Ngừng xuất khẩu để bình ổn giá phân bón DAP, MAP

Ngày 13/3, ông Hoàng Trung - Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vậy (BVTV) đã họp với ông Phùng Hà, Phó Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam và lãnh đạo 3 doanh nghiệp sản xuất phân bón DAP, MAP là: Công ty TNHH MTV DAP Vinachem, Công ty Cổ phần DAP số 2 – Vinachem, Công ty Cổ phần Hóa chất Đức Giang – Lào Cai nhằm đánh giá và tìm giải pháp tăng cung ứng và bình ổn giá phân bón DAP, MAP.

Làm ra tới đâu, bán tới đó

Tại cuộc họp, ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục BVTV cho biết, trước diễn biến giá phân bón DAP, MAP tăng hiện đang có nhiều ý kiến trái chiều nhau. Khởi đầu, Công ty Cổ phần Tập đoàn Vinacam có văn bản gửi trực tiếp lên Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Bộ NNPTNT, Hiệp hội Phân bón Việt Nam.

Tiếp đến có Thư kiến nghị lấy danh nghĩa là tập thể nông dân đồng bằng sông Cửu Long gửi lên Thủ tướng Chính phủ và một số ban, ngành khác của Trung ương phản ánh về giá phân bón DAP, MAP tăng giá và khan hiếm thời gian qua.

Trong cuộc họp với lãnh đạo Hiệp hội Phân bón Việt Nam và các doanh nghiệp, lãnh đạo Cục BVTV mong muốn các doanh nghiệp, hiệp hội đánh giá thông tin về lượng tồn kho, giá bán, năng lực sản xuất, định hướng xuất khẩu và đề xuất những cam kết đảm bảo nguồn cung, góp phần bình ổn giá bán phân bón đến tay người dân ở mức hợp lý nhất.

Thông tin về tình hình sản xuất - cung ứng phân bón DAP, MAP, ông Vũ Văn Bằng - Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV DAP Vinachem cho biết, trong quý I/2021, công ty đã tăng 150% công suất so với cùng kỳ, đạt sản lượng 70.000 tấn, trong đó 60% sản lượng dành để phục vụ thị trường nội địa và 40% sản lượng xuất khẩu, tỷ lệ này tương đương so với cùng kỳ.

Theo ông Bằng, trước áp lực tăng giá phân bón DAP ở phía Nam, hiện công ty có 5.000 tấn tồn kho để dự phòng. Kế hoạch từ tháng 3 trở đi, mỗi tháng công ty sản xuất 25.000 tấn phân bón, hàng làm tới đâu là cung ứng ra thị trường tới đó. 

Về giá bán phân bón bình quân của công ty trong tháng 1/2021 là 8,245 triệu đồng/tấn, tháng 2/2021 là 8,624 triệu đồng/tấn, tháng 3 ước khoảng 9,3 triệu đồng/tấn. Tương ứng với đó, giá bán tới tay người dân dao động từ 11.200 -11.700 đồng/kg, trong khi giá phân bón nhập khẩu từ Trung Quốc bán khoảng 15.000 đồng/kg.

Ông Bằng lưu ý giá nguyên liệu để sản xuất phân bón DAP trên thế giới thay đổi bất thường trong tháng 3 và tháng 4 tới, nhất là lưu huỳnh (S) và amoniac (NH3), ảnh hưởng tới giá thành sản phẩm phân bón. "Giá tăng nhanh, có lúc trên thị trường khan hiếm, không mua được nguyên liệu lưu huỳnh" - ông Bằng nói.

Chỉ trong vòng 4 tháng (từ tháng 11/2020 đến tháng 2/2021), giá lưu huỳnh về đến các nhà máy sản xuất DAP đã tăng gấp hơn 2 lần (từ 95 USD/tấn lên 208 USD/tấn), tương đương với mức tăng 113 USD/tấn. Giá amoniac tăng 31,4%, tương đương với mức tăng 102 USD/tấn.

Dù vậy, ông Bằng cam kết tăng tối đa công suất để cung ứng sản phẩm ra thị trường. Trong năm 2021, công ty dự kiến đưa ra thị trường khoảng 240.000 tấn phân bón và nếu trong điều kiện hoàn hảo có thể lên tới 280.000 tấn. Năm 2020, công ty sản xuất được trên 207.000 tấn DAP/tổng công suất thiết kế của nhà máy là 330.000 tấn.

Ông Nguyễn Quốc Hưng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần DAP số 2 – Vinachem cho biết, trong năm 2020 do thị trường tiêu thụ khó khăn, công ty còn tồn kho 18.000 tấn. Từ đầu năm đến nay, do nhu cầu tiêu thụ phân bón DAP tăng nên công ty đã tăng công suất từ 80% trong quý IV/2020 lên 85% trong quý I/2021. 

"Do nhu cầu thị trường tăng cao nên công ty hiện không có hàng tồn kho" - ông Hưng nói.

Theo ông Hưng, về năng lực sản xuất, công ty có thể đáp ứng 280-300 ngàn tấn/năm. Tuy nhiên, do đang lỗ nên công ty bị khống lượng hàng tồn kho ở mức 20.000 tấn. Nếu đến ngưỡng đó, thì công ty phải dừng sản xuất lại. Chính vì thế, công ty rất mong muốn sản xuất với sản lượng cao, tiêu thụ được hết.

Tại Công ty Cổ phần Hóa chất Đức Giang – Lào Cai, ông Đào Hữu Duy Anh - Tổng Giám đốc Công ty cho biết, công ty đang duy trì sản xuất với công suất 100.000 tấn/năm và đang cố gắng mở rộng sản xuất lên 150-200 nghìn tấn/năm. 

"Do mới bắt đầu sản xuất từ tháng 8/2020 nên công ty chỉ dự trữ 5.000 tấn, còn sản xuất ra đến đâu là bán hết đến đó" - ông Duy Anh nói.

Về giá DAP tăng, ông Đào Hữu Duy Anh lý giải không phải do áp thuế tự vệ mà chủ yếu do thị trường DAP thế giới tăng. Đặc biệt, Trung Quốc đang tăng cường trồng ngô, đậu tương phục vụ nhu cầu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi cho tái đàn lợn sau dịch tả lợn Châu Phi, dẫn đến nhu cầu sử dụng phân bốn tăng mạnh. 

Ngừng xuất khẩu để tăng cung phân bón trong nước

Từ thông tin các doanh nghiệp cung cấp, ông Hoàng Trung đề xuất các doanh nghiệp tiếp tục tăng tối đa công xuất sản xuất phân bón DAP, MAP, đồng thời xem xét ngừng xuất khẩu phân bón để tăng nguồn cung, đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp và đảm bảo giá bán hợp lý nhất. Tại cuộc họp, các doanh nghiệp đã đồng ý thống nhất với đề xuất của ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục BVTV.

Để thực hiện đúng các quy định quản lý nhà nước, Cục BVTV (Bộ NNPTNT) sẽ tiếp tục cùng với Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) tiếp tục duy trì thuế tự vệ đối với phân bón. Thực tế hiện nay giá sản xuất phân bón DAP, MAP trong nước đang rẻ hơn so với phân bón nhập khẩu rất nhiều. 

"Chúng ta nhìn thấy rõ lợi ích của thuế tự vệ này mang lại là cơ hội để nâng cao năng lực của các nhà máy sản xuất phân bón của Việt Nam, qua đó giúp chủ động nguồn cung phân bón, một mặt hàng thiết yếu đối với sản xuất trong nước" - ông Trung khẳng định.

Theo ông Trung, không có lý gì các nhà máy sản xuất trong nước chúng ta làm được mà không bảo vệ. Nhu cầu phân bón DAP, MAP của Việt Nam xung quanh 1 triệu tấn/năm, trong đó ba nhà máy trong nước công suất 710.000 tấn nên cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu.

Do đó, cùng với việc tăng tối đa công suất, ngừng xuất khẩu, các doanh nghiệp cần thông tin minh bạch về tình hình sản xuất, giá bán để các lực lượng chức năng có cơ sở ngăn chặn việc đầu cơ, tích trữ, găm hàng, đẩy giá bán lên cao.

Trong thời gian tới, Cục BVTV sẽ giao các đơn vị phối hợp với các địa phương tiến hành thanh tra, kiểm tra để phát hiện việc đầu cơ, tích trữ, rồi bán phân bón giả. Đồng thời có văn bản hướng dẫn các địa phương tăng cường sử dụng các loại phân bón khác để tăng hiệu quả, giảm chi phí.