Cuộc đời giản dị nhưng đầy ắp hạnh phúc của cố nghệ sĩ vừa được truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú

Từ công nhân mỏ tới diễn viên quen thuộc của màn ảnh Việt

Ngày 28/11, QĐ số 1434/QĐ - CTN đã được ban hành, công bố danh sách 5 nghệ sĩ được Chủ tịch nước truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Trong đó, gương mặt duy nhất thuộc lĩnh vực điện ảnh là cố nghệ sĩ Mai Ngọc Căn.

Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn sinh năm 1940 tại Bắc Ninh. Năm 15 tuổi, gia đình từng có ý định cho nam nghệ sĩ sang Nga học nhưng gặp trục trặc. Sau đó, Mai Ngọc Căn trở thành công nhân mỏ Cẩm Phả (Quảng Ninh), được học lắp ráp, sửa chữa ô tô. Tình yêu nghệ thuật trong nam nghệ sĩ lớn dần sau những lần đi xem phim của đoàn chiếu bóng lưu động. Cũng bởi vậy, nghe lời một nhà làm phim, Mai Ngọc Căn trốn về Hà Nội thi tuyển vào Trường Ðiện ảnh Việt Nam (nay là Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội). Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn tốt nghiệp khóa một, lớp diễn viên Trường Ðiện ảnh Việt Nam. Bạn học của ông là nhiều nghệ sĩ tên tuổi như: Trà Giang, Lâm Tới...

Ông tham gia nhiều bộ phim nổi tiếng như Vợ chồng A Phủ, Kim Đồng, Lều chõng, Nếp nhà, Đất và người, Những ngọn nến trong đêu, Lều chõng chủ yếu là vai phụ. Vai diễn của ông gây ấn tượng với nhiều thế hệ khán giả, đa phần đều có đức tính hiền hậu và cuộc đời nhiều gian khó. Nghệ sĩ từng thổ lộ, với ông, vai dài hay ngắn không quan trọng, cốt là cách thể hiện của người nghệ sĩ.

Ngoài các vai diễn, cố nghệ sĩ Mai Ngọc Căn cũng dành thời gian viết kịch bản, làm đạo diễn. Vở kịch đầu tiên của ông là Nắng soi dòng suối Păng Pơi. Sau đó, nhiều vở kịch khác được ông thực hiện. Ông cũng từng làm giảng viên, trực tiếp giảng dạy NSND Khải Hưng, NSƯT Bùi Thạc Chuyên, NSƯT Chiều Xuân…

Ngoài phim ảnh, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn còn được nhiều người ngưỡng mộ với mối tình dài hơn nửa thế kỷ với người vợ từng là nghệ sĩ múa - bà Tống Thị Thanh Sơn. Ông gặp nghệ sĩ múa Thanh Sơn vào năm 1966, khi bà mới về nước. Dù số ngày gặp mặt nhau khi yêu đếm trên đầu ngón tay, họ vẫn quyết định lên xe hoa một năm sau đó. Cuộc sống hôn nhân tuy có những lúc vất vả, khó khăn, nhưng họ vẫn một lòng một dạ bên nhau, với tất cả sự tin yêu và trân trọng.

Năm 2016, bộ ảnh Thời đại thay đổi, tình yêu có đổi thay của nghệ sĩ Mai Ngọc Căn và vợ ông thực hiện nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày cưới lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội. Không màu mè, trau chuốt, người xem vẫn cảm nhận được một tình yêu thật sự thông qua từng ánh mắt, nụ cười của hai người nghệ sĩ.

Những năm cuối đời, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn phải chống chọi với căn bệnh ung thư thận. Bộ phim cuối cùng ông tham gia là Cưới đi kẻo ế do NSND Khải Hưng đạo diễn năm 2018. Thời gian đó, nghệ sĩ đã bị ung thư thận di căn, tuy vậy ông vẫn hết mình với công việc. Đạo diễn Vượng Râu - nhà sản xuất phim Cưới đi kẻo ế chia sẻ: "Khi biết ông mắc bệnh nhưng vẫn tham gia phim, tôi vô cùng xúc động. Tôi lo lắng cho sức khỏe ông rất nhiều. Tuy nhiên, ông luôn lạc quan, nhất định hoàn thành vai diễn. Bố Căn là người hiền lành, tử tế. Ông không thiết tha danh hiệu, chỉ mê đóng phim".

Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn qua đời tại nhà riêng lúc 16h30 ngày 2/11/2022, hưởng thọ 83 tuổi. Sau hơn một năm, ông chính thức được truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.