Cuộc sống mồ côi cơ cực của anh Đỗ Thanh An hơn 40 năm đi tìm hung thủ sát hại mẹ mình

Nằm xuống thấy hình ảnh mẹ hiện lên 

Ngày 9/2, trao đổi với PV Dân Việt, anh Đỗ Thanh An (SN 1974, trú tại số 456/1 Tổ 8, ấp Hiền Hòa, xã Phước Thái, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, con trai bà Phan Thị Khanh), cho biết nhiều năm qua anh không đêm nào ngon giấc. Hễ nhắm mặt lại là thấy hình ảnh người mẹ hiền của mình hiện lên…

Trong ký ức của anh Đỗ Thanh An, mẹ anh bà Phan Thị Khanh là một phụ nữ đẹp người, đẹp nết và trong cuộc sống nhận hết phần gian khó về mình để chồng, con được hạnh phúc. 

Năm 1976, cha An qua đời, mẹ anh nén nỗi đau gửi đứa con trai lớn cho phía nội ở Bình Định rồi dắt An vào vùng đất Hàm Tân tỉnh Bình Thuận mưu sinh, sống chung với bà ngoại.

“Thời điểm năm 1977–1980 cuộc sống rất khó khăn nên mẹ tôi phải đi làm việc từ sáng sớm đến tối mịt mới về. Lúc ấy, bà con vùng này hấu hết ăn cơm độn khoai lang sống qua ngày nhưng mẹ tôi đã giành ăn hết phần khoai lang, còn cơm trắng bà nhường cho bà ngoại và tôi…”, anh An nhớ lại.

Được một thời gian, cái đêm định mệnh ấy xảy ra. Tối 31/7/1980, gia đình anh An nhận thông báo kết luận của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thuận Hải (nay là Bình Thuận) mẹ anh bị sát hại. Lúc này, An mới bảy tuổi, cái tuổi ăn chưa no, lo chưa tới…

Theo lời anh An, trước khi mẹ anh bị sát hại, cướp tài sản, chiều 31/7/1980, mẹ anh bắt anh phải ở nhà chờ để bà đi gánh chuyến bắp cuối từ rẫy về để kiếm thêm tiền. Nhưng đến tối không thấy mẹ về, An liền báo cho bà ngoại biết. 

Trong lúc bà ngoại hớt hải chạy đi tìm mẹ, An sợ quá ngồi khóc một mình thì nghe tiếng bà ngoại vừa khóc vừa gọi ‘An ơi, mẹ con chết rồi’. “Lời khóc của bà ngoại đã luôn văng vẳng bên tai tôi suốt mấy chục năm qua...”, anh An nghẹn giọng.

Thân phận côi cút khi bà ngoại cũng qua đời, hung thủ nhởn nhơ

Sau khi mẹ bị sát hại, An ở với bà ngoại nhưng khoảng một năm sau thì bà ngoại cũng bị bệnh nặng rồi qua đời, bỏ lại An côi cút ở xứ lạ, quê người.

Suốt gần 3 năm liền sống mồ côi trong căn nhà cũ (chung với người cậu) để lo nhang khói cho mẹ và bà ngoại, một người bà con sống gần đó thấy thương thân phận của An nên đã tìm cách thông báo với phía nội An ở Bình Định. Sau đó, phía nội vào Hàm Tân đón An về Bình Định sinh sống.

Năm 1992, An được 19 tuổi, nhưng cũng không thể quên được giọng khóc của bà ngoại: “An ơi, mẹ con chết rồi”. Sau khi biết ông Võ Tê bị công an bắt oan và đến nay vẫn chưa tìm ra hung thủ, nên An bắt đầu hành trình gian nan tìm kẻ sát hại mẹ.

"Trong thời gian này, tôi đã làm đủ nghề như bán vé số dạo, phụ hồ, rửa chén cho các nhà hàng để mưu sinh. Hễ nghe có thông tin về nghi can sát hại mẹ là tôi xin nghỉ việc, khăn gói lên đường truy tìm. Cứ thế tôi đã sống lang thang qua các tỉnh thành từ Bình Định, Bình Thuận, Đồng Nai, TP.HCM và về tận cả tỉnh Hậu Giang để thu thập thông tin, quyết tâm tìm ra hung thủ sát hại mẹ tôi cung cấp cho công an...", anh An bùi ngùi kể lại.

Qua tìm hiểu anh An được biết, bốn ngày trước khi mẹ mình bị sát hại, ông Trương Đình Chi (có tên khác là Trương Đình Khôi, SN 1956, lúc đó 24 tuổi) cùng vợ từ xã Hải Tú, huyện Long Phú tỉnh Hậu Giang về xã Tân Minh sinh sống. 

Trước đó, vợ chồng ông Trương Đình Chi trước từng ở Tân Minh nhưng đầu năm 1980 vào Hậu Giang sinh sống nhưng sau đó lại quay Tân Minh. 

Vợ ông Chi là chị ruột của vợ ông Phan Thanh (em ruột bà Khanh) nên vợ chồng ông Chi tá túc tại đây. Khi về lại Tân Minh, họ không có tiền, chỉ mang theo 30kg phân bón.

Buổi chiều, trước khi bà Khanh bị sát hại, không ai nhìn thấy ông Chi. Sau án mạng hai ngày, vợ chồng ông Chi bất ngờ cho mọi người biết sẽ đón xe đi Cam Ranh sinh sống và trị bệnh cho con. 

Thế nhưng, ông Chi không đi Cam Ranh mà quay xã Hải Tú, huyện Long Phú tỉnh Hậu Giang, tá túc tại một căn nhà lá bỏ hoang. Sau đó vợ chồng ông Chi mua chiếc xuồng với giá 1.400 đồng. Vào thời điểm này, số tiền này lớn nên nhiều người biết.

Suốt hơn cả chục năm bỏ công tìm kẻ sát hại mẹ mình, anh An xác định ông Chi và vợ đã về quê vợ ở Quy Nhơn, Bình Định. Tại đây ông Chi đã nhập hộ khẩu vào nhà cha vợ rồi thay tên đổi họ từ Trương Đình Chi, SN 1956 thành Lê Minh Sơn SN 1954. Anh An làm đơn tố cáo gửi và Công an tỉnh Bình Thuận.

Ngay sau khi nhận được thông tin từ anh Đỗ Thanh An, Công an Bình Thuận lập tức cử trinh sát đến Bình Định. Tại đây, các trinh sát xác định Lê Minh Sơn chính là Trương Đình Chi. Tuy nhiên, sau đó người đàn ông tên Lê Minh Sơn và vợ đột nhiên biến mất…

Trước đó, ngày 4/4/1999, Công an tỉnh Bình Thuận ban hành Thông báo truy tìm số 206 kèm ảnh đương sự nêu rõ: “Ông Lê Minh Sơn, sinh ngày 10/11/1954, quê quán Phước Thuận, Phước Vân, Nghĩa Bình (nay là Phước Thuận, Tuy Phước, Bình Định); trú quán xã Nhơn Phú, Quy Nhơn, Bình Định. Hiện nay ở đâu, đến ngay Cơ quan CSĐT Công an Bình Thuận để làm rõ một số vấn đề có liên quan đến quyền lợi cá nhân ông. Ai biết ông Lê Minh Sơn ở đâu, xin báo về Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận”. Thông báo này được gửi cho Cục PC16 Bộ Công an và công an các tỉnh, thành toàn quốc.

Đến năm 2017, sau nhiều năm lần theo dấu vết hung thủ, anh An cùng ông Nguyễn Thận (nguyên Chủ tịch xã Tân Minh, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận) làm đơn và đến gửi trực tiếp tại Cục Cảnh sát hình sự (CSHS) Bộ Công an.

Theo anh An, ngay sau đó  Cục CSHS và Công an tỉnh Bình Thuận tiếp tục phối hợp truy tìm hung thủ gắt gao hơn nhưng vẫn chưa có kết quả…

Ngày 16/3/2021, Công an Bình Thuận có văn bản trả lời anh An: “Công an tỉnh đang phối hợp với Cục CSHS truy tìm Trương Đình Chi (Lê Minh Sơn) theo những địa chỉ mà anh An cung cấp và những địa chỉ khác để làm rõ xem có hành vi giết người, cướp tài sản như đơn tố cáo hay không. Đến nay vẫn chưa truy tìm được Lê Minh Sơn. Mặt khác, vụ án xảy ra từ lâu, người bị tố cáo có thể thay đổi nơi cư trú, thay đổi tên tuổi để lẩn tránh truy tìm của cơ quan điều tra. Khi cơ quan điều tra truy tìm được và làm việc với Lê Minh Sơn sẽ thông báo kết quả…”.

Sau hơn 40 năm vụ án xảy ra, cuối năm 2021, Công an Bình Thuận đã ra kết luận điều tra khẳng định nghi can giết bà Phan Thị Khanh là Lê Minh Sơn (hay còn có tên khác là Trương Đình Khôi, Trương Chi). Người này đã ba lần thay đổi tên tuổi. Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận đủ căn cứ kết luận hành vi giết người, cướp tài sản của Trương Đình Chi nhưng đành phải cho gia đình bảo lãnh người này được tại ngoại theo quy định pháp luật.

Thông báo do Thượng tá Vũ Xuân Tiếu, Phó Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Bình Thuận nêu: Căn cứ vào điểm d, Khoản 2 điều 27 Bộ Luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017, quy định thời hiệu xử lý là 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.  

Đối với vụ án giết người, cướp tài sản của bà Phạm Thị Khanh, thời gian xảy ra hơn 41 năm, đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Đồng thời, kết quả tra cứu trong toàn quốc và xác minh tại địa phương nơi Trương Đình Chi cư trú đã không có tiền án, tiền sự và hành vi phạm tội mới.

Nghi can nhanh chóng biến mất trong đêm

Trong một lần chia sẻ thông tin với báo chí vào năm 2021, ông Nguyễn Sỹ Nam, từng là điều tra viên vụ sát hại bà Phan Thị Khanh, cho biết, năm 1981 ông có đến huyện Long Phú để phối hợp với Công an Hậu Giang kiểm tra CMND đăng ký tạm vắng, tạm trú cho một số người ở xã Hải Tú huyện Long Phú. Hôm đó, vợ chồng ông Trương Đình Chi (Lê Minh Sơn) đến nộp CMND.

Theo kế hoạch, công an sẽ giữ CMND của họ lại và mời hôm sau tới làm việc, lấy lời khai nhằm đối chứng với lời khai nhân chứng. Tuy nhiên, trong đêm đó vợ chồng ông Chi biến mất khỏi Hậu Giang. Kể từ đó, không ai ở Bình Thuận hay Hậu Giang còn gặp vợ chồng ông Chi.

“Có khả năng ông Chi nhận ra tôi, bởi tôi là người trực tiếp khám nghiệm hiện trường và lấy lời khai những người hàng xóm của nạn nhân Khanh…”, ông Nguyễn Sỹ Nam nhớ lại.