Giá rét quật chết 800 trâu, bò, nông nghiệp ảnh hưởng nghiêm trọng

Nước mắt trong giá buốt

Chiều 25.1, có mặt tại xã Suối Bàu, huyện Phù Yên, Sơn La, chúng tôi được lão nông Mùa A Dê thông báo “tin buồn”: Mấy bản trong xã đã có trâu, bò, dê… bị chết do rét rồi; toàn là hộ nghèo, hộ nhiều khó khăn cả. Đến nay tuyết vẫn chưa tan trên những cánh rừng trồng. Thế là năm nay, dân lại khổ rồi.

Người dân xã Bản Khoang, huyện Sa Pa (Lào Cai) đưa trâu về chuồng tránh rét. Ảnh nhỏ: Một con trâu chết rét ở Yên Bái.  Ảnh: T.Q - D.V

Trong số những gia đình có gia súc bị chết, gia đình ông Mùa A Lư ở bản Thinh A, xã Suối Bau là hộ còn nhiều khó khăn hơn cả, tài sản trong nhà hầu như chẳng có gì đáng giá ngoài mấy con gia súc, gia cầm. Nói về chuyện “đầu cơ nghiệp” của mình, ông Lư ngậm ngùi: “Tôi chăm chút nó suốt ngày, chỉ mong nhanh lớn, nhanh to để làm giống, nhân đàn, xóa đi khó khăn cho gia đình. Thế mà vào sáng 24.1, khi những cơn mưa tuyết rớt xuống được một lát thì con trâu của tôi cũng lăn đùng ra chết. Nó chết mà tôi cũng muốn chết theo. Biết đến bao giờ tôi mới lại có được con trâu như thế…”.

Ông Mùa A Dê nghẹn lời nói: “Suối Bau là xã đặc biệt khó khăn của huyện nghèo, nhưng trong xã còn có những bản thuộc diện đặc biệt khó khăn hơn nữa như: Suối Khoa, Suối Giàng, Thinh A, B… Thế nhưng đáng tiếc là đợt mưa tuyết vừa rồi lại bất ngờ tập trung cao vào những bản nghèo, làm nhiều hộ bị trâu, bò, dê chết rét. Theo thống kê chưa đầy đủ thì đến chiều 25.1 này đã có 21 con gia súc lớn bị chết. Chắc chắn số lượng này sẽ còn... tăng lên trong vài ngày tới.

Điều đáng nói là số gia súc bị chết này đều của các hộ nhiều khó khăn, vốn đầu tư hầu hết đều là tiền vay Ngân hàng Chính sách xã hội hoặc là vốn Dự án 30a của Chính phủ, tức là những cơ hội lớn thoát nghèo của người dân đang bị mất đi.

Ngược về trung tâm xã Phiêng Cằm, huyện Mai Sơn – nơi có những vườn chè giống gốc của Đài Loan, Trung Quốc và vườn ươm giống cây trồng cạn của tỉnh Sơn La, thấy những vườn cây rũ lá. Anh Nguyễn Văn Phương - cán bộ quản lý vườn chè nói với giọng nuối tiếc: Mấy chục ha chè của em đợt này có lẽ  đi tong rồi. Mới mưa tuyết có 2 ngày, sáng nay tuyết tan là lá đã rũ ra như người ta hơ lửa. Cả vườn rau, cây ăn quả của dân ở đây cũng thế, lá rau đang nát dần, vữa ra. Thế là hết cả nguồn thu hàng ngày cũng như lâu dài bay theo tuyết trắng…

Trâu, bò già yếu bị chết

Ông Lại Văn Minh - Chánh Văn phòng Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Sơn La, cho biết: “Tính đến chiều  25.1, toàn tỉnh đã có 89 con vật nuôi bị chết; trong đó có 57 con trâu, bò, phần lớn là trâu bò già yếu và bê, nghé…

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn - Giám đốc Sở NNPTNT Lào Cai, đến chiều tối  25.1, trên địa bàn tỉnh có 194 con gia súc bị chết rét, chủ yếu là bê, nghé non và trâu đã già. Ngoài ra, khoảng 1.000ha rau màu của 57 xã thuộc 7 huyện, thành phố bị thiệt hại, trong đó 600ha rau, 120ha hoa và hơn 300ha cây dược liệu. Đặc biệt, khoảng 2.000 ha cây thảo quả bị tuyết vùi lấp, nguy cơ mất trắng rất cao... Tổng thiệt hại ước tính của Lào Cai khoảng 30 tỷ đồng.

Trận rét đậm cũng gây thiệt hại lớn cho bà con nông dân ở tỉnh Yên Bái. Tính đến 19 giờ giờ ngày 24.1, nhiệt độ tại huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn đã xuống tới mức -1 đến - 3 độ C khiến hàng chục con trâu, bò, dê bị chết.

Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ninh, đến trưa  25.1, tạo huyện Bình Liêu có 428 con gia súc chết rét. Số gia súc chết gồm trâu, bò và dê, tập trung ở các xã Đồng Tâm, Vô Ngại và Đồng Văn. Ở Bình Liêu người dân có thói quen thả rông gia súc. Tình trạng gia súc chết rét còn xảy ra ở các huyện Ba Chẽ, Uông Bí. Sở NNPTNT Quảng Ninh cũng thống kê có hàng trăm ha hoa màu bị ảnh hưởng nghiêm trọng do băng tuyết gây hại. UBND tỉnh đã yêu cầu dừng các cuộc họp chưa thực sự cần thiết, tổ chức ngay các đoàn công tác xuống tận các thôn, bản và hộ gia đình để hỗ trợ nhân dân phòng chống rét cho người và gia súc, gia cầm, sản xuất nông nghiệp. 

Trao đổi với NTNN chiều 25.1, ông Tống Xuân Chinh – Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cho biết, theo thống kê từ các địa phương, đã có hơn 800 con gia súc chết do giá rét, Trong đó nhiều nhất là Quảng Ninh với 432 con, Lào Cai 194 con, Hòa Bình 106 con, Sơn La 89 con, Điện Biên 68 con,  Lai Châu 25 con, Bắc Giang 21 con… “Chúng tôi đã có khuyến cáo hướng dẫn người dân rất cụ thể và chi tiết công tác phòng chống rét cho trâu bò. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng  nông dân chủ quan, thả rông trâu, bò trong đó những con trâu, bò già yếu, sức đề kháng kém khi gặp giá rét mới bị chết”- ông Chinh nói.

Cũng theo ông Chinh, Cục Chăn nuôi đã có văn bản yêu cầu Sở NNPTNT các tỉnh tăng cường tuyên truyền cho nông dân, trong đó nhấn mạnh: Nếu không thực hiện đúng khuyến cáo của ngành nông nghiệp, trâu bò bị chết sẽ không được hỗ trợ. Cục cũng đã đề nghị các địa phương cân đối lại ngân sách để có kinh phí mua bạt, hỗ trợ che chắn chuồng trại để chống rét cho trâu, bò cho người dân.