Làng Chăm

Điểm lại chuyện xưa nay ở “xóm Chàm”. Nói theo cách dùng từ ngày nay, là xóm của người Chăm Đông Tác, nay là khu phố 2, phường 1, thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh.

Bãi đá cổ đó, người Chăm Mỹ Nghiệp thường gọi bãi đá Karang Chaklaing, thuộc địa giới hành chính xã Phước Hải, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận.

Đều đặn các tối thứ Hai, Tư, Sáu, lớp học “vỡ lòng” xóa mù chữ cho đồng bào Chăm ở xã Xuân Hải, huyện Ninh Hải (Ninh Thuận) lại sáng đèn. Đây là lớp học rất đặc biệt bởi học sinh đa phần đã làm cha, làm mẹ ở làng Chăm Phước Nhơn.

Một ngày cuối tháng 4/2023, được hướng dẫn của cán bộ UBND xã Phan Hiệp (huyện Bắc Bình, Bình Thuận), PV báo Dân Việt được dịp về thăm làng Chăm có các vị chức sắc lớn tuổi nhưng vẫn hết lòng tham gia mô hình "Chức sắc tôn giáo tham gia giữ gìn an ninh trật tự" để mang lại sự bình an cho thôn xóm…

Nhiều hộ nông dân làng Chăm, thôn Lương Tri, xã Nhơn Sơn, huyện miền núi Ninh Sơn (Ninh Thuận) thoát nghèo bền vững, vươn lên hộ khá, hộ giàu bằng các mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa, trong đó có mô hình chăn nuôi dê, nuôi bò. Các hộ được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội.

Khi bước chân vào làng sen, tôi cứ ngỡ mình đang lạc lối ở vùng Đồng Tháp Mười chứ không nghĩ ở vùng đất “nắng như phan, gió như rang” ở Ninh Thuận lại có một làng sen thơ mộng, hữu tình và tỏa ngát hương thơm…

Là con nhà nông nghèo khó nhưng bằng khát vọng vươn lên cùng ý chí kiên cường, cô gái trẻ Lộ Nữ Hoàng Tiên, người dân tộc Chăm ở Ninh Thuận đã ghi tên mình lên bảng vàng lưu danh tiến sĩ ở Hàn Quốc.

Không ngoa khi nói cơm nị - cà púa là phép cộng hoàn hảo của nền ẩm thực người Chăm. Hai món ăn khác biệt nhưng không thể tách rời nhau, luôn đi cùng nhau để tạo nên một hương vị đầy mê hoặc.

Làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp (thị trấn Phước Dân, Ninh Phước, Ninh Thuận) đã có tuổi đời hàng trăm năm, đến nay vẫn phát triển mạnh. Không chỉ giữ được nghề, bà con nơi đây còn tạo việc, làm giàu từ nghề.

Làng Chăm Đa Phước (An Phú, An Giang) có khoảng 3.000 người. Trong ngôi làng nhỏ xíu này, nam giới chỉ có 25 cái tên để lựa chọn. Có những cái tên phổ biến khiến cả trăm người cùng trùng tên là Du Số, Gia Cốp, Aly, Muham Mách và Sa Leh.