Chuyện giảm nghèo ở “lõi nghèo” Tây Bắc (bài 1): Xã đặc biệt khó khăn bứt phá về đích nông thôn mới

Toàn xã Hát Lừu có trên 800 hộ gia đình với hơn 3.800 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Thái chiếm 99,6%. Thời điểm bắt tay xây dựng nông thôn mới xã Hát Lừu gặp không ít khó khăn, đó là một số cán bộ, đảng viên và người dân chưa có nhận thức đầy đủ về việc xây dựng nông thôn mới.

Cùng với đó, tỷ lệ hộ nghèo còn cao gần 80%, đời sống kinh tế, thu nhập của nhân dân chủ yếu là từ sản xuất nông nghiệp, chưa có nhiều mô hình phát triển sản xuất, thu nhập bình quân khoảng 15 triệu/người/năm. Việc huy động sức dân trong xây dựng nông thôn mới còn nhiều hạn chế.

Xã đạt chuẩn nông thôn mới, ai cũng phấn khởi

Để xây dựng nông thôn mới, xã Hát Lừu đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp, áp dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất nhằm tăng năng suất. Ông Lò Văn Chiến, Chủ tịch UBND xã Hát Lừu cho biết, với tổng diện tích hơn 200 ha ruộng, trước đây bà con Hát Lừu chỉ cấy 1 vụ, năng suất thì kém nhưng nay được sự chỉ đạo, định hướng của xã mà người dân đã cấy 2 vụ/năm với nhiều giống lúa cho năng suất, chất lượng cao.

Đặc biệt, hiện nay người dân xã Hát Lừu đang dần hình thành, phát triển du lịch cộng đồng homestay và bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực. Nhận thấy lợi ích của làm du lịch cộng đồng, so với làm nông vừa không vất vả mà lại cho thu nhập cao hơn, gia đình bà Lường Thị Châm, thôn Lừu 2, xã Hát Lừu đã chuyển sang làm du lịch cộng đồng.

Từ khi làm du lịch đến nay gia đình bà Châm đã thu hút được hơn 200 lượt khách du lịch trong và ngoài tỉnh, nhờ đó mang lại thu nhập cao cho gia đình. Theo bà Châm làm du lịch cộng đồng vừa đem lại lợi nhuận vừa được giới thiệu những nét văn hóa ẩm thực, trang phục độc đáo của đồng bào dân tộc Thái đến với du khách.

Nhờ xây dựng nông thôn mới diện mạo xã vùng cao Hát Lừu thay đổi rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ gần 80% năm 2011 xuống còn 10% năm 2019; thu nhập bình quân của người dân tăng từ 15 triệu đồng (2011) lên 33,2 triệu đồng/người/năm (2019); đường giao thông nông thôn được bê tông hóa. Cùng với đó, xã cũng hình thành được 2 hợp tác xã và một mô hình liên kết chuỗi sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản với 11 tổ hợp tác tham gia…

Sau 10 năm xây dựng nông thôn mới bộ mặt xã vùng cao đặc biệt khó khăn Hát Lừu ngày được khởi sắc. Đời sống người dân nơi đây từng bước cải thiện, hệ thống cơ sở vật chất được đầu tư xây dựng khang trang, đường giao thông nông thôn bê tông hóa. Đến đầu năm 2020, Hát Lừu tự hào là xã vùng cao đặc biệt khó khăn đầu tiên của huyện Trạm Tấu nói riêng và tỉnh Yên Bái nói chung đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới.

"Tự hào lắm chứ khi xã mình là xã vùng cao đầu tiên của tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới, bà con vui lắm, ngày công bố quyết định ai cũng vui tươi phấn khởi. Cũng nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới mà đời sống của bà con nhân dân chúng tôi khấm khá hơn, giao thông thuận tiện, các cháu thi đi học ở trường khang trang, đầy đủ, vui lắm" - ông Lò Văn Lăm trú tại thôn Hát 2 (xã Hát Lừu) phấn khởi chia sẻ.

Hình mẫu để lan tỏa, nhân rộng

Mặc dù xã Hát Lừu đã đạt chuẩn nông thôn mới, nhưng mục tiêu không dừng lại ở đó. Xã Hát Lừu đang tiếp tục vận động nhân dân thay đổi tư duy sản xuất, các tiêu chí đã đạt được không những duy trì mà cần phải duy trì bền vững và nâng cao đời sống của nhân dân.

Chính vì thế, trong thời gian tới, xã Hát Lừu sẽ tiếp tục củng cố, vững chắc các tiêu chí, đặc biệt là tiêu chí liên quan đến sản xuất nông nghiệp và nâng cao thu nhập cho người dân. Tiến tới phấn đầu xây dựng xã Hát Lừu là xã nông thôn mới nâng cao và lấy Hát Lừu là trung tâm lan tỏa và rút kinh nghiệm để huyện xây dựng nông thôn mới tại các xã khác và thôn khác trong huyện.

Theo Bộ NNPTNT, đến hết tháng 7/2020, cả nước đã có 222/2.139 xã thuộc Chương trình 135 được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (đạt 10,4%); có 130/1.111 xã thuộc 85 huyện nghèo (Chương trình 30a) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Bên cạnh đó, thực hiện Đề án hỗ trợ thôn bản đặc biệt khó khăn xây dựng nông thôn mới, đã có 337/3.513 thôn, bản đặc biệt khó khăn được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (đạt 9,6%). Dự kiến đến hết năm 2020 có khoảng 878 số thôn, bản (khoảng 25%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Đến nay, đã có 8/64 huyện nghèo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn (đạt 12,5%) và 14/30 huyện nghèo được hưởng cơ chế theo Nghị quyết số 30a thoát khỏi tình trạng khó khăn. Dự kiến đến cuối năm 2020 khoảng 32 huyện thoát khỏi huyện nghèo nhưng chưa có huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.