Cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma tuý từ 12-18 tuổi

Giảm nguồn "cầu" về ma túy

Tại Hội nghị cung cấp thông tin về Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, do Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04), Bộ Công an tổ chức sáng 24/12, Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng C04 cho biết: Tội phạm ma túy là tội phạm ẩn, được coi là "tội phạm của các loại tội phạm", hoạt động ngày càng manh động, tinh vi, có trang bị vũ khí nóng, câu kết chặt chẽ với các đối tượng truy nã, đối tượng người nước ngoài lập nên các đường dây, tổ chức tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép ma túy xuyên quốc gia. Đặc biệt, các đối tượng phạm tội về ma túy triệt để lợi dụng tiến bộ khoa học công nghệ để thực hiện và che giấu hành vi phạm tội.

Thực tiễn công tác phòng, chống ma túy thời gian qua nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập; Luật Phòng, chống ma túy năm 2000, sửa đổi bổ sung năm 2008 không còn phù hợp với thực tiễn. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tham mưu với Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện thông tin, sau một thời gian chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, ngày 30/3/2021, tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa 14 đã thông qua Luật Phòng, chống ma túy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Cả 2 dự án luật này đã khắc phục được khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác phòng, chống ma túy, đặc biệt là công tác cai nghiện, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật. Quy định của Luật sát với thực tiễn, giúp cho công tác cai nghiện có hiệu quả, qua đó giảm nguồn "cầu" về ma túy.

Người 12-18 tuổi nghiện ma tuý phải đi cai nghiện bắt buộc

Trao đổi tại hội nghị, Trung tá Hoàng Văn Hiều, Phó Trưởng phòng 2, C04 cho biết, về quản lý sau cai nghiện ma túy, Luật Phòng, chống ma túy cũ quy định việc quản lý sau cai tại cơ sở quản lý sau cai, tác động đến quyền con người, thực tế không hiệu quả. Luật phòng, chống ma túy năm 2021 không quy định việc quản lý sau cai nghiện tại cơ sở quản lý sau cai, chỉ quy định áp dụng quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú. Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định và tổ chức quản lý, hỗ trợ xã hội sau cai nghiện ma túy.

Luật mới cũng quy định, người đã hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện, người đã hoàn thành điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã chấp hành xong quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy trong thời hạn 1 năm kể từ ngày hoàn thành việc cai nghiện hoặc chấp hành xong quyết định.

Để bảo vệ tốt nhất các quyền của trẻ em, Luật đã có quy định cụ thể về việc lập hồ sơ đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Theo thống kê của C04, tính đến tháng 11/2021, toàn quốc hiện có hơn 246.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý. Tỷ lệ người nghiện tăng tự nhiên trung bình trong 5 năm gần đây là 3%/năm. Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 quy định về cai nghiện ma túy đảm bảo tính đồng bộ với pháp luật xử lý vi phạm hành chính và phù hợp với thực tiễn. Khác với luật cũ, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 đã quy định cụ thể các trường hợp xác định tình trạng nghiện để cho công an cấp xã kịp thời đưa đi xác định tình trạng nghiện, nhằm sớm phát hiện người nghiện ma túy, áp dụng biện pháp cai nghiện phù hợp

Biện pháp cai nghiện ma túy, gồm cai nghiện ma túy tự nguyện và cai nghiện ma túy bắt buộc. Cai nghiện ma túy tự nguyện được thực hiện tại gia đình, cộng đồng hoặc tại cơ sở cai nghiện ma túy. Cai nghiện ma túy bắt buộc được thực hiện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập. So với luật cũ, luật mới không quy định cai nghiện ma túy bắt buộc tại cộng đồng.

Cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng được thực hiện với sự trợ giúp chuyên môn của tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy, sự phối hợp, trợ giúp của gia đình, cộng đồng và chịu sự quản lý của UBND cấp xã.

Đây là điểm tiến bộ của Luật mới, quy định của Luật cũ giao cho cán bộ ở cấp xã kiêm nhiệm, thực hiện do vậy không chuyên sâu, làm hình thức, không hiệu quả. Quy định của luật mới đảm bảo tính chuyên sâu trong công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng, đảm bảo công tác cai nghiện có hiệu quả.