Hà Nội ô nhiễm không khí nghiêm trọng, người dân cần làm điều này khi ra đường để bảo vệ sức khỏe

Hà Nội ô nhiễm không khí nghiêm trọng, bụi mịn PM2.5 cao gấp 16 lần

Theo biểu đồ chất lượng không khí mới nhất tại Hà Nội, thủ đô đang ô nhiễm không khí ở mức "Không lành mạnh" liên tục trong 4 ngày đầu tháng 10, cụ thể từ 4/10 đến 7/10.

Trong đó, điều đáng nói là ngày hôm nay, 7/10, mức độ nhiễm bụi mịn PM2.5 đạt mức cao nhất trong 4 ngày từ 4-7/10. Nồng độ PM2.5 tại Hà Nội hiện cao gấp 16 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Theo khuyến cáo của EPA, với mức độ ô nhiễm không khí không lành mạnh này, một số người có thể gặp phải các vấn đề về sức khỏe nếu không có các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí. Ngoài ra, những người thuộc nhóm nhạy cảm (như trẻ em, người già, người đang có các bệnh liên quan đến phổi) có thể gặp phải các vấn đề nghiêm trọng hơn về sức khỏe.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên Môi trường) cho biết, hiện tượng chất lượng không khí ở mức không lành mạnh tại Hà Nội và khu vực phía Bắc hiện nay là do các tỉnh, thành này đã bước vào mùa ô nhiễm.

Theo ông Tùng, mọi năm, từ mùa thu sang mùa đông đều là mùa ô nhiễm ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là Hà Nội. Mấy ngày qua, ông Tùng quan sát thấy nồng độ bụi mịn PM2.5 ở mức rất cao, đặc biệt vào buổi đêm, chính vì vậy báo hiệu mùa ô nhiễm của Hà Nội bắt đầu.

"Một trong những nguyên nhân chính khiến cho chất lượng không khí suy giảm là do mấy năm nay Hà Nội chưa có biện pháp quyết liệt kiểm soát vấn đề này. Tôi lấy ví dụ như đối với giao thông, cụ thể như phương tiện giao thông đông đúc, tắc đường, lượng khí thải rất lớn. Cùng với đó là các nguồn chất thải công nghiệp, đốt rác, rơm rạ… Khi gặp điều kiện không thuận tiện thời tiết như gió lặng, các chất thải không có điều kiện khuyếch tán càng làm tăng ô nhiễm. Giai đoạn trước, khi trong mùa hè, các điều kiện mưa, gió và bão đã khiến không khí có chất lượng tốt hơn", ông Tùng nhấn mạnh.

Hà Nội ô nhiễm không khí, chuyên gia cảnh báo gì?

Theo ông Tùng, hiện tại, gió đã ngưng lại nên mặc dù chúng ta nhìn thấy trời rất cao và trong xanh nhưng thực chất chỉ số AQI, bụi mịn lại tăng. Trong những ngày tới đây, chắc chắn hiện tượng này sẽ vẫn tiếp diễn", ông Tùng lý giải.

Trước điều kiện đặc thù này, TS Hoàng Dương Tùng khuyến cáo người dân cần theo dõi thường xuyên chất lượng không khí để bố trí lịch làm việc, vui chơi hợp lý. Trong khi đó, các chuyên gia y tế đưa ra lời khuyên, người dân phải thường xuyên sử dụng khẩu trang, kính che mắt khi đi đường hoặc tiếp xúc với môi trường nhiều khói, bụi; hạn chế lưu thông qua các khu vực nhiều khói công nghiệp.

Đối với trẻ em, các bậc phụ huynh cần hạn chế cho các con ra đường vào thời điểm tan tầm, sử dụng khẩu trang lọc bụi mịn, giữ ấm mũi, họng, cổ, tránh các hoạt động ngoài trời quá lâu và không cần thiết.

Đối với người ở nhà, cần hạn chế mửa cửa sổ, cửa ra vào vào thời điểm chất lượng không khí xấu, đặc biệt là các nhà ở gần đường giao thông hoặc điểm ô nhiễm. Người mắc các bệnh về hô hấp cũng được các chuyên gia khuyến cáo không nên ra đường vào các thời điểm chỉ số AQI lên cao.

WHO cho biết, ô nhiễm không khí là một trong những rủi ro môi trường lớn nhất đối với sức khỏe của nhóm người nhạy cảm, như trẻ em, người già.

Theo thông tin của WHO, ô nhiễm không khí ngoài trời gây ra 4,2 triệu ca tử vong sớm trên toàn thế giới năm 2019; tỷ lệ tử vong này là do phần lớn tiếp xúc với các bụi mịn, từ đó gây ra bệnh tim mạch, hô hấp và ung thư.

Khoảng 89% số ca tử vong sớm này xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, và con số lớn nhất ở khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương của WHO.

Các chất gây ô nhiễm không khí bao gồm: Vật chất dạng hạt/bụi mịn (PM), Carbon monoxide (CO), Ozone (O3), Nitơ đioxit (NO2), Lưu huỳnh đioxit (SO2).

Trong số đó, bụi mịn PM2.5 (các hạt bụi có đường kính 2,5 micron trở xuống) có tác động cực kỳ nguy hiểm đến sức khỏe con người. Loại bụi mịn này phát thải từ quá trình đốt xăng, dầu, nhiên liệu diesel hoặc gỗ. Vì có kích thước cực kỳ nhỏ, PM2.5 có thể xâm nhập vào phổi, mạch máu.

Theo Ban Tài nguyên không khí California, Mỹ (CARB), việc tiếp xúc PM2.5 trong thời gian ngắn (kéo dài tới 24 giờ) có liên quan đến tử vong sớm; tăng số lần nhập viện vì nguyên nhân tim hoặc phổi, viêm phế quản cấp tính và mãn tính, các cơn hen suyễn. Những tác động xấu đến sức khỏe này chủ yếu được báo cáo ở trẻ sơ sinh, trẻ em và người lớn tuổi mắc các bệnh tim hoặc phổi từ trước.

Tiếp xúc lâu dài (nhiều tháng đến nhiều năm) với PM2.5 có liên quan đến tử vong sớm, đặc biệt là ở những người mắc bệnh tim hoặc phổi mãn tính, và làm giảm sự phát triển chức năng phổi ở trẻ em.

Đó là lý do, những gia đình có trẻ nhỏ, người già cần thực hiện các biện pháp như AQI đã nếu để hạn chế việc tiếp xúc với ô nhiễm bụi mịn PM2.5 liên tục, giúp cho sức khỏa của nhóm người này được đảm bảo an toàn.