"Khóc thét" với món đầu cừu trên bàn tiệc Giáng sinh

Smalahove là niềm tự hào của ẩm thực Na Uy với hương vị độc đáo đã được khẳng định, nhưng không ít thực khách chỉ nhìn cũng phải khóc thét vì bề ngoài kinh dị của nó. Smalahove ban đầu là món ăn truyền thống của người dân miền tây Na Uy, làm từ đầu cừu, và được thưởng thức vào dịp Giáng sinh.

Hiện nay, món này phổ biến khắp Na Uy và có thể ăn vào cả dịp lễ quan trọng lẫn ngày thường. Tên của món ăn là sự kết hợp của hai từ trong tiếng Na Uy là hove (nghĩa là "đầu") và smale (nghĩa là "cừu").

Lớp da và lông ở đầu cừu được thui trụi, bộ não được lấy ra, phần còn lại chiếc đầu được rửa bằng nước thật sạch rồi ướp muối, sau đó hun khói bằng loại củi đặc biệt hoặc sấy khô. Cũng có thể đem đầu cừu luộc hoặc hấp khoảng 3 tiếng cho mềm rồi lấy ra ăn kèm với củ cải và khoai tây nghiền. Món ăn này thưởng thức theo cách truyền thống thì không thể thiếu sữa, bia hay Akvavit - một loại rượu truyền thống của vùng Scandinavia.

Nếu đầu cừu luộc hay hấp thì bộ óc được để nguyên, nấu trong xương sọ và ăn bằng thìa hoặc cho vào chảo chiên nóng. Món đầu cừu ban đầu là thức ăn của người nghèo, tuy nhiên, ngày nay nó lại trở thành một loại cao lương mỹ vị. Khi bày lên đĩa đầu cừu được chia làm hai nửa, mỗi suất ăn là một nửa đầu.

Đầu cừu thường được ăn từ mặt trước ra mặt sau, xung quanh phần xương sọ. Người Na Uy thưởng thức smalahove khá chậm rãi, có thứ tự và nguyên tắc riêng. Riêng cơ mắt, lưỡi cừu được bỏ riêng và chỉ dành cho những người quan trọng nhất trong bữa tiệc. Phần tai và mắt được thưởng thức đầu tiên vì chúng béo ngậy và nên ăn khi còn nóng. Tiếp đến thực khách dùng dao dĩa cắt ngược giữa các răng ở hàm trên và dưới, từ đó ăn tới các phần xung quanh như ở hốc mắt, tai, má hay cằm.

Từ năm 1998 khi có dịch bò điên, liên minh châu Âu ra lệnh cấm chế biến smalahove từ cừu trưởng thành, vì lo sợ khả năng lây truyền scrapie - bệnh thần kinh dẫn đến tử vong ở cừu và dê, mặc dù bệnh này không lây nhiễm sang con người. Ngày nay, smalahove vẫn chỉ được làm từ đầu cừu non.

Đầu cừu là một món ăn còn tạo cảm khác ghê rợn, chỉ thu hút những người thực sự say mê, nhưng nó vẫn có trong thực đơn của các nhà hàng ở Na Uy để phục vụ du khách. Với bề ngoài kinh dị hầu như du khách nào nhìn thấy cũng sợ hãi khi phải thưởng thức smalahove. Tuy nhiên, Voss, một đô thị thuộc hạt Hardaland, miền tây Na Uy, lại hưởng lợi từ du khách muốn thử món ăn kỳ lạ này. Họ cho rằng smalahove không chỉ là đặc sản truyền thống của người Na Uy, mà còn là một "danh hiệu ẩm thực" đầy thử thách với những người tìm kiếm nó.