Cẩn trọng trước tấn công mạng khi mua sắm trực tuyến

Không khí trên các sàn thương mại điện tử, các website bán hàng trực tuyến đang nhộn nhịp hơn bao giờ hết trong bối cảnh đại dịch đã khiến các trung tâm thương mại, cửa hàng vẫn rất vắng vẻ. Mùa lễ hội cuối năm này người tiêu dùng được dự đoán sẽ đổ dồn vào các trang thương mại điện tử để săn lùng những sản phẩm khuyến mãi, những ưu đãi giảm giá vô cùng hấp dẫn. Thế nhưng đây cũng là thời điểm mà tội phạm mạng sẽ hoạt động đặc biệt tích cực, sẵn sàng gây ra những cuộc tấn công tại bất cứ đâu chúng thấy có sơ hở.

Ngành bán lẻ đã từng trải qua nhiều cuộc tấn công đánh cắp thông tin xác thực (hình thức tấn công phổ biến hơn bất kỳ loại tấn công nào khác trong ngành này) bên cạnh hình thức tấn công bằng mã độc tống tiền (ransomware). Tuy ít nhưng các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDoS), gian lận và các cuộc tấn công truy cập máy chủ cũng ảnh hưởng đến ngành này. Điều đó cho thấy thực tế rằng những kẻ tấn công dùng mọi phương thức có thể để xâm nhập vào các tổ chức bán lẻ nhằm đánh cắp thông tin cá nhân của người tiêu dùng, dữ liệu thẻ thanh toán và thậm chí cả thông tin về chương trình khách hàng thân thiết. Bởi vậy, nếu không quan tâm đúng mức tới bảo mật, các doanh nghiệp bán lẻ có thể phải trả giá rất đắt bằng chính niềm tin của người tiêu dùng.

Cùng với nỗ lực bảo mật của các doanh nghiệp bán lẻ, chính người tiêu dùng cũng cần nâng cao cảnh giác để tự bảo vệ mình, tránh trở thành nạn nhân của tội phạm mạng. Fortinet - công ty an ninh mạng lớn thứ 4 thế giới đã đưa ra khuyến cáo về 3 mối đe dọa phổ biến nhất và cả 3 mối đe dọa mới mà người tiêu dùng dễ gặp phải khi mua sắm trực tuyến.

Thứ nhất là Wifi công cộng. Mua sắm tại nhà với kết nối mạng riêng tư là một chuyện, nhưng trước khi thanh toán trực tuyến sử dụng kết nối WiFi công cộng từ một quán café, trung tâm thương mại hay siêu thị thì có thể bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng. Tội phạm mạng thường xuyên hack những hệ thống mạng này để thu thập dữ liệu. Chúng thậm chí có thể "túc trực" tại những khu vực công cộng, phát sóng WiFi từ một hotspot - điểm kết nối có tên "WiFi Công cộng Miễn phí" mà khi một người không cảnh giác kết nối vào, chúng sẽ thu thập tất cả dữ liệu di chuyển giữa thiết bị của bạn và trang thương mại điện tử hay bất kỳ website nào. Hãy tránh xa WiFi công cộng nếu có thể, trừ khi bạn có một kết nối VPN bảo mật, và đợi tới khi bạn về nhà để kết nối vào một hệ thống mạng tin cậy và an toàn.

Cảnh báo thứ hai là các website thương mại điện tử giả mạo. Rất nhiều trang mua sắm giả mạo xuất hiện trong mùa lễ hội, được thiết kế để dụ dỗ các khách hàng cung cấp thông tin cá nhân hoặc thông tin thẻ tín dụng bằng cách đưa ra những ưu đãi giảm giá "hủy diệt", "không thể bỏ lỡ" hoặc tiếp cận những món hàng hiếm mà thực tế là không tồn tại. Nếu bạn truy cập vào một trang thương mại điện tử nào đó lần đầu tiên, hãy tìm hiểu một chút để xác nhận tính hợp pháp của nó trước khi quyết định mua hàng. Ít nhất cần đảm bảo rằng công ty đó có đăng ký kinh doanh hợp pháp, có địa chỉ thực tế và số điện thoại rõ ràng, đồng thời hãy cảnh giác những trang web yêu cầu thanh toán trực tiếp từ ngân hàng của bạn, chuyển khoản hoặc yêu cầu các thẻ quà tặng/thẻ điện thoại làm hình thức thanh toán.

Cảnh báo thứ ba là phần mềm đánh cắp thông tin thẻ tín dụng. Theo đó, nguy cơ từ thiết bị đọc trộm thông tin thẻ tín dụng (skimmer) không chỉ ở các cửa hàng bán lẻ trực tiếp, mà cũng xuất hiện trong các hoạt động mua sắm trực tuyến. Mã độc khai thác dữ liệu (RAM scraping) nhắm vào hệ thống máy POS trở nên ngày càng phổ biến hơn với tội phạm mạng trong những năm gần đây. Đầu tiên, những kẻ tấn công phải truy cập được vào một hệ thống thanh toán thẻ, ví dụ như ứng dụng giỏ hàng. Sau đó chúng khiến máy chủ bị nhiễm mã độc được thiết kế để khai thác dữ liệu thẻ tín dụng từ nguồn đó. Giao dịch vẫn sẽ được tiến hành, nhưng tất cả thông tin thẻ tín dụng cũng sẽ bị đánh cắp. Đối với khách hàng, không phải lúc nào cũng dễ dàng tránh được các thiết bị đọc trộm thẻ tín dụng nhưng đa số các nhà bán lẻ lớn và danh tiếng hiện nay đều có sẵn các biện pháp chẳng hạn như tường lửa ứng dụng web để ngăn chặn chúng.

Ngoài ra, Fortinet cũng chỉ ra các nguy cơ mới như mã độc web, các cuộc tấn công Bộ định tuyến và thiết bị IoT, các dịch vụ trực tuyến bị chiếm quyền.

Cách tốt nhất để tránh việc trở thành nạn nhân trong các cuộc tấn công mạng là chú ý đến các thói quen mua sắm trực tuyến an toàn. Bạn hãy đánh giá rủi ro trước mỗi hoạt động mua sắm trực tuyến, ưu tiên các nhà bán lẻ đáng tin cậy và nhất định phải kích hoạt các tính năng bảo vệ chống gian lận của thẻ thanh toán. Cuối cùng là đừng quên chia sẻ những thông tin cảnh báo an toàn tới gia đình và bạn bè của bạn để mọi người đều có thể tận hưởng một mùa lễ hội an toàn và thư giãn thực sự.