Cho phép chuyển đổi giới tính và "bài toán" chưa có lời giải

Bao giờ mới có luật?

Sáng 24.11, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Bộ luật Dân sự (sửa đổi), trong đó có quy định về cho phép chuyển đổi giới tính.

Điều 37 (về chuyển đổi giới tính) của Bộ luật Dân sự sửa đổi nêu rõ: “Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan”.

Sau khi quy định cho phép chuyển đổi giới tính được thông qua, nhiều người trong cộng đồng những người đồng tính, song tính đã rất vui và ra đường tổ chức ăn mừng. (Ảnh: Zing)

Do Bộ luật Dân sự quy định, việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật nên phải tới khi Quốc hội ban hành về luật chuyển đổi giới tính thì các cá nhân mới được thực hiện.

Cụ thể, tới ngày 1.1.2017 Bộ luật Dân sự sửa đổi mới có hiệu lực thi hành. Tuy nhiên, nếu đến thời điểm đó, Quộc hội vẫn chưa ban hành luật chuyển đổi giới tính thì quyền này của nhiều người vẫn bị “treo” để chờ luật và văn bản hướng dẫn mới có thể thực hiện được.

Sẽ khó xử nếu “lách luật” kết hôn đồng tính

Bộ luật Dân sự sửa đổi cho phép việc chuyển đổi giới tính theo luật. Trong khi đó Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 thì lại không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.

Việc chuyển đổi giới tính và kết hôn với những đồng giới mới nghe tưởng chừng không liên quan gì đến nhau. Song thực tế lại có quan hệ “gần gũi”.

Không loại trừ khả năng, những người đồng tính muốn có mối quan hệ hôn nhân hợp pháp, được xã hội, Nhà nước thừa nhận sẽ chuyển đổi giới tính để trở thành một nam một nữ nhằm đáp ứng điều kiện của luật.

Hay trường hợp khác, nam nữ kết hôn với nhau nhưng sau đó một trong hai người chuyển đổi giới tính thì quan hệ đó sẽ được xử lý như thế nào? Có thể thu hồi giấy đăng ký kết hôn của họ hay không.

Xét ở bình diện quy định pháp luật hiện tại thì việc chuyển đổi giới tính không phải là căn cứ để hủy kết hôn trái pháp luật.

Như vậy, phải chăng các nhà làm luật đã chưa dự liệu hết những hệ lụy và phát sinh từ việc cho phép chuyển đổi giới tính? Liệu Luật Hôn nhân gia đình vừa có hiệu lực thi hành có phải sửa đổi để phù hợp với quy định mới trong Bộ luật Dân sự?

Ở khía cạnh khác, việc cấp đổi lại giấy tờ hộ tịch cho người đã chuyển giới vô hình trung lại là hình thức gián tiếp thừa nhận hôn nhân đồng giới.

Khi được hỏi về vấn đề này, nhiều chuyên gia pháp lý cũng từ chối trả lời vì cho rằng luật chưa quy định.

Trước những trăn trở chưa có lời giải đáp, chia sẻ với PV báo điện tử Người Đưa Tin, luật sư Nguyễn Tường Linh, Đoàn luật sư tỉnh Khách Hòa cho hay: “Để được chuyển đổi giới tính cần phải đáp ứng một số điều kiện chứ không phải ai cũng có thể chuyển giới được. Việc xác định lại giới tính của một người được thực hiện trong trường hợp giới tính của người đó bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác mà cần có sự can thiệp của y học nhằm xác định rõ giới tính”.

Theo luật sư Nguyễn Tường Linh: “Bộ luật Dân sự sửa đổi lần này để phù hợp với Hiến pháp 2013 về quyền con người. Đúng là Luật Hôn nhân gia đình không thừa nhận hôn nhân đồng giới, nhưng khi đã chuyển giới thì họ có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của bộ luật này và luật khác có liên quan. Nếu người đồng giới khi đã chuyển giới thì họ là nam hoặc là nữ chứ không thể đồng giới được nữa.Trường hợp trước kia là vợ chồng nhưng sau đó một trong hai người chuyển giới thì sẽ không biết xử lý như thế nào trong khi Luật Hôn nhân gia đình hiện hành không có quy định về vấn đề này. Bộ luật Dân sự mới thông qua cũng chưa dự liệu được”.