Con người nghìn năm trước đã thích "đút chân gậm bàn"?

Nhiều dấu hiệu trên các xác ướp Ai Cập cổ đại cho thấy con người thời đó đã mắc các chứng bệnh tưởng chỉ có ở thời hiện đại

Xác ướp Ai Cập 2.200 năm tuổi được đặt tên là Alex, vừa ra mắt công chúng tại Bảo tàng Jerusalem tại Israel.

Alex từng là một tu sĩ, biệt hiệu Iret-hor-iru (Con mắt của thần Horus), sống tại thành phố Panopolis, hiện tại là Akhnim, vùng Thượng Ai Cập. Dựa trên phân tích đồng vị carbon từ vải liệm, các nhà khảo cổ kết luận tu sĩ này qua đời khoảng năm 100 trước công nguyên khi đang tầm 30-40 tuổi, tuổi thọ khá cao thời bấy giờ.

Nhiều người Ai Cập cổ đại được mô tả rất phương phi

Alex cao 1m70 nhưng qua thời gian hài cốt đã co rút chỉ còn 150cm do mắc bệnh loãng xương vì ngồi nhiều và tiêu thụ quá nhiều tinh bột. Trước kia giới khoa học luôn cho rằng loãng xương là căn bệnh điển hình ở thế kỷ 20 khi con người dần rảnh tay vì lao động đã có máy móc thay thế.

"Chúng tôi khá ngạc nhiên khi biết từ xưa đã có những người lười vận động tới mức cơ thể bị ảnh hưởng thế này", Galit Bennett, người giám sát triển lãm cho hay.

Bennett cũng tiết lộ chụp cắt lớp cho thấy xác ướp này còn bị sâu răng, có dấu hiệu suy tim và cớm nắng do thiếu ánh sáng mặt trời trong thời gian dài. Sở dĩ họ chẩn đoán được các căn bệnh trên là do kỹ thuật ướp xác đỉnh cao của Ai Cập, cộng thêm thời tiết khô ráo đã bảo quản được y nguyên không chỉ xương mà còn những mạch máu, da và răng của Alex.

Tượng một quan chức béo tốt

Alex không phải là trường hợp duy nhất. Nghiên cứu trên 44 xác ướp Ai Cập hồi 2011 cho thấy gần một nửa có triệu chứng xơ vữa động mạch. Khảo sát 137 xác ướp trên toàn thế giới năm 2013 cũng phát hiện 1/3 trong số đó mắc bệnh về động mạch vành.

Tác giả của các nghiên cứu trên chưa đưa ra giải thích tại sao những căn bệnh vốn được gắn liền với lối sống và chế độ ăn hiện đại lại có ảnh hưởng nặng tới như vậy ở người xưa, nhưng họ đều có kết luận chung rằng "Dù giả định cho rằng xơ vữa động mạch là bệnh mới, sự hiện diện của nó trên người cổ đại cho thấy nguyên nhân mắc bệnh có thể đơn giản hơn rất nhiều, không nhất thiết phải là ăn thức ăn nhanh và dán mắt vào đồ điện tử cả ngày".