Điện Kremlin tiết lộ mục tiêu mới của học thuyết hạt nhân Nga thay đổi

Người phát ngôn Peskov cho biết ông tin rằng tất cả các nhà lãnh đạo và nhà phân tích hợp lý đều hiểu mức độ nghiêm trọng của thông báo này, đặc biệt khi xem xét sự đối đầu chưa từng có do sự can thiệp trực tiếp của các quốc gia phương Tây, bao gồm cả các cường quốc hạt nhân, trong cuộc xung đột ở Ukraine.

Hôm 25/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề xuất rằng chiến lược hạt nhân mới nên coi "sự xâm lược của bất kỳ quốc gia phi hạt nhân nào, nhưng có sự tham gia hoặc hỗ trợ của một quốc gia hạt nhân," là một "cuộc tấn công chung" có thể vượt qua ngưỡng hạt nhân.

Điều này ngụ ý rằng các quy tắc mới sẽ áp dụng cho một cuộc tấn công của Ukraine vào sâu trong lãnh thổ Nga với vũ khí hiện đại do Mỹ, Anh hoặc Pháp cung cấp.

Theo lãnh đạo Nga, Moscow cũng sẽ "cân nhắc" khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân nếu có "thông tin đáng tin cậy" về một cuộc tấn công tên lửa "rộng rãi" từ một quốc gia khác vào Nga hoặc đồng minh gần gũi nhất của mình, Belarus.

Ông Putin đã cảnh báo các nước phương Tây rằng việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí chính xác cao do nước ngoài sản xuất để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga sẽ đồng nghĩa với việc họ tham gia trực tiếp vào các hành động thù địch, vì quân đội Ukraine không thể vận hành những vũ khí này mà không có sự hỗ trợ từ quân đội phương Tây. 

Tuy nhiên, Moscow đã nhiều lần khẳng định rằng họ tuân thủ nguyên tắc không bao giờ được tiến hành một cuộc chiến tranh hạt nhân.

Vào tháng Ba, ông Putin đã tuyên bố rằng Nga "sẵn sàng về mặt kỹ thuật" cho một cuộc chiến tranh hạt nhân và sẵn sàng sử dụng tài sản hạt nhân nếu sự tồn tại của đất nước bị đe dọa.

Ông Putin đề xuất thay đổi học thuyết hạt nhân tại phiên họp của Hội đồng An ninh Nga hôm 25/9, có sự tham dự của các bộ trưởng Quốc phòng và Tài chính và các giám đốc của Cơ quan Tình báo nước ngoài, Cơ quan An ninh Nga, Cơ quan Hàng không Vũ trụ, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Nga.

"Ngày nay, bộ ba hạt nhân vẫn là sự đảm bảo quan trọng nhất cho an ninh của nhà nước và công dân của chúng ta, một công cụ để duy trì sự cân bằng chiến lược và cán cân quyền lực trên thế giới" - ông Putin nói.

Những điểm mới của đề xuất học thuyết hạt nhân

Đề xuất cũng đã hạ ngưỡng hạt nhân, cụ thể là các điều kiện mà Nga có thể tiến hành sử dụng vũ khí nguyên tử, như "nhận được thông tin đáng tin cậy về một vụ phóng hàng loạt vũ khí tấn công trên không và vũ trụ và chúng vượt qua biên giới quốc gia của chúng tôi".

Ông Putin làm rõ rằng điều này có nghĩa là "máy bay chiến lược và chiến thuật, tên lửa hành trình, máy bay không người lái, máy bay siêu thanh và các máy bay khác". Việc đề cập đến máy bay không người lái ở đây đặc biệt quan trọng, vì Ukraine đã nhiều lần tiến hành các cuộc tấn công bằng UAV hàng loạt vào các căn cứ chiến lược của Nga.

Lần đầu tiên, Nga nêu rõ rằng khả năng răn đe hạt nhân của nước này có thể được sử dụng trong trường hợp xâm lược Belarus, với tư cách là thành viên của Nhà nước Liên bang. Theo đề xuất, điều này bao gồm "mối đe dọa nghiêm trọng đến chủ quyền của chúng ta" thông qua việc sử dụng vũ khí thông thường.

Putin cho biết tất cả những điều này đã được thống nhất với Minsk và Tổng thống Alexander Lukashenko.

Học thuyết trước đó được thông qua vào năm 2020 đã nêu ra bốn tình huống mà Moscow có thể kích hoạt khả năng răn đe hạt nhân. Đầu tiên, nếu nước này nhận được "thông tin đáng tin cậy" về việc phóng tên lửa đạn đạo nhằm vào chính mình và/hoặc các đồng minh. Thứ hai, nếu vũ khí hạt nhân hoặc loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác được sử dụng chống lại Nga và/hoặc các đồng minh của nước này. Thứ ba, nếu kẻ thù hành động chống lại "các cơ sở quân sự hoặc nhà nước quan trọng" có thể phá vỡ phản ứng của các lực lượng hạt nhân Nga. Và thứ tư, nếu Nga bị tấn công thông thường, điều này sẽ "đe dọa đến sự tồn tại của nhà nước".

Tại sao những thay đổi này lại được đề xuất vào thời điểm này?

Đầu năm nay, Putin cho biết có thể cần phải cập nhật một số học thuyết, xét đến những mối đe dọa mới nổi lên từ NATO. Thứ trưởng Ngoại giao Sergey Ryabkov mô tả học thuyết hiện tại là "quá chung chung" và cho biết "sự thiếu hiểu biết" của phương Tây đòi hỏi Nga phải nói "rõ ràng hơn, rõ ràng hơn, chắc chắn hơn về những gì có thể xảy ra" nếu họ tiếp tục "những hành động không thể chấp nhận được và leo thang".

Kể từ tháng 5, chính phủ Ukraine đã kêu gọi Mỹ và các đồng minh dỡ bỏ mọi hạn chế sử dụng vũ khí của họ chống lại Nga, điều mà Nga cho rằng sẽ đại diện cho sự tham gia trực tiếp của phương Tây vào cuộc xung đột.

Ông Putin nhắc lại trong cuộc họp 25/9 rằng việc sử dụng vũ khí hạt nhân vẫn là "biện pháp cực đoan" để bảo vệ chủ quyền của Nga, nhưng Moscow phải tính đến việc "tình hình quân sự-chính trị hiện đại đang thay đổi năng động... bao gồm cả sự xuất hiện của các nguồn đe dọa và rủi ro quân sự mới đối với Nga và các đồng minh của chúng tôi".