Đất nông nghiệp ở Đông Âu bị đầu cơ

Theo kỹ sư nông nghiệp người Rumani Attila Szocs, các nhà đầu tư đã mua đất nông nghiệp với giá rẻ, tiến hành công việc sản xuất trên đó với giá nhân công thấp, nhưng lại đẩy giá nông sản tăng vọt. Không những thế, họ lại thế chân những nông dân bản địa để được hưởng trợ cấp.

Rumani và Hungary là hai quốc gia bị tác động mạnh nhất trong Liên minh châu Âu (EU). Theo ông Attila Szocs, tại Rumani, nước đứng hàng thứ 5 của châu Âu về diện tích đất canh tác, mà hơn một nửa là loại “đất đen”, rất phì nhiêu, đã có ít nhất 6,5% đất trồng, tức là khoảng 700.000ha, nằm trong tay giới đầu tư ngoại quốc.

Được biết, tại miền Nam Rumani, chủ yếu là các nhà đầu tư đến từ Ả Rập Xê Út, Qatar, và cả một quỹ đầu tư của Liban. Trên các mảnh đất đó, các nhà đầu tư cho trồng ngũ cốc, lúa mì, bắp, và chăn nuôi cừu, sau đó xuất khẩu thẳng về nước họ. Thông thường, đất canh tác nói trên không phải được mua mà là thuê dài hạn. Hiện tượng mua, thuê đất nói trên ở Rumani bắt đầu ngay từ đầu thập niên 1990. Sau đó, trước lúc nước này gia nhập EU vào năm 2004, người ta thấy những nhà đầu cơ mới, làm giá đất tăng vọt, tăng gấp 3 lần, và tiếp tục tăng mỗi năm. Nông dân tại chỗ không còn khả năng mua ruộng đất.

Tuy nhiên, đất nông nghiệp tại Rumani vẫn còn rất rẻ so với những nước khác ở châu Âu, với giá từ 2.000-4.000 euro/ha. Mức giá này thấp hơn 10 lần so với giá đất nông nghiệp ở Đan Mạch hay Hà Lan. Ngoài việc thuê, đôi khi các nhà đầu tư cũng mua đất rồi cho nông dân địa phương thuê lại, trong khi chờ đợi bán lại với giá cao hơn. Theo ông Szocs, đây là điều là mà nhiều tập đoàn đa quốc gia hay quỹ đầu tư châu Âu đã làm. Các quỹ này còn thiết lập cả công ty nhỏ tại địa phương để làm việc này.

Nhận thức được tầm quan trọng của đất nông nghiệp trước nguy cơ bị đầu cơ, thâu tóm, từ giữa tháng 12.2012, Hungary đã cấm việc thu mua đất với vốn nước ngoài cho đến năm 2014.

Hồng Nhung (tổng hợp)