“Đói” đất, người Vân Kiều lang bạt làm thuê

Phan Phương Chủ nhật, ngày 31/07/2016 06:27 AM (GMT+7)

Mặc dù đã được UBND tỉnh Quảng Bình nhiều lần cắt đất từ các nông-lâm trường giao về cho xã để chia cho các hộ dân sản xuất, nhưng đồng bào dân tộc Vân Kiều ở xã Kim Thủy (huyện Lệ Thủy) vẫn chưa thực sự được nhận phần đất của mình nên gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, canh tác.

Đất giao vẫn nằm trên giấy

Theo tìm hiểu của phóng viên NTNN/Dân Việt tại xã Kim Thủy (Lệ Thủy), mặc dù trên giấy tờ, địa phương này đã được nhiều lần giao đất nhưng hiện nay, người dân ở đây, đa số là dân tộc Vân Kiều vẫn chưa nhận được tấc đất nào, mặc dù họ đang “đói” đất để sản xuất. Theo ông Trần Văn Mừng - Phó Bí thư Đảng ủy xã Kim Thủy, địa giới hành chính xã có 48.000ha nhưng đa phần là đất của các lâm trường, công ty và Ban quản lý rừng phòng hộ. Trên danh nghĩa, xã chỉ quản lý 4.000ha, nhưng thực chất hơn ½ diện tích bị người dân xâm canh, hậu quả của thời lâm trường để lại.

Nhiều hộ dân tộc Vân Kiều ở xã Kim Thủy gặp khó khăn do “đói” đất sản xuất.
Ảnh: Phan Phương

Theo báo cáo của Sở TNMT Quảng Bình, từ năm 2012 đến nay, sở đã trình UBND tỉnh thu hồi hơn 8.300ha đất của các nông-lâm trường giao về địa phương quản lý và xét giao đất sản xuất ổn định lâu dài cho các hộ dân thiếu đất sản xuất. Tuy nhiên, cho đến nay, sau gần 5 năm thực hiện, toàn tỉnh Quảng Bình chỉ giao được hơn 2.800ha đất cho các hộ dân (bằng 1/3 số diện tích đất thu hồi).

Ông Mừng cho biết: “Trong thời gian qua, theo chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Bình, đã có 3 đợt các lâm trường thuộc Công ty Lâm công nghiệp Long Đại cắt đất giao về cho xã để chia cho dân, nhưng đến nay vẫn chưa giao được mét vuông nào. Đợt đầu tiên cắt hơn 100ha đất ngay phía sau trụ sở xã, nhưng đất đó, các lâm trường đã cho các cán bộ dưới xuôi mượn, thuê, nhận khoán thời hạn đến 45 năm, nên họ không chịu trả lại vì chưa hết thời hạn. Đợt thứ 2, tiếp tục cắt 7ha để giao cho 3 bản gần biên giới nhưng cũng không giao được. Nguyên nhân trước đây Công ty Long Đại thiết kế trồng cao su, sau đó cắt về cho xã, nhưng diện tích này toàn là rừng già, kiểm lâm không dám ký, nên xã cũng không thể giao cho dân. Đợt thứ 3 mới đây nhất, Công ty Long Đại tiếp tục cắt về cho xã 90ha ở vùng Khe Khế, nhưng cũng không thể giao cho dân vì quá xa khu dân cư, không ai đủ sức để khai hoang, sản xuất và quản lý.

0,5ha không thể nuôi sống người dân

Theo ông Mừng, xã Kim Thủy có hơn 1.000 hộ dân, hơn 4.000 nhân khẩu, trong đó có 180 hộ không có đất sản xuất, các hộ còn lại có nhưng cũng nhỏ lẻ, chưa thể nuôi sống họ ngay trên chính mảnh đất của mình. “Theo quy định, mỗi hộ dân miền núi có 0,5ha đất là đủ định mức. Nhưng trên thực tế, nếu từng đó diện tích làm trang trại thì may ra đủ sống, mà người dân tộc ở đây có phải ai cũng có điều kiện để làm trang trại đâu. Ở địa phương này và điều kiện đất đai như vậy thì người Vân Kiều chỉ có thể trồng rừng kinh tế mà trồng rừng thì mỗi hộ (phần lớn đều đông con, có 7 - 10 thành viên), cần phải 5ha mới sống đủ. Vì vậy, người dân ở đây có rừng cũng như không có rừng, đều đi làm thuê, làm mướn thêm mới đủ sống” – ông Mừng nói.

Bà Hồ Thị Mến -người dân ở bản Đá Còi cho biết, đã sống ở bản mấy chục năm qua nhưng gia đình bà hiện nay vẫn chưa có một khoảnh đất nào để trồng rừng mưu sinh. Hàng ngày để có tiền sinh sống, các thành viên trong gia đình phải đi làm thuê, làm mướn khắp nơi và vào rừng khai thác lâm sản trái phép. “Tui nghe nói Nhà nước có chủ trương giao đất, giao rừng cho dân thì mừng lắm, nhưng chờ mãi không thấy mô cả” – bà Mến nói.