Cuộc phản công của Ukraine: Từ thất vọng cùng cực đến lạc quan về chiến thắng

Tiến độ chậm chạp của Ukraine trong giai đoạn đầu của cuộc phản công đã làm dấy lên nghi ngờ trong giới chức Mỹ về việc liệu Ukraine có đạt được mục tiêu tiến sâu vào miền nam để cắt đứt cây cầu đất liền nối Crimea với miền đông Ukraine mà quân đội Nga đã thiết lập năm ngoái hay không.

Tuy nhiên, các nhà phân tích an ninh theo dõi cuộc chiến ở Ukraine xem tiến triển gần đây trên chiến trường là dấu hiệu cho thấy, việc chuyển đổi chiến thuật của quân đội Ukraine là một kế hoạch thực tế đang mang lại lợi ích.

Một số quan chức Mỹ và chuyên gia quân sự tin rằng cuộc phản công kéo dài 3 tháng của Ukraine giờ đây có thể đã có đủ động lực để tiếp tục vượt qua các công sự phòng thủ của Nga ở miền nam Ukraine - đáp ứng mục tiêu ban đầu của họ.

Tiến bộ trên thực địa đang diễn ra khi Ukraine sắp nhận được lô vũ khí mới, như 31 xe tăng M1 Abrams, do Mỹ sản xuất và khi một số phi công của nước này đã bắt đầu khóa đào tạo ngôn ngữ cần thiết để chuẩn bị lái máy bay chiến đấu F-16.

Theo ABC News, chính quyền Biden cũng có khả năng sớm cung cấp cho Ukraine tên lửa ATACM tầm xa mà Kiev yêu cầu từ năm ngoái.

Điểm mấu chốt trên chiến trường là gần Robotyne ở miền nam Ukraine, nơi một quan chức Mỹ nói với ABC News rằng lực lượng Ukraine đã sử dụng bộ binh để vượt qua vành đai chướng ngại vật đầu tiên trong hệ thống phòng thủ đa tầng của Nga. Chiến dịch được hỗ trợ nhờ việc sử dụng bom chùm để tấn công vào không gian rộng lớn nhằm vào các phương tiện và chiến hào của Nga.

Quan chức này cũng cho biết, Ukraine vẫn chưa sử dụng phần lớn sức mạnh chiến đấu của mình trong cuộc phản công và Ukraine hiện đang nỗ lực mở rộng chiến trường gần Robotyne để cho phép thêm quân tiến vào.

Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi vào tuần trước, Giám đốc Phân tích của Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) Trent Maul nói với The Economist rằng sau khi tiếp cận tuyến phòng thủ thứ hai của Nga, có "khả năng thực tế" là quân đội Ukraine sẽ có thể chọc thủng toàn bộ tuyến phòng thủ của Nga ở miền nam Ukraine vào cuối năm 2023. 

“Nếu chúng ta có cuộc trò chuyện về điều này hai tuần trước, tôi sẽ bi quan hơn một chút. Nhưng hiện sự đột phá của họ ở vành đai phòng thủ thứ hai… thực sự là khá đáng kể", ông Maul nói với The Economist.

Chỉ trong hai tuần qua, quân đội Ukraine đã giành lại được gần 1/3 trong tổng số gần 60km2 lãnh thổ do Nga kiểm soát kể từ khi nước này bắt đầu phản công, dữ liệu do Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cho biết.   

Fred Kagan, Giám đốc Dự án các mối đe dọa nghiêm trọng tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, bình luận với ABC News rằng: “Việc thâm nhập vào một vị trí phòng thủ đã được chuẩn bị sẵn như thế này là vô cùng khó khăn, ngay cả đối với quân đội Mỹ".

Tướng Ben Hodges, cựu tư lệnh quân đội Mỹ ở châu Âu nhấn mạnh: "Bạn có cảm giác rằng họ sắp thực sự vượt qua được hàng rào phòng ngự chính của Nga. Tôi không thể nói chắc chắn, nhưng có cảm giác như chúng ta sắp đạt được điều gì đó trong vài tuần tới".

Ông Michael Kofman, thành viên cấp cao tại Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie và chuyên gia quân sự Rob Lee của Chương trình Á-Âu, Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại cũng tuyên bố: “Nhìn vào tình hình cuộc tấn công hiện nay, quyết định của Ukraine để tiêu hao lực lượng Nga bằng hỏa lực và tiến lên từng bước nhờ các đơn vị nhỏ cơ động đã phát huy hiệu quả". 

Trong ba tháng qua, bước tiến của quân đội Ukraine đã bị chậm lại do các bãi mìn rộng lớn mà Nga đã thiết lập vào mùa đông năm ngoái. Đây là lớp đầu tiên của hệ thống phòng thủ ba lớp được Nga xây dựng phía sau tiền tuyến ở miền nam và miền đông Ukraine để đề phòng một cuộc phản công của Ukraine. Phía sau các bãi mìn, Nga bố trí tuyến thứ hai là “răng rồng” chống tăng và tuyến hào phòng thủ thứ ba do hàng nghìn quân Nga trấn thủ.

Tổn thất nặng nề về quân đội và trang thiết bị hạng nặng của Ukraine trong giai đoạn đầu phản công đã khiến các lãnh đạo quân sự cấp cao của nước này phải thay đổi chiến thuật theo hướng tiếp cận bài bản hơn, trải rộng trên nhiều điểm khác nhau trên chiến tuyến dài 900km với Nga.