TT-Huế và Đà Nẵng chung tay tu bổ, phát huy giá trị Hải Vân Quan

Di tích Hải Vân Quan - được đầu tư tu bổ 42 tỷ đồng

Ngày 19/12, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế phối hợp Sở Văn hoá và thể thao TP.Đà Nẵng tổ chức lễ khởi công dự án Bảo tồn tu bổ, phuc hồi và phát huy giá trị di tích Hải Vân Quan tại đỉnh đèo Hải Vân.

Dự án có tổng mức đầu tư hơn 42 tỷ đồng, trong đó ngân sách TP.Đà Nẵng 50%, ngân sách tỉnh Thừa Thiên Huế 50% trên tổng mức đầu tư. Thời gian thực hiện dự án là 2 năm.

Dự án do Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế làm chủ đầu tư, Sở Văn hoá và thể thao TP.Đà Nẵng là đơn vị đại diện phía TP.Đà Nẵng phối hợp điều hành thực hiện dự án.

Dự án sẽ thực hiện tháo dỡ toàn bộ các lô cốt phía trên Hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan đến nền gốc tích thời Nguyễn; tu bổ cửa Hải Vân Quan, cửa Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan theo các dấu tích nguyên gốc.

Bên cạnh đó, tiến hành phục hồi, thay thế nền cổng lát đá, hệ thống cối, cổng đá, tường xây gạch vồ; gia cố, chống nứt, chống thấm cho các khối xây; phục hồi lan can xây gạch vồ chia ô hộc và trang trí trên nóc theo tư liệu; phục hồi hệ thống cửa ván ghép con tiện gỗ.

Hệ thống tường thành nhà Nguyễn sẽ được phục hồi bằng đá núi theo dấu vết khảo cổ học và dấu vết trên tường hông Hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan. Hệ thống chân tường thành được gia cố bằng vữa neo, các vị trí xung yếu gia cố bằng bê tông. Thân tường sẽ phục hồi theo các đoạn nguyên gốc được khảo cổ.

Các tường phía nam được phục hồi pháo nhãn, tường che, các ụ đặt pháo. Các chòi quan sát hướng đông nam và hướng tây bắc, cửa ngách nhỏ đi ra phía tây của di tích được phục hồi theo dấu tích khảo cổ.

Dự án cũng phục hồi nhà Trú Sở, nhà Vũ Khố 3 gian theo dấu tích khảo cổ và ảnh tư liệu; phục hồi tuyến bậc cấp từ Hải Vân Quan xuống phía TP.Đà Nẵng theo dấu vết khảo cổ bằng đá; phục hồi tuyến đường Thiên Lý từ Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan đi tỉnh Thừa Thiên Huế bằng đá xếp theo truyền thống…

Di tích Hải Vân Quan - điểm đến du lich lịch sử

Di tích Hải Vân Quan được xây dựng vào năm 1826, là một đồn lũy quân sự trấn thủ tại đỉnh đèo Hải Vân, ngay ranh giới giữa tỉnh Thừa Thiên Huế và TP.Đà Nẵng ngày nay. Hải Vân Quan được xây dựng ở một vị trí hết sức đắc địa, hiểm trở cheo leo, là nơi xung yếu nhất được mệnh danh là "yết hầu" của Kinh đô Huế.

Đồn lũy này án ngữ trên con đường thiên lý độc đạo lưu thông từ Kinh đô Huế đến xứ Quảng Nam và ngược lại. Với địa thế như vậy, căn cứ quân sự này có thể kiểm soát toàn bộ sự lưu thông giữa hai xứ, chống cự số lượng địch quân lớn hơn gấp nhiều lần.

Ngoài ra, với độ cao gần 500m so với mặt biển, từ căn cứ quân sự này có thể quan sát rất rộng về các phía, đặc biệt là toàn bộ vịnh Đà Nẵng.

Trong giai đoạn 1945 - 1975, thực dân Pháp và đế quốc Mỹ cho xây dựng thêm các công trình ở Hải Vân Quan, như một số vọng gác, lô cốt nhằm trấn giữ con đường huyết mạch... Đặc biệt, trên đỉnh của 2 cổng Hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan còn xây thêm những hệ thống pháo đài công sự để quan sát và đặt súng ống.

Di tích Hải Vân Quan được Bộ VHTTDL xếp hạng Di tích Quốc gia vào năm 2017 và giao UBND tỉn Thừa Thiên Huế và UBND TP. Đà Nẵng cùng có trách nhiệm quản lý, bảo vệ di tích này.