Chăn nuôi lợn đứng top 5 thế giới, các doanh nghiệp rót hàng tỷ USD vào xây trang trại, nhà máy

Chăn nuôi lợn Việt Nam đứng top 5 thế giới về đầu con

Theo báo cáo tại hội nghị Thực trạng phát triển chăn nuôi lợn và giải pháp phát triển bền vững trong tình hình mới, do Bộ Nông nghiệp và PTNT tổ chức sáng 27/7, từ chăn nuôi manh mún, nhỏ lẻ, tự cung tự cấp nay Việt Nam đã được biết đến là một quốc gia có ngành chăn nuôi lợn đứng thứ 5 về đầu con, thứ 6 về sản lượng thịt so với thế giới (năm 2022). 

Cụ thể, cuối năm 2022 tổng đàn lợn cả nước đạt gần 25 triệu con (không tính lợn con theo mẹ) và theo Tổng cục Thống kê, tổng đàn lợn của cả nước ước tính đến thời điểm cuối tháng 6 năm 2023 tăng khoảng 2,5% so với cùng thời điểm năm 2022. Sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng ước đạt 2,3 triệu tấn, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2022. 

Trong đó, đàn lợn vùng Đông Nam Bộ có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất cả nước, tăng khoảng 14%, tiếp đến là ĐBSCL khoảng 10%, Tây Nguyên khoảng 9%. Đồng bằng Sông Hồng gần như giữ nguyên số lượng đàn lợn so với năm 2021 khi chỉ tăng 0,5%. 

Ông Phạm Kim Đăng - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết: Chăn nuôi lợn hiện chiếm tới 60-64% tổng đàn vật nuôi cả nước; gia cầm chiếm 28-29% (trong đó, gà lông màu 11%, gà trắng 11%, ngan, vịt 7%) còn lại là trâu, bò, dê, cừu (chiếm 9%). Trong khi cơ cấu sản lượng thịt thế giới năm 2022, thịt lợn chiếm 41%, thịt gia cầm 37% và thịt trâu, bò (22%). Như vậy, cơ cấu thịt lợn của Việt Nam cao hơn trung bình chung của thế giới khoảng 20%. 

Chăn nuôi lợn của Việt Nam được xác định là ngành chủ lực, quan trọng đã và đang chuyển dịch từ chăn nuôi quy mô nhỏ sang chăn nuôi tập trung, hàng hóa, quy mô lớn. Ngày càng nhiều mô hình chăn nuôi trang trại, tập trung và hình thành các chuỗi giá trị chăn nuôi. Đáng chú ý, các doanh nghiệp chăn nuôi lớn trong nước (như Dabaco, Masan, Xuân Thiện, Tân Long, Thiên Thuận Trường, Mavin, Greenfeed, Trường Hải, Hòa Phát...) và các doanh nghiệp FDI (CP, Japfa Comfeed, New Hope, CJ, Sunjin, Emivest...) tiếp tục đầu tư vào chăn nuôi lợn theo hướng công nghiệp, hiện đại, tiếp cận theo hướng liên kết chuỗi giá trị sản phẩm chăn nuôi khép kín. 

81 dự án FDI đầu tư vào chăn nuôi trị giá 2,2 tỷ USD

Riêng năm 2022, có 81 dự án FDI đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi với số vốn hơn 2,2 tỷ USD (chiếm hơn 12% tổng số vốn FDI đầu tư vào Việt Nam).

Các doanh nghiệp chăn nuôi lớn trong nước (như Dabaco, Masan, Tân Long, Xuân Thiện, Thiên Thuận Trường, Mavin, Greenfeed, Trường Hải, Hòa Phát...) và nước ngoài (CP, Japfa Comfeed, New Hope, CJ, Emivest, Cargill...) đang xây dựng và từng bước hình thành hệ thống trang trại liên kết chuỗi. Đây chính là bước chuyển dịch cơ cấu chăn nuôi để từng bước hiện đại hóa ngành chăn nuôi.

Chăn nuôi chuyển dịch mạnh theo xu hướng giảm chăn nuôi nhỏ lẻ ở hộ gia đình, tăng mạnh các hộ chăn nuôi chuyên nghiệp và trang trại quy mô lớn. Trong 5 năm vừa qua, tỷ lệ chăn nuôi nông hộ giảm từ 5-7%/năm, riêng năm 2019-2022, cơ sở chăn nuôi nhỏ quy mô nông hộ giảm 15-20%. Hiện nay sản lượng lợn sản xuất trong nông hộ nhỏ lẻ giảm còn 35-40%; sản lượng lợn sản xuất trong hộ chuyên nghiệp và trang trại đạt chiếm 60-65%.

Cơ cấu nguồn cung thịt lợn năm 2022 cho thấy, doanh nghiệp nội chỉ chiếm 19%, hộ chăn nuôi chiếm 38%, doanh nghiệp FDI chiếm tới 43% (theo báo cáo của Chứng khoán Vietcombank -VCBS).

Với sự tham gia của doanh nghiệp, tỷ lệ đầu con được giết mổ có kiểm soát đã tăng dần. Theo ông Phan Quang Minh - Phó Cục trưởng Cục Thú y, số lượng lợn được giết mổ tập trung năm 2022 là hơn 11,5 triệu con; 5 tháng đầu năm 2023 là 8,7 triệu con. Tính đến tháng 5 năm 2023, cả nước có 463 cơ sở giết mổ động vật tập trung, trong đó 246 cơ sở giết mổ lợn, chiếm 53,1% và 24.654 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ (gồm 17.616 cơ sở giết mổ lợn, chiếm 71,5%). 

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định: Chăn nuôi nhỏ lẻ sẽ phải giảm, đó là xu thế tất yếu. Nhưng về phía các doanh nghiệp cũng phải thay đổi tư duy, cách làm, đừng nghĩ chỉ có đầu tư cho thị trường gần 100 triệu dân trong nước mà phải hướng tới xuất khẩu. 

"Doanh nghiệp phải đi tiên phong, chứ nông dân không xuất khẩu được, theo đó dứt khoát phải đẩy mạnh nâng cao chế biến sâu. Tôi có dịp thăm Nhà máy chế biến thịt mát của Masan, giá trị từ sản phẩm chế biến sâu tăng rất cao" - Thứ trưởng Tiến cho hay. 

Phát biểu tham luận tại Hội nghị, ông Hoàng Viết Chọn - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Thanh Hoá cho biết, tại địa bàn thời gian qua đã thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào chăn nuôi công nghệ cao, ước tính tổng số vốn đầu tư vào chăn nuôi trên địa bàn đạt hơn 17.400 tỷ đồng. Điển hình như Tập đoàn Xuân Thiện thời gian qua đã đầu tư vào nuôi lợn với đàn giống nhập khẩu từ nước ngoài, đang phát triển rất tốt. Mới đây Tập đoàn này đã đề xuất tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư chăn nuôi lợn theo công nghệ "nhà cao tầng". Đây là hình thức chăn nuôi mới, do đó ngành đang tham mưu, xin ý kiến chủ trương của tỉnh để tạo điều kiện cho doanh nghiệp.