Cát tặc “lấp” sông Cầu

“Lén lút” giữa ban ngày

Đoạn sông Cầu chảy qua địa bàn huyện Phú Bình là một trong những điểm nóng về khai thác cát sỏi trái phép. Ông Hoàng Thanh Giao – Chủ tịch UBND huyện Phú Bình (Thái Nguyên) cho hay: “Từ năm 2012 trở về trước có 51 tàu cuốc khai thác cát sỏi trái phép. Đến năm 2013, chúng tôi đã thu giữ 41 tàu khai thác trái phép và yêu cầu các xã phải ký cam kết không để người dân trong xã tham gia khai thác cát sỏi trái phép; đồng thời, quản lý nghiêm địa bàn xã mình quản lý”.

Thế nhưng cuối tháng 2.2014, khi chúng tôi có mặt tại khu vực Gò Gẩy, xã Nhã Lộng (huyện Phú Bình) vẫn có nhiều tàu cuốc tư nhân khai thác trái phép ở khu vực này. Lãnh đạo địa phương giải thích các tàu này hoạt động khai thác cát sỏi trái phép “lén lút”. Chỉ có điều, hoạt động “lén lút” này lại diễn ra giữa ban ngày, với tiếng máy nổ xình xịch từ sáng đến chiều.


Theo Sở TNMT Thái Nguyên, trên địa bàn huyện Phú Bình có một doanh nghiệp đã được cấp phép khai thác cát sỏi trên sông Cầu thuộc địa bàn xã Nhã Lộng và xã Hà Châu. Tuy nhiên, đơn vị này mới tiến hành khai thác ở khu vực Soi Ấp, xã Hà Châu. Đoạn sông chảy qua xã Nhã Lộng vẫn đang được nhiều tàu cuốc tư nhân khai thác trái phép. Hơn 15km sông Cầu chảy qua huyện Đồng Hỷ có phần đã yên ắng nhưng hậu quả của những chiếc tàu hút cát trái phép để lại chưa biết khi nào có thể khắc phục được.

Tại một đoạn sông chảy qua địa bàn xã Minh Lập (huyện Đồng Hỷ), chúng tôi gần như có thể đi bộ dưới lòng sông để sang địa bàn huyện Phú Lương ở bên kia sông. Có cả những con đường được đổ từ bờ ra giữa sông để phục vụ xe tải loại nhỏ ra “ăn cát”. Dòng nước sông Cầu chảy qua đoạn này chỉ như một con mương nhỏ. Ông Dương Đình Hùng – Chủ tịch UBND xã Minh Lập (huyện Đồng Hỷ) cho hay: “Các đối tượng khai thác trái phép trước Tết Nguyên đán đã lợi dụng khu vực giáp ranh hoạt động mạnh. Trên địa bàn còn khoảng 6 – 7 tàu khai thác lén lút”.

Phải mạnh tay

Vị trí sông Cầu ở xã Minh Lập chỉ như một con mương ngược dòng khoảng 100m là nơi một tàu hút cát khác do lực lượng liên ngành huyện Đồng Hỷ bắt quả tang ngay trước Tết Nguyên đán. Từ ngày bắt được chiếc tàu này, hàng ngày Công an xã Minh Lập phải cắt cử người trông giữ vì sợ chủ tàu đánh chìm tàu vì đằng nào cũng đã bị tịch thu. Ông Nguyễn Văn Thủy – Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ giải thích:

“Đối tượng không chỉ khai thác cát sỏi mà còn tận dụng để khai thác vàng sa khoáng trái phép. Căn cứ theo các quy định liên quan, mức xử phạt hành chính là 70 triệu đồng và hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu số vàng thu giữ được, một chiếc tàu cuốc, hai thuyền chở cát sung công quỹ. Vì vậy, thẩm quyền ra quyết định xử phạt là Chủ tịch UBND tỉnh”. Ngày 18.2, UBND huyện Đồng Hỷ đã có tờ trình gửi UBND tỉnh Thái Nguyên đề xuất xử phạt trường hợp trên.

Ông Lê Thanh Tuyết - Chủ tịch UBND huyện Phổ Yên: “Địa bàn sông Cầu qua huyện giáp ranh với cả huyện Phú Bình và huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang). Chúng tôi không chấp nhận đổ lỗi, thiếu tinh thần trách nhiệm. Địa phương giao các cơ quan chức năng, các xã có thể quay phim làm bằng chứng tàu khai thác cát sỏi trái phép để xử lý và khi xử lý phải mạnh tay”.

Việc các tàu khai thác cát sỏi trái phép trên sông Cầu không giải quyết dứt điểm được, lý do mà các địa phương biện minh là khi truy bắt các đối tượng lại sang địa bàn xã khác, huyện khác. Cũng trước Tết Nguyên đán, trên địa bàn huyện Phú Lương giáp ranh với huyện Đồng Hỷ, lực lượng liên ngành của tỉnh Thái Nguyên đã phát hiện hai trường hợp khai thác trái phép trên sông Cầu và yêu cầu UBND huyện Phú Lương ra quyết định xử phạt.

Ở một khu vực giáp ranh khác là huyện Phú Bình và Phổ Yên, trước đây, cả hai địa phương này cùng “dắt tay” nhau là điểm nóng về khai thác cát sỏi trái phép. Năm 2012, UBND tỉnh Thái Nguyên phải 2 lần ra công văn liên tiếp để đốc thúc xử lý tình trạng này. Đến nay, địa bàn huyện Phú Bình vẫn tồn tại tình trạng khai thác trái phép, còn sông Cầu qua Phổ Yên gần như đã không còn bóng dáng cát tặc.