Cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long xin giảm nhẹ hình phạt dù án sơ thẩm thấp hơn khung bị truy tố

Sáng nay (15/4), TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm bị cáo Nguyễn Thanh Long (SN 1966), cựu Bộ trưởng Bộ Y tế, và 10 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á.

Ông Long bị cấp sơ thẩm xác định nhận hối lộ 2 triệu USD từ Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Việt Á, phạm tội thuộc khoản 4, Điều 354 Bộ luật Hình sự, với khung hình phạt tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình. Tuy vậy, cựu Bộ trưởng được cân nhắc các tình tiết giảm nhẹ, chỉ phải nhận 18 năm tù. Ông Long vẫn xin cấp phúc thẩm tiếp tục giảm mức án này.

Cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long tại tòa sơ thẩm, tháng 1/2024.

Phan Quốc Việt cũng có kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Anh ta bị TAND TP.Hà Nội tuyên sơ thẩm phạt 29 năm tù do đưa hối lộ và vi phạm đấu thầu; bị tòa quân sự phạt 25 năm tù do có sai phạm trong vụ án tại Học viện Quân y.

Các bị cáo khác xin giảm nhẹ hình phạt gồm Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc CDC Hải Dương (án sơ thẩm 13 năm tù); Trịnh Thanh Hùng, cựu Vụ trưởng thuộc Bộ Khoa học Công nghệ (sơ thẩm 14 năm tù); Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng thuộc Bộ Y tế (sơ thẩm 7 năm tù)…

Người duy nhất kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm là bị cáo Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc Việt Á. Anh ta bị TAND TP.Hà Nội xử sơ thẩm, phạt 15 năm tù; bị Tòa án Quân sự Thủ đô phạt 6 năm tù (án chưa hiệu lực nên chưa tổng hợp).

Về phần dân sự, vợ và mẹ của Phan Quốc Việt kháng cáo, đề nghị hủy kê biên hàng chục sổ tiết kiệm trị giá hơn 430 tỷ đồng. Công ty Việt Á kháng cáo, đề nghị xem xét lại trách nhiệm bồi thường.

Theo bản án sơ thẩm của TAND TP.Hà Nội, Phan Quốc Việt đã thông đồng với nhiều người tại Học viện Quân Y, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Y tế để chiếm đoạt quyền sở hữu kit test Covid-19.

Việt sau đó bán kit test với giá cao tại 19 tỉnh thành và nhiều cơ quan, tổ chức, gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng gồm 402 tỷ đồng của nhà nước.

Cấp sơ thẩm nhận định, dịch Covid-19 khiến nhân dân hoang mang, hệ thống y tế và hạ tầng tại nhiều nơi bị quá tải, vỡ trận. Đây là một trong số các nguyên nhân làm phát sinh tội phạm của các bị cáo.

Hành vi phạm tội của họ là nghiêm trọng, xâm phạm trật tự an toàn xã hội; an toàn kinh tế; làm giảm danh dự của các cơ quan liên quan; gây bức xúc, bất bình trong nhân dân. Nó còn thể hiện sự suy thoái, băng hoại đạo đức của một số cán bộ.

Do vậy, tòa sơ thẩm phạt nghiêm nhóm đi ngược lại lợi ích của nhân dân nhưng khoan hồng với nhóm phạm tội vì áp lực chống dịch và không vụ lợi hoặc ít vụ lợi.

Về tình tiết giảm nhẹ, cấp sơ thẩm ghi nhận tất cả bị cáo đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; có nhiều thành tích trong học tập, công tác. Một số còn chủ động bồi thường, khắc phục hậu quả; gia đình có công với cách mạng.

Riêng Phan Quốc Việt và Công ty Việt Á cũng có đóng góp trong quá trình phòng chống Covid-19, góp phần đẩy lùi dịch bệnh tại nhiều địa phương.

Quá trình xét xử, tòa án nhận được văn bản từ Công đoàn Văn phòng Chính phủ; Bộ Y tế; một số Sở Y tế, CDC các địa phương xin giảm nhẹ cho các bị cáo liên quan bởi bối cảnh phạm tội là tình hình chống dịch cấp bách.

Về các tình tiết tăng nặng, tòa xác định các bị cáo không có câu kết chặt chẽ, hành vi phạm tội có tính độc lập tương đối nên không áp dụng tình tiết "phạm tội có tổ chức".

Tuy vậy, Phan Quốc Việt lợi dụng Covid-19 để phạm tội nên phải bị áp dụng tình tiết "Lợi dụng dịch bệnh để phạm tội"

Tổng hợp lại, tòa án khẳng định áp dụng mức hình phạt thấp nhất của khung liền kề với một số bị cáo phạm tội nhưng không vụ lợi; phạm tội trong vai trò của người phục tùng, phụ thuộc. Một số người sẽ được áp dụng chế định án treo hoặc tuyên án bằng thời gian tạm giam.

Riêng bị cáo Nguyễn Thành Danh, cựu Giám đốc CDC Bình Dương, tòa sơ thẩm miễn trách nhiệm hình sự vì ông có cống hiến trong chống dịch, nghỉ hưu rồi nhưng vẫn tiếp tục bảo vệ sức khỏe của người dân. Ông Danh cũng được ghi nhận không vụ lợi, nhiều lần từ chối nhận quà của Phan Quốc Việt.