Chưa tính hết những hệ lụy của thủy điện

Bộ trưởng Bộ TNMT Nguyễn Minh Quang chia sẻ với báo giới bên hành lang Quốc hội ngày 10.11.

Thủy điện mọc lên tràn lan khắp các lưu vực sông và đang gây hại cho dân do xả lũ tùy tiện (như ở Quảng Nam, Phú Yên). Có phải chúng ta mất kiểm soát việc xây dựng nhà máy thủy điện, thưa ông?

-Đúng là thủy điện còn nhiều bất cập, vì thế cần phải tính toán giải pháp phù hợp, đặc biệt liên quan đến vấn đề quản lý nhà nước đối với hồ chứa (thủy điện, thủy lợi). Tuy nhiên, để hạn chế mặt trái của thủy điện thì cần tiếp tục nghiên cứu thêm để điều chỉnh quy định pháp luật.

Thủy điện xả lũ nên gây ngập nặng ở nhiều địa phương miền Trung.

Riêng việc quản lý xả nước hồ chứa là rất khó khăn vì có tính hai mặt như vừa phải tích nước chứa trong hồ để phục vụ sản xuất điện và vừa phải xả lũ đón đầu. Cái gì chúng ta cũng muốn là điều không thể. Tất nhiên, trong thực tế, có nơi này nơi khác nảy sinh một số vấn đề, bất cập liên quan đến xả lũ thủy điện nên các địa phương và ngành chức năng phải theo sát chủ đầu tư và liên tục kiểm tra.

Theo ông, đến lúc này liệu chúng ta có nên tạm dừng xây mới thủy điện?

- Một số thủy điện có báo cáo đánh giá tác động môi trường nhưng không đạt yêu cầu, Bộ TNMT dứt khoát bác bỏ và yêu cầu làm lại như Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Các bộ ngành sẽ tham mưu cho Chính phủ về vấn đề này. Cá nhân tôi cho rằng vừa qua chúng ta quá ưu tiên cho thủy điện nên đã cho xây dựng quá nhiều nhà máy thủy điện mà chưa tính hết các hệ lụy có thể xảy ra.

Quy trình yêu cầu chủ đầu tư thủy điện chỉ thông báo việc xả lũ trước 48 giờ là thời gian quá ngắn để dân sơ tán?

- Vấn đề này cũng liên quan đến nhiều bộ, ngành, trong đó có trách nhiệm của Bộ TNMT. Tuy nhiên, với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên nước nên Bộ TNMT sẽ tiếp thu và xem xét, nghiên cứu để có đề nghị chỉnh sửa những mặt bất hợp lý.

Theo ông, chủ đầu tư dự án phải bồi thường không nếu xác định đúng lý do chủ quan làm lũ nghiêm trọng thêm?

- Cái đó là đương nhiên, chúng ta phải quy định điều này và đây là việc cần thiết để ngăn chặn những trận lũ lụt do nhân tai.

Hải Phong (ghi)