Họ nguyễn

Dòng họ này nằm trong top những dòng họ phổ biến nhất ở Việt Nam. Theo sử sách chép lại, những thế hệ đầu tiên của họ thường mang tên các loài cá. Nguyên nhân vì đâu?

Ở Việt Nam không chỉ gói gọn trong 100 họ như câu cửa miệng “bách gia trăm họ”. Và cũng không phải ngẫu nhiên mà họ Nguyễn chiếm đến 38,4 dân số.

Dòng họ Nguyễn Đức từng được sách "Lê Quý kỷ sự" ca ngợi là một gia tộc lớn và mạnh nhất ở Kinh Bắc.

Người xưa có câu “Đông Cổ Am, Nam Hành Thiện”, tức ở xứ Đông vùng Hải Phòng có làng Cổ Am học giỏi, Sơn Nam Hạ vùng Nam Định có làng Hành Thiện nức tiếng. Nếu như làng Hành Thiện vẻ vang với khoa bảng họ Đặng, thì Nam Định còn một dòng họ nổi danh không kém – họ Nguyễn Cựu Hào.

Khởi phát từ đất Gia Miêu Ngoại trang, (nay là xã Hà Long, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa) những người con dòng họ Nguyễn với tài trí, khát vọng lập thân, lập nghiệp đã ghi danh sử sách muôn đời.

Nguyễn Hữu Cương sinh năm Ất Mão, niên hiệu Tự Đức thứ 8 (1855). Ông là con cả của quan Án sát Nguyễn Mậu Kiến, người làng Động Trung, phủ Kiến Xương, nay là xã Vũ Trung (huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình). Dòng họ Nguyễn của nhà ông có truyền thống học hành khoa bảng...

Bên cạnh những họ phổ biến như họ Nguyễn, Trần, Phạm, Lê, ở Việt Nam còn có loạt họ cực hiếm mà đa phần là nhiều người chưa hề nghe qua.

Chúa Trịnh lập mưu sai người mang nhiều vàng bạc bí mật vào biếu Đào Duy Từ, kèm một bức thư riêng để nhắc ông rằng tổ tiên, quê quán vốn ở Đàng Ngoài, nếu trở về sẽ được triều đình trọng vọng, cho giữ chức quan to...

Ngày giỗ họ năm nay, nhà thờ họ Nguyễn (thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh) tổ chức đãi tiệc buffet 58 món chay, người dân đóng góp thêm 4 món, tổng cộng có 62 món. Chi phí cúng giỗ được con cháu trong dòng họ và những người họ Nguyễn ở các địa phương khác đóng góp.

14 danh nhân họ Nguyễn từng thi đỗ trạng nguyên từ thời nhà Trần đến thời Lê - Trịnh. Đây cũng chính là dòng họ có nhiều trạng nguyên nhất trong lịch sử (14/46).