Cận cảnh gác chuông cổ đền có từ thời nhà Mạc tại đền thờ Nguyễn Minh Không ở Ninh Bình

Gác chuông cổ có niên đại từ thời nhà Mạc

Trong quần thể kiến trúc tại đền Thánh Nguyễn (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình), có nhiều công trình nổi bật, nhưng phải kể đến gác chuông cổ phía sau đền, đây được đánh giá là gác chuông to, đẹp, độc đáo...trong các gác chuông tại tỉnh Ninh Bình.

Ông Phạm Văn Lưu (xóm 4, xã Gia Thắng, huyện Gia Viễn) kể: "Đền Thánh Nguyễn, ngôi đền cổ thờ Thiền sư Nguyễn Minh Không, một cao tăng có chức vị đứng đầu triều đại nhà Lý, ông còn được vua Lý Thần Tông phong làm Quốc sư".

Được biết, khoảng năm 1121, ông Nguyễn Minh Không đã về quê Đàm Xá xây dựng một ngôi chùa nhỏ thờ Phật, tên là Viên Quang (Viên Quang tự) để tu tập và hành đạo cứu người.

Đến tháng 8 năm 1141, Quốc sư Nguyễn Minh Không mất, người đời sau tôn ông là Đức Thánh, để tưởng nhớ công ơn, nhân dân đã chuyển chùa Viên Quang thành nơi thờ tự ông.

Theo ông Phạm Văn Lưu, tại đền Thánh Nguyễn có một gác chuông cổ do ông Bùi Văn Khuê tức Mỹ Quận công ở Tri Phong, là tướng của triều Lê, năm 1644, đã dỡ lầu "Ngưng Bích" của nhà Mạc ở Cao Bằng đem về xây dựng thành gác chuông.

Gác chuông cổ được xây dựng phía sau chính tẩm đền thờ Nguyễn Minh Không, gác chuông có hai tầng, tám mái được làm từ gỗ lim nguyên khối, sau hàng trăm năm vẫn giữ được nguyên vẹn. Hiện, gác chuông cổ treo quả chuông nặng gần 1 tấn, cao 1,6 mét, đường kính 0,8 mét.

Tỷ lệ giữa các tầng kiến trúc của gác chuông cổ tại đền Thánh Nguyễn rất cân đối, tỷ lệ hợp lý giữa các bờ nóc, bờ thẳng,...Các chi tiết chạm khắc trang trí mỹ thuật tinh xảo càng tô thêm vẻ đẹp lộng lẫy của tòa gác chuông cổ này.

Thỉnh 365 tiếng chuông chào đón năm mới

Công trình gác chuông cổ tại đền Thánh Nguyễn (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình) là một công trình kiến trúc đặc biệt, là điểm nhấn thu hút rất nhiều du khách khi tới tỉnh Ninh Bình tham quan, khám phá.

Ông Phạm Văn Lưu (xóm 4, xã Gia Thắng, huyện Gia Viễn), hiện đang làm trong ban khánh tiết đền Thánh Nguyễn cho biết: "Hệ thống chuông này thường được thỉnh vào khoảng 4 giờ hàng ngày và cũng như vào dịp đầu hội tháng 3 âm lịch".

"Ngoài ra, còn thỉnh lúc sang canh, chào đón năm mới với 365 tiếng chuông cầu cho quốc thái dân an. Người thỉnh chuông không phải ai cũng được chọn, mà phải là người phúc đức...", ông Lưu cho biết thêm.

Ngoài ra, tại đền Thánh Nguyễn còn giữ nhiều hiện vật cổ có giá trị như: Cây đèn đá, cột kinh, các văn bia đá cổ, 51 sắc phong thời Lê và Nguyễn…Đây là những tài sản văn hóa vô giá, góp phần nghiên cứu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật truyền thống của dân tộc.

Di tích lịch sử văn hóa đền Thánh Nguyễn (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình) đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật vào năm 1989.