Đã đến thời của... kinh tế hợp tác

HTX tăng gấp 5-6 lần

2018 được đánh giá là năm kinh tế hợp tác, phát triển HTX phát triển mạnh mẽ. Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về những thành quả trong năm qua?

- Quả đúng như vậy, đây có thể nói là năm “được mùa” của kinh tế hợp tác và  HTX. Để thúc đẩy HTX kiểu mới phát triển nhanh trở thành nhân tố liên kết trong tổ chức sản xuất nông nghiệp, Đảng, Chính phủ, Nhà nước và gần đây Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 98 về tổ chức hợp tác liên kết trong chuỗi sản xuất, cùng với đó là Quyết định 461 về đề án phát triển 15.000 HTX từ nay đến năm 2020.

Ở những nơi khó khăn, nếu địa phương biết tập trung hỗ trợ kinh tế HTX thì vùng đó kinh tế nông nghiệp sẽ phát triển.  Ảnh: T.L

Năm 2018 được coi là năm bản lề cho giai đoạn 2016-2020, chưa năm nào HTX phát triển mạnh mẽ như thế. Nhiều năm trước, mỗi năm cả nước có 300-400 HTX mới thành lập, tuy nhiên từ năm 2016 số lượng HTX mới tăng mạnh, cụ thể năm 2016 có 1.145 HTX mới, năm 2017 là 1.275 HTX. Chỉ tính riêng năm 2018 có 2.323 HTX mới thành lập.

Đó là xét về lượng, tuy nhiên quan trọng nhất vẫn là chất lượng hoạt động của HTX đã thay đổi rõ rệt. Trước đây, mỗi năm có 10% HTX thực hiện tiêu thụ nông sản cho nông dân. Năm 2018, con số này là 38 - 40%.

Bên cạnh việc tăng số lượng, chất lượng HTX cũng có chuyển biến rõ nét, nhân tố nào khiến số lượng HTX làm ăn hiệu quả tăng mạnh như thế, thưa ông?

- Chất lượng HTX tăng nhờ mô hình HTX hoạt động kiểu mới bắt đầu trơn tru. Nông dân cảm thấy cần tham gia HTX, đây là mô hình thực sự hữu ích nên họ mới tham gia. Năm 2017, thống kê 63 tỉnh thành có 199 HTX ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Hết năm 2018 chỉ 30 tỉnh báo cáo nhưng đã có 423 HTX ứng dụng công nghệ cao. Chính vì vậy, tôi cho rằng mục tiêu đến năm 2020 có 15.000 HTX làm ăn hiệu quả khả năng sẽ đạt được.

Sau một thời gian HTX phát triển mạnh mẽ và làm ăn hiệu quả, tôi nhận thấy ở những nơi khó khăn, nếu địa phương biết tập trung hỗ trợ kinh tế hợp tác thì vùng đó kinh tế nông nghiệp sẽ phát triển. Lấy ví dụ như ở Lào Cai, Yên Bái, Sơn La, Điện Biên là những tỉnh trước đây kinh tế nông nghiệp rất khó khăn, nhưng giờ đây HTX phát triển rất mạnh, từ đó thúc đẩy sản xuất, ứng dụng công nghệ cao.

Yên Bái cũng là một điển hình, tỉnh này đang mở rộng quy mô sản xuất các sản phẩm của địa phương như măng Bát Độ, chè, gạo Séng Cù, rau. Và các sản phẩm này tiêu thụ tốt bởi tại các vùng sản xuất đều có HTX tiêu thụ sản phẩm cho nông dân.

Một thành tựu nữa trong phát triển kinh tế hợp tác là mô hình sản xuất ngày càng đa dạng, phong phú. Ví như ở Thanh Hoá có vùng phát triển đến 40 HTX, liên kết lại thành chuỗi phát triển rất mạnh. Ở Ninh Bình có HTX có đến 5 doanh nghiệp thành viên kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp. Hay như ở Hải Dương có HTX Xuyên Việt nuôi cá theo mô hình sông trong ao, họ tập hợp 20 HTX thành viên của nhiều tỉnh thành để cung ứng con giống, bao tiêu sản phẩm. HTX này cho năng suất cao vượt trội với 150 tấn cá/ha/năm, trong khi nếu nuôi bình thường chỉ được 17 tấn.

Duy trì tăng số lượng, đi sâu chất lượng

Năm 2019, chúng ta cần làm gì để phát triển HTX nhanh hơn và chất lượng, hiệu quả hơn, thưa ông?

-  Có thể nói, lúc này là thời của kinh tế hợp tác, nhận thức về nhu cầu phát triển HTX, phát triển chuỗi liên kết là có thật. Các tỉnh thành trong cả nước đã vào cuộc rất quyết liệt, có nhiều chính sách hỗ trợ HTX phát triển, thu hút doanh nghiệp vào đầu tư. Các chính sách hỗ trợ kinh tế hợp tác, HTX bắt đầu đi vào cuộc sống và có hiệu quả.

Tuy nhiên, việc phát triển HTX vẫn còn một số hạn chế, thứ nhất, hiện nay số nông dân tham gia HTX chỉ được khoảng 30%, trong khi thế giới tỷ lệ này là 50-60%; thứ hai, quy mô thành viên và quy mô sản xuất của HTX vẫn nhỏ. HTX phát triển không đồng đều.

Trong năm 2019, phát triển HTX phải duy trì số lượng tăng trưởng như hiện nay, chúng tôi đặt mục tiêu năm 2019 có trên 2.000 HTX mới thành lập. Nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX đạt 60% trên tổng số HTX, đặc biệt coi trọng HTX trong liên kết chuỗi, tỷ lệ HTX thực hiện nhiệm vụ tiêu thụ nông sản và liên kết giá trị đạt 40%.

Xin cảm ơn ông!