo dài 450 năm và tạo ra thế giới mà Pinomis sinh sống. Đây được đánh giá là một thời kỳ ổn định, giàu có và đổi mới bậc nhất trong lịch sử cổ đại".