ĐIỀU TRA: Sân golf Thuận Thành- Nhiều câu hỏi cần có sự trả lời (2)

Giải phóng mặt bằng trên… giấy!?

Chủ trương làm sân golf quốc tế Thuận Thành tại khu đất ven sông Đuống tại xã Đình Tổ (Thuận Thành, Bắc Ninh) xuất hiện cách đây 5 năm. Cụ thể, tháng 7/2015, Liên danh nhà đầu tư Công ty CP Đầu tư và Phát triển bất động sản HUDLAND và Công ty CP Tư vấn và thương mại Thăng Long đã đề nghị tỉnh Bắc Ninh cho khảo sát địa điểm để lập dự án xây dựng khu sân golf quốc tế tại khu đất ven sông Đuống.

Và chỉ một tháng sau đó, ông Nguyễn Tử Quỳnh, khi đó là Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, đã có ngay văn bản chấp thuận về mặt chủ trương cho liên danh này nghiên cứu khảo sát khu đất thuộc xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, có diện tích 170ha để lập quy hoạch, dự án đầu tư xây dựng Sân golf quốc tế Thuận Thành, thiết kế 27 lỗ.

Trong vòng 5 năm, đã có không ý văn bản xin ý kiến, thẩm định việc thực hiện dự án do lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh, rồi UBND tỉnh Bắc Ninh gửi đi để hoàn thiện thủ tục pháp lý nhằm sớm triển khai thực hiện dự án.

Mới nhất, trong bối cảnh cả nước đang căng mình chống dịch covid-19, bà Nguyễn Hương Giang có công văn gửi Bộ Quốc phòng và Công an xin ý kiến thẩm định thực hiện dự án để làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo của dự án theo quy định. Điều ấy thể hiện sự quan tâm, vào cuộc quyết liệt của lãnh đạo đứng đầu tỉnh Bắc Ninh nhằm thúc đẩy quá trình thực hiện, triển khai dự án sân golf quốc tế Thuận Thành.

Ở phía liên danh đầu tư, mong muốn ấy còn được đẩy nhanh trên giấy tờ hơn là thực tế triển khai. Điều này được thể hiện trong báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án được liên danh nhà đầu tư lập tháng 6/2018. 

Nói về công tác đền bù giải phóng mặt bằng, liên danh nhà đầu tư cho rằng, dự án đầu tư xây dựng sân golf có phương án đền bù giải phóng mặt bằng thỏa đáng, đồng thời tạo công ăn việc làm cho người dân trong tương lai. "Hiện tại dự án đang được người dân hoàn toàn ủng hộ, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đang được thực hiện" – báo cáo đánh giá tác động môi trường nhấn mạnh. 

Trong khi đó, qua tìm hiểu của PV Dân việt/Trang trại Việt thì đến nay mới có duy nhất một lần chủ đầu tư về xã họp tham vấn cộng đồng dân cư chịu tác động trực tiếp với 84 người tham gia vào ngày 11/7/2018.

"Bao giờ họ về đầu tư?" – đó là câu hỏi mà hầu hết người dân xã Đình Tổ (Thuận Thành, Bắc Ninh) đặt ra khi PV Dân việt/Trang trại Việt đề cập tới Dự án sân golf quốc tế Thuận Thành. Đến nay, ngoài 84 người đã dự họp với đại diện chủ đầu tư, hầu hết người dân nơi đây mới chỉ nghe thông tin chứ chưa được liên danh chủ đầu tư mời họp bàn hay thông tin về tiến độ thực hiện dự án.

Trao đổi với PV Dân việt/Trang trại Việt ngày 18/3, ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Đình Tổ đã thừa nhận đến nay chưa biết vị trí cụ thể dự án nằm ở đâu, chỉ biết liên danh nhà đầu tư làm ở khu vực ngoài bài ven sông Đuống, nơi có diện tích đất của 3 thôn trong xã là: Đình Tổ, Bút Tháp và Đại Trạch với diện tích khoảng 200ha.

Và những hiểm nguy rình rập

Khi về xã Đình Tổ tìm hiểu về dự án, PV Dân việt/Trang trại Việt đã chứng kiến sự cảnh giác cao độ của người dân nơi đây đối với các loại thuốc BVTV cũng như các nguồn gây ô nhiễm môi trường đất, nước khác trên địa bàn.

Ở ngoài bãi bồi khu vực xã Đình Tổ, theo phản ánh, đã từng có dự án của một doanh nghiệp chuyên về nhuộm quần áo đã bị cưỡng chế, san phẳng khi đi vào vận hành chưa lâu do nước thải không xử lý, xả thẳng ra môi trường, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Người dân nơi đây cũng rất ngại ra bãi vì ở đó người thuê đất bãi phun nhiều loại thuốc BVTV để phòng bệnh cho cây trái, rau màu.

Vừa buộc 2 buồng chuối từ khu đất bãi rộng 2 mẫu, ông Nguyễn Văn Thanh, Đội 4 thôn Đình Tổ, xã Đình Tổ chia sẻ, giá thuê đất của người dân thì không lớn, hết 80 triệu đồng với thời hạn thuê 10 năm. Tuy nhiên, ông đã bỏ ra hơn 200 triệu đồng để đầu tư đường điện, rồi xây dựng chuồng trại để nuôi gà. "Một năm tổng thu được 100 triệu đồng, trừ hết chi phí còn lãi được khoảng 20-30 triệu đồng" – ông Thanh cho biết.

Nói về việc dùng thuốc BVTV, ông Thanh chia sẻ: "Phun thuốc lắm lúc tê hết tay, nguy hiểm lắm. Cây cao, nhiều khi mình phun thuốc bay hết vào mặt. Vì thế, thỉnh thoảng tôi mới phun nên cây cối không ra gì không giống như vườn cam, quất do dân Hưng Yên về thuê trồng, cây xanh mướt".

Thế nhưng, qua tiếp xúc với người dân trong xã Đình Tổ, hầu hết mọi người biết về sân golf rất hạn chế. Với họ, sân golf trồng nhiều cỏ, cây, tạo ra không gian xanh, đẹp. Nhưng ít người biết được, để có được mầu xanh mướt, đẹp mê hồn ấy là cả trăm kg thuốc BVTV, rồi khoảng chừng 50 tấn phân bón các loại được sử dụng thường xuyên, liên tục.

Theo Báo cáo đầu tư dự án, lượng nước cung cấp cho hoạt động sinh hoạt dịch vụ (trừ nước tưới cỏ) là khoảng 300m³/ngày đêm. Theo đó, dự báo khối lượng nước sinh hoạt thải ra là tương đối lớn. Giả thiết lượng nước thải sinh hoạt phát sinh bằng 80-100% lượng nước sử dụng thì lượng nước thải sinh hoạt phát sinh là khoảng 240-300m³/ngày đêm. Cùng với đó, dự án có khai thác nguồn nước ngầm phục vụ cho quá trình hoạt động của sân golf (công suất dự kiến khoảng 1.000m³/ngày đêm) nên tác động tới nguồn nước ngầm có thể xảy ra.

Trong khi đó, hệ thống xử lý nước thải tập trung có công suất 300m³/ngày đêm. Nước thải sau xử lý đạt chất lượng cột B, QCVN14-2008/BTMNT và được xả vào hồ điều hòa. "Công nghệ và thiết bị được lựa chọn trên cơ sở cân nhắc các kinh nghiệm quốc tế và các tính toán theo tiêu chuẩn, quy phạm chuyên ngành" – báo cáo đánh giá tác động môi trường nêu.

Báo cáo đánh giá tác động môi trường cũng nêu rõ: Trong quá trình hoạt động của dự án đã sử dụng một lượng hóa chất BVTV, phân bón hữu cơ để chăm sóc cỏ trong khu vực sân golf, các loại hóa chất này diệt trừ gần như toàn bộ côn trùng trong phần diện tích sân cỏ, vườn ươm của sân golf, kéo theo sự suy giảm đa dạng sinh học khu vực dự án. Đặc biệt hóa chất tan chảy theo nguồn nước ngấm xuống đất làm ô nhiễm đất, ô nhiễm nguồn nước mặt, nước ngầm.

Theo đánh giá của liên doanh nhà đầu tư, nước mưa chảy tràn trên sân golf còn có thể chứa hợp chất BVTV còn tồn lưu lại trong quá trình chăm sóc cây, cỏ sân golf, nếu lượng nước này không được quản lý tốt sẽ gây ô nhiễm nguồn nước hồ điều hòa trong khu vực Dự án. Các hợp chất hóa học trên khi tan trong nước sẽ gây hại cho các loài sinh vật thủy sản ăn phải. Một số chất hóa học không tan trong nước sẽ tích lũy trong bùn đáy, gây ảnh hưởng đến hệ sinh vật tầng đáy như trai, ốc, hến…

Chính vì thế, nhiều nhà khoa học đã lên tiếng phản đối dự án này, vì cho rằng việc nó nằm ngoài đê sông Đuống là vi phạm luật Đê điều năm 2006, ảnh hưởng đến việc thoát lũ. Đặc biệt, với việc sử dụng một lượng lớn hóa chất để chăm sóc cỏ sân golf sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước khu vực hạ lưu, tác động trực tiếp đến cuộc sống của người dân. Chất độc hại rất dễ chảy tràn ra sông, thẩm thấu xuống đất và người dân ở xung quanh đó sẽ lãnh đủ.

Sông Đuống là con sông đào nối liền sông Hồng và sông Thái Bình có chiều dài 67km, trong đó 42km nằm trên phạm vi tỉnh Bắc Ninh, tổng lượng nước bình quân là 31,6 tỷ m³. Hiện tại và trong định hướng quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Bắc Ninh đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050, có nhiều nhà máy nước sẽ được xây dựng, lấy nguồn nước từ nước mặt sông Đuống.

Đơn cử, đến năm 2035 có nhà máy nước khu vực huyện Quế Võ (cấp cho thành phố Bắc Ninh và huyện Quế Võ) công suất 200.000 m³/ngày đêm; nhà máy nước khu vực huyện Tiên Du công suất 60.000 m³/ngày đêm; nhà máy nước khu vực huyện Yên Phong công suất 40.000 m³/ngày đêm; nhà máy nước sông Đuống, Gia Lâm, Hà Nội là nguồn nước cấp bổ sung cho Bắc Ninh 60.000 m³/ngày đêm.

Còn nữa.