Khám phá hầm bí mật chỉ huy chiến dịch "Điện Biên Phủ trên không"

Hầm Sở chỉ huy tác chiến T1 của Bộ tổng Tham mưu thuộc cơ quan Tổng hành dinh Quân đội Nhân dân Việt Nam, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Căn hầm này được xây dựng vào năm 1964 là nơi tiếp nhận những báo cáo cũng như trực tiếp truyền đi các mệnh lệnh chỉ đạo của Bộ tổng lệnh đến khắp các chiến trường trên cả nước. Đặc biệt trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, chính tại Hầm T1 đã phát ra những hồi còi đầu tiên báo động phòng không toàn thành phố Hà Nội. Từ hầm Sở chỉ huy tác chiến, mệnh lệnh chiến đầu chính xác, kịp thời được truyền tới các đơn vị tên lửa, phòng không quyết đánh trúng đích, đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B-52 của Mỹ.

Clip: Vào hầm chỉ huy bí mật trong chiến dịch "Điện Biên Phủ trên không"

Mặc dù có quy mô khá nhỏ hẹp nhưng căn hầm này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc kháng chiến trường kỳ. Cũng giống như hầm D67 (phòng họp của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương), nhiệm vụ thiết kế, xây dựng nhà, hầm chỉ huy tác chiến của Bộ Tổng tham mưu (T1) được giao cho Bộ Tư lệnh Công binh.

Hầm được thiết kế chia thành 3 phòng, tổng diện tích 64m2, được đúc bằng bê tông cốt thép nguyên khối. Nóc hầm nhô lên khỏi mặt đất 1,5m và chia thành ba lớp, giữa được đổ cát dày nửa mét. Hầm có thể chống được sức công phá của bom tấn và tên lửa không đối đất, trụ được qua một vụ tấn công nguyên tử, vũ khí hóa học, vi trùng. 

 Phòng giao ban tác chiến rộng 20m2 gần cửa hầm phía đông, là nơi làm việc của trực ban trưởng, có nhiệm vụ tổng hợp tình hình mới nhất của các nơi, báo cáo tình hình với cấp trên, nhận lệnh và phát lệnh.

Phòng trực ban tác chiến rộng 43m2 là nơi làm việc liên tục 24/24 của kíp trực ban tác chiến do Cục Tác chiến - Bộ Tổng Tham mưu đảm nhiệm.

Kíp trực có trách nhiệm đề xuất với Bộ Tổng Tham mưu các phương án tác chiến nhằm đối phó kịp thời, chủ động giành thắng lợi trên chiến trường; Tổng hợp tình hình mỗi ngày, mỗi tuần báo cáo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Tổng Tham mưu trưởng trong cuộc họp giao ban mỗi sáng.

Toàn cảnh phòng trực ban tác chiến, gần như các hiện vật còn được lưu giữ nguyên vẹn.

Những phòng nhỏ này là nơi thực hiện liên lạc trực tiếp từ Bộ Tổng tham mưu tới các chiến trường. Hệ thống cách âm, điện đài tại 4 căn phòng này đều được nhập từ Liên Xô.

Tại sở chỉ huy Tác chiến, Bộ tổng tham mưu, tổ tiêu đồ đang thao tác đánh dấu mục tiêu.

Hình ảnh mô phỏng một tiêu đồ viên trong kíp trực đang xác định tọa độ chính xác máy bay B52 của địch.

Hệ thống thông hơi lọc độc trong hầm được đặt trong phòng 10m2. Lượng hơi vào qua một hệ thống phòng sóng, sau đó đến phòng lọc bụi độc, để nếu không khí có độc sẽ được lọc rồi đưa hơi sạch vào. Trên nóc hầm có điều hòa nước và một hệ thống bể nước để chạy máy điều hòa không khí.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp đang nghe Tổng Tham mưu phó và các đồng chí ở Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không- Không quân trình bày kế hoạch bảo vệ vùng trời Hà Nội.

Hai lớp cửa bảo vệ, phòng độc trên đường dẫn xuống hầm T1.

Nhiều em nhỏ cảm thấy tự hào về lịch sử Việt Nam và thêm yêu đất nước nhiều hơn khi được tham quan và được nghe những câu chuyện lịch sử trong căn hầm đặc biệt này.