Độc đáo "Hội thi gà" cúng thổ công sáng mùng 1 Tết ở xứ Lạng

Clip: Phong tục cúng thổ công của người Nùng xứ Lạng.

Tục đi thổ công là nét văn hóa, tín ngưỡng lâu đời của người Nùng. Đây là dịp mọi người coi như là "ngày hội thi gà" vì những con gà được mang cúng vào buổi sáng mùng 1 tết đều là những con gà đã được tuyển chọn theo các tiêu chí đẹp nhất, to nhất.

Các gia đình tại đây thức từ rất sớm để thịt và luộc gà cho kịp giờ cúng thổ công. Với quan niệm người nào đặt chân và mang gà tới thổ công cúng trước sẽ có nhiều lộc nên họ đã nhanh chóng mang đồ cúng đến thổ công. Đây là tục lệ đã có từ hàng trăm năm nay, thể hiện nét tín ngưỡng độc đáo của dân tộc Nùng.

6h sáng mùng 1 Tết, trong làn sương sớm lạnh, người dân bắt đầu mang mâm cúng đến cúng thần thổ công tại ngôi miếu đầu làng.

Chủ nhà hoặc con trai trong nhà sẽ nhận nhiệm vụ đặc biệt này. Khi đón giao thừa và chúc Tết nhau, mọi người vẫn lượng sức mình để còn đi thổ công vào sáng mùng 1 Tết.

Theo quan niệm, ai đến cúng thổ công sớm nhất thì năm mới sẽ nhiều tài lộc và may mắn nhất nên ngay từ 5h sáng, nhiều người đã chuẩn bị mâm cúng để ra thổ công nơi đầu làng. Ai ai cũng nhanh chóng đi cúng thổ công cho kịp giờ, gặp nhau mời nhau chén rượu ngọt và chúc một năm mới may mắn, tài lộc.

Dịp này, nhà nào cũng "tuyển chọn" những con gà to, béo và đẹp nhất để mang cúng thần thổ công. Nhiều người vẫn hay ví von đây như "Hội thi gà" đầu năm vì nhìn qua là có thể đoán và chọn được những con gà đẹp nhất, to nhất và vàng nhất.

Bếp lửa được nhóm ngay trước miếu thờ thổ công chung của làng để tiện đốt hương.

Ngay từ 5h sáng nhiều người đã đến miếu thổ công để dọn dẹp và nhóm bếp lửa rực hồng ấm áp. Ngoài ý nghĩa tín ngưỡng, đây cũng là dịp để xem nhà nào có gà to nhất, ngon nhất làng. Một con gà luộc, thịt lợn luộc, bánh chưng xanh và rượu thơm nồng mới cất được mang đến thổ công ngày đầu năm mới

Những con gà luộc vàng ươm được xếp theo thứ tự thẳng hàng. Nhà nào đến trước xếp trước, đến sau xếp sau thẳng hàng tăm tắp. Mọi người nhanh chóng thắp hương và châm rượu thể hiện sự thành kính.

Năm nào cũng vậy, người đến trước đợi người đến sau, chúc Tết nhau, mời nhau những chén rượu đầu năm mới.

Khoảng 8h, mọi người hóa vàng sau đó thu dọn đồ mang về để chuẩn bị thắp hương trên bàn thờ gia tiên.

Gà sau khi đi thổ công về sẽ được trần lại qua nước luộc gà cho nóng hổi, sau đó mang lên ban thờ gia tiên báo cáo với các cụ cầu một năm mới sức khỏe, làm ăn phát đạt, may mắn và bình an.