Doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội, lao động khốn đốn

Xin nghỉ việc cũng khó

Chị Mai Thị Thủy - Tổ trưởng Công ty May Quảng Ninh cho biết: “Thời gian qua, tôi và nhiều chị em khác xin nghỉ việc nhưng do nợ đọng bảo hiểm xã hội (BHXH), công ty không chịu ký quyết định thôi việc. Mấy tháng nay, tôi đã đi xin việc nhiều nơi, nhưng họ đòi bảo hiểm, tôi không có nên họ không nhận. Mà không có quyết định thôi việc chúng tôi không thể chốt được sổ bảo hiểm. Hiện nay chị em công nhân đang làm việc tạm để chờ sổ”.

 Đại diện công nhân Công ty CP SXVLXD Hà Khẩu cùng  ký vào bản cam kết trả lương, bảo hiểm cho công nhân. Ảnh: N.Q

Còn ông Hoàng Trung Tâm (51 tuổi, đã có 14 năm gắn bó với nhà máy sản xuất gạch, Công ty CP Xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Hà Khẩu, TP.Hạ Long) cho biết: “Chưa bao giờ chúng tôi cảm thấy khó khăn, bế tắc như bây giờ. Từ quý IV.2012 đến nay, công ty vẫn trừ lương để đóng bảo hiểm cho công nhân, nhưng công nhân lại không có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT). Nhiều công nhân sinh con đến nay đã 7 tuổi vẫn không được thanh toán chế độ thai sản”. Bản thân ông Tâm cũng không thể kiên trì chờ đợi, đã xin thôi việc và phải tự bỏ ra 5 triệu đồng để chốt sổ bảo hiểm chuyển sang đơn vị mới.

Theo BHXH tỉnh Quảng Ninh, mặc dù đã triển khai nhiều giải pháp đôn đốc thu hồi nợ đọng, nhưng vẫn tồn tại nhiều doanh nghiệp (DN) có số nợ động BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cao. Điển hình như: Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng Kim Sơn (nợ 9 tỷ đồng, kéo dài 88 tháng); Công ty CP May Quảng Ninh (nợ 8,4 tỷ đồng, kéo dài 21 tháng); Công ty CP Vật liệu xây dựng Hưng Long (nợ 2,5 tỷ đồng, kéo dài 77 tháng)...

Khởi kiện cũng khó

BHXH tỉnh Quảng Ninh cho biết, cơ quan này đang hoàn thiện hồ sơ một số DN để chuyển sang cơ quan công an. Dù quy định khởi tố DN nợ BHXH đã có hiệu lực, nhưng không phải DN nào nợ, BHXH cũng chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra để khởi tố.

 “Trước mắt, BHXH Quảng Ninh ưu tiên thực hiện đôn đốc, thanh kiểm tra để thu hồi nợ nhằm bảo vệ quyền lợi người lao động, sau đó nếu DN vẫn cố tình chây ỳ mới chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra” – bà Nguyễn Thị Tuyết Loan- Trưởng phòng Khai thác và Thu nợ - BHXH tỉnh Quảng Ninh, cho biết.

Tuy nhiên, theo bà Loan, việc đưa được những DN này ra pháp luật cũng gặp một số trở ngại. Đó là muốn khởi kiện DN nợ đọng BHXH phải có đơn của người lao động, thông qua công đoàn cơ sở. Trong khi đó, công đoàn cơ sở lại ăn lương của DN chi trả, nên hầu hết không ai dám gửi đơn kiện giám đốc DN mình. Còn nếu người lao động trực tiếp gửi đơn lên liên đoàn lao động (LĐLĐ) cấp trên, sau đó LĐLĐ cũng vẫn phải tới công đoàn cơ sở để làm việc theo đơn kiến nghị, khi đó rất khó khăn để tiếp cận ý kiến thực tế của người lao động.

Tại TP.Hạ Long, địa phương có số DN nợ đọng BHXH đứng hàng “top” đầu của Quảng Ninh, ông Phạm Ngọc Hưng – Chủ tịch LĐLĐ thành phố nêu ý kiến: “Chúng tôi đã gửi kiến nghị lên LĐLĐ tỉnh, đề nghị cấp trên tham mưu tới các cấp xây dựng pháp luật, chính sách về BHXH. Như hiện nay, chúng tôi vẫn gặp khó khăn, vướng mắc về thẩm quyền khởi kiện; thủ tục nhận và xử lý đơn khởi kiện của tòa án, về quy trình giải quyết tranh chấp lao động tập thể, về hệ thống văn bản của các cơ quan tư pháp, về năng lực trình độ của đội ngũ cán bộ công đoàn tham gia tố tụng ...”.

Ông Lê Đình Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Ninh, cho hay: Trong thời gian tới, nhằm hạn chế tình trạng trốn, nợ BHXH, BHYT, BHTN, chúng tôi sẽ tăng cường đôn đốc thu, thanh kiểm tra liên ngành, hoàn thiện hồ sơ khởi kiện ra tòa án và gửi sang công an tỉnh đối với những đơn vị nợ BHXH.