GS - TSKH Đặng Hùng Võ: “Mềm hoá” bằng quá trình thương thảo

Nghị định 84/2007 của Chính phủ quy định, khi dự án thuộc trường hợp thu hồi đất mà nhà đầu tư tự nguyện đứng ra thoả thuận, thì pháp luật cho phép. Khi thoả thuận được 70% thì phần còn lại do Nhà nước can thiệp. Thế nhưng, TP.HCM thì yêu cầu các dự án trên địa bàn đều thực hiện như vậy...

Nhưng trường hợp này lại thành công, và khiếu kiện của người dân giảm đi nhiều. Tôi đã hỏi nhiều người dân TP.HCM, họ đều nói rằng điều đó là chấp nhận được. Mặc dù bồi thường không bằng được thực tế, nhưng giá bồi thường cao hơn trước đây nhiều lần, TP.HCM có định giá đất và định giá ấy tương đối sát. Người dân trong quá trình đối thoại, được “mặc cả” với nhà đầu tư. Đến khi những người dân đòi hỏi quá cao, rơi vào 30% còn lại, lúc đó Nhà nước mới can thiệp.

Đây chính là cơ chế Nhà nước thu hồi đất (nguyên là cơ chế cứng) đã được “mềm hoá” đi bằng quá trình nhà đầu tư thương thảo với người dân. Đây là những kinh nghiệm mà chúng ta nên đưa vào áp dụng đồng loạt cho các dự án mà Nhà nước thu hồi đất theo dự án. Tinh thần của nó cũng chính là phương án bồi thường hỗ trợ tái định cư.

Phương án bồi thường hỗ trợ tái định cư được lập theo pháp luật, còn nhà đầu tư có quyền nâng mức bồi thường để lấy đất nhanh. Nhưng tiền nâng đó không được sử dụng để bù trừ vào khoản nhà đầu tư phải nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước...

Nếu người dân trong số 30% không đồng ý với giá nâng thêm của nhà đầu tư, khi Nhà nước áp dụng thu hồi, thì họ sẽ chỉ được nhận tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư như phương án đã được duyệt (mà không có phần nâng lên của nhà đầu tư). Cách làm này vừa nhanh, vừa tạo động lực cho các bên trong quá trình thực hiện.