Đại biểu chất vấn Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt về nguyên nhân khiến thị trường KHCN chưa phát triển

Giải pháp để phát triển thị trường KHCN ở Việt Nam

Đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng Thanh, đoàn Ninh Bình đặt ra câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt về những nguyên nhân thị trường KHCN chưa phát triển và giải pháp trong thời gian tới là gì? Đặc biệt, phần lớn các doanh nghiệp công nghệ ở Việt Nam chưa quan tâm đến ứng dụng, chuyển giao công nghệ từ nước ngoài và khả năng hấp thụ còn hạn chế, đây là rào cản lớn để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh. 

Trả lời Đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng Thanh, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho rằng những cơ chế, chính sách để điều chỉnh phạm vi, giúp các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ ứng dụng đều đã có. Tuy nhiên, vấn đề được đặt ra ở đây là áp dụng triển khai như thế nào.

Theo đó, thời gian qua Bộ KH&CN đã ban hành nhiều quy định, thông tư để thúc đẩy hoạt động này. Nhờ đó, nhiều kết quả đã đạt được trong thời gian qua. Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nêu bật những thành quả đã đạt được. 

Thứ nhất, nhiều công nghệ mới, tiên tiến được ứng dụng, triển khai mang lại hiệu quả trong các lĩnh vực y tế, viễn thông, xây dựng và giao thông vận tải.

Thứ 2, một số ngành có mức cạnh tranh trên quốc tế và tham gia sâu và chuỗi giá trị sản xuất, thay đổi phương thức canh tác. 

Ngoài ra, còn nhiều kết quả khác mà việc cởi mở các chính sách của Bộ KH&CN đã giúp doanh nghiệp phát triển. Những kết quả trên là sự cố gắng từ các cơ quan lãnh đạo, Bộ KH&CN cũng như các doanh nghiệp ở nước ta.

Bên cạnh kết quả, thành tựu đã đạt được thì vẫn còn nhiều hạn chế trong việc ứng dụng phát triển thị trường KHCN ở Việt Nam. 

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, khó khăn từ cơ chế, chính sách chưa phát huy, khó tiếp cận với các doanh nghiệp, các dịch vụ kết nối đi kèm chưa hiệu quả. Nguồn lực từ ngân sách, doanh nghiệp đầu tư cho hoạt động phát triển này còn khiêm tốn, cơ sở hạ tầng, kỹ thuật còn hạn chế, đặc biệt các công nghệ tiên tiến.

Giải pháp trong thời gian tới của Bộ KH&CN về chính sách sẽ kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để điều chỉnh cơ chế chính sách và điều chỉnh quy định cho phù hợp thực tế. Đồng thời, Bộ KH&CN sẽ thúc đẩy về tìm kiếm, chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài về Việt Nam.

Theo Bộ trưởng, đây là chương trình quốc gia mà Chính phủ đã ban hành và Bộ KH&CN là đơn vị chịu trách nhiệm triển khai. Điều này sẽ thúc đẩy doanh nghiệp Việt ứng dụng công nghệ để phát triển, nâng cao năng lực sản xuất, cạnh tranh.

Phát triển nghiên cứu, ứng dụng đề tài KHCN

Đại biểu Quốc hội Trần Duy Minh, đoàn Đà Nẵng cho rằng việc các doanh nghiệp ứng dụng khoa học công nghệ ở Việt Nam hiện nay để sản xuất nhưng không cạnh tranh được với các sản phẩm nhập khẩu, giải pháp mà Bộ KH&CN sẽ thực hiện để tháo gỡ khó khăn này.

Trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo (ĐMST) sẽ được thành lập ở Hà Nội, Đà Nẵng và Tp. Hồ Chính Minh, dự kiến trong tháng 6 và đầu tháng 7 sẽ ban hành quyết định thành lập. Việc thành lập các trung tâm này để khai thác các mục tiêu có hiệu quả nguồn lực tại đại phương dành cho khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Việc này giúp nhân rộng, đúc kết kinh nghiệm nhằm ứng dụng cho doanh nghiệp nhằm triển khai trên phạm vi quốc gia.

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân, đoàn Cà Mau muốn Bộ Trưởng Huỳnh Thành Đạt chỉ ra những ứng dụng đề tài nghiên cứu khoa học đã thành công ở Việt Nam.

Trả lời vấn đề này, Bộ Trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, không thể tính toán cụ thể bao nhiêu đề tài đã thành công, quan trọng là làm sao xác định được những kết quả đó, trước hết phục vụ kinh tế xã hội, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, đóng góp vào uy tín các viện nghiên cứu và các trường đại học.

Đặc biệt, Bộ trưởng cho biết hiện nay đã có 9 trường đại học của chúng ta xuất hiện bản đồ xếp hạng thế giới. Đây là một kết quả đáng khích lệ của ngành công nghệ khoa học đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã đóng góp.

Bên cạnh đó, các đề tài nghiên cứu có rủi ro, không phải lúc nào cũng có kết quả để chuyên giao công nghệ ứng dụng nay. Nguyên nhân được Bộ trưởng đưa ra là bởi công tác chuyển giao, thương mại hóa đưa vào ứng dụng không phải nhiệm vụ của các nhà khoa học mà là đó là các đơn vị trung gian kết nối các trường. 

Bộ Trưởng Bộ KH&CN cũng cho biết nhà nước hiện nay đang triển khai nhiều chính sách để nghiên cứu KHCN được ứng dụng, triển khai từ nhà trường, viện nghiên cứu ra xã hội ứng dụng thực tế.

Các giải pháp mà Bộ trưởng đưa ra để thúc đẩy ứng dụng các đề tài nghiên cứu gồm. Đầu tư cho nghiên cứu KHCN và ĐMST, phải có kinh phí và nguồn lực và cơ chế chính sách để nhà khoa học có điều kiện nghiên cứu và tâm thế sẵn sàng cống hiến cho khoa học. Năng lực của các nhà khoa học đầu tư đúng mức sẽ phát huy được góp phần nghiên cứu những đề tài thiết thực ứng dụng vào thực tiễn đời sống.