Cách thức đền bù đất còn mâu thuẫn

Đề cập đến các vấn đề về đất đai được nêu trong bản dự thảo, nhiều đại biểu cho rằng nên bỏ quy định nhà nước thu hồi đất phục vụ cho dự án phát triển kinh tế, xã hội. “Nhà nước tiến hành cả việc thu hồi đất phục vụ cho các dự án kinh tế là không phù hợp. Các lợi ích kinh tế khác thì phải theo luật định” - đại biểu Trần Văn Tư (Đồng Nai) phân tích.

Đồng quan điểm, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Đặng Đình Luyến chỉ ra, Dự thảo sửa đổi Hiến pháp khá mâu thuẫn khi quy định 2 cách thức tính đền bù đất đai rất khác nhau. Ví như, tại khoản 3, Điều 56 quy định: “Trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của cá nhân, tổ chức theo giá thị trường. Thể thức trưng mua, trưng dụng do luật định”.

Còn khoản 3, Điều 58 lại quy định: “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân sử dụng có bồi thường theo quy định của pháp luật trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và các dự án phát triển kinh tế - xã hội”.

Ông Luyến lý giải thêm: “Nếu trưng mua, trưng dụng thì bản chất cũng là thu hồi đất nhưng Nhà nước bồi thường. Nhưng theo Điều 56 là bồi thường theo cơ chế thị trường. Còn nếu Điều 58 là theo quy định pháp luật, tức Nhà nước định giá đất. Mà giá đất do Nhà nước định giá thì không thể bằng giá thị trường nên người dân rất thiệt thòi. Như vậy, suy cho cùng bản chất cũng là Nhà nước lấy đất của dân, nhưng cách bồi thường lại khác nhau. Nên nghiên cứu lại sao cho hợp lý hơn”.

Còn theo Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Đinh Xuân Thảo, Hiến pháp hiện hành không quy định quyền sử dụng đất là quyền tài sản. Nay quy định như vậy sẽ không còn khái niệm thu hồi nữa mà chỉ là trưng mua, trưng dụng. Nếu muốn tiếp tục thu hồi thì bỏ khái niệm quyền sử dụng đất cũng là tài sản.

Hải Phong