Không nên chỉ “bám” 19 tiêu chí

Nông dân xã Liên Mạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội chăm sóc rau vụ đông.

TS.Đặng Kim Sơn - Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn có ý kiến về vấn đề này.

Tăng tốc xây dựng NTM

Thời gian qua, so với các nước đang phát triển khác, nông thôn VN phát triển nhanh, nếu xét về các lĩnh vực xoá đói, giảm nghèo, tăng thu nhập, đặc biệt là cải thiện cơ sở hạ tầng như: Điện, nước sạch, y tế, giáo dục…

Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực, chúng ta vẫn ở mức thấp về nhiều tiêu chí như: Giao thông nông thôn, thu nhập nông thôn, tỉ lệ dân cư nông thôn, chất lượng y tế, dịch vụ phục vụ đời sống. Còn xét về tốc độ phát triển, chúng ta vẫn chậm so với chính mình. Ví dụ thu nhập và điều kiện sống giữa cư dân đô thị với cư dân nông thôn ngày càng chênh lệch...

Trong tương lai, tốc độ phát triển của các nước trong khu vực sẽ nhanh hơn. Ngay trong nước, tốc độ phát triển của lĩnh vực công nghiệp, đô thị sẽ mạnh hơn, do đó yêu cầu phát triển của nông nghiệp (NN), nông thôn (NT) ít nhất phải duy trì được tốc độ cao như thời gian vừa qua.

Nhưng đây là điều không dễ dàng, vì các điều kiện cho sản xuất NN như khai thác đất, tăng vụ, tăng vật tư… đến nay đã phát huy hết tác dụng và bắt đầu giảm. Nếu muốn tăng trưởng nhanh, phải chuyển sang phát triển theo chiều sâu, phải huy động nguồn lực khoa học công nghệ, quản lý, phát triển thương mại, dịch vụ.

Phát triển NTM là một quá trình. Song, yêu cầu đặt ra, quá trình này phải diễn ra với tốc độ nhanh để từng bước đạt được những mục tiêu cụ thể. Bởi quá trình CNH - HĐH cũng phải dựa trên những mục tiêu cụ thể đạt được của lĩnh vực NN, NT.

Phát triển thành phong trào sâu rộng

Trong chương trình phát triển NTM, chúng ta đã xây dựng được 19 tiêu chí. Trong đó, có tiêu chí tương đối dễ thực hiện, như xây dựng chợ, bưu điện, điện, trường học… nhưng có những tiêu chí rất khó đáp ứng như thu nhập, cơ cấu lao động. Khó là bởi việc thực hiện các tiêu chí này không chỉ liên quan đến nỗ lực của chính quyền, nhân dân địa phương, mà còn phụ thuộc vào cơ cấu kinh tế và chiến lược CNH - HĐH chung.

Ngoài ra, chúng ta chia tiêu chí cho 6 vùng sinh thái chính của đất nước, nhưng thực tế nông thôn VN rất đa dạng, sự khác biệt có thể thấy rõ trong từng vùng với từng nhóm dân tộc và sinh kế khác nhau của cư dân NT. Có địa phương ngay từ đầu có thể dễ dàng thực hiện các tiêu chí này, như Hà Nội, TP.HCM, song có những địa phương trong một thời gian dài có thể không đạt được.

Không nên cho rằng, quá trình phát triển NTM là phát triển cơ học theo 19 tiêu chí, mà phải tạo ra một phong trào sâu rộng trong cuộc sống của cư dân NT và lãnh đạo các cấp, nhằm thay đổi cuộc sống ở NT một cách căn bản, trong đó 19 tiêu chí là những biểu hiện chính.

Lê Hân (ghi)