Lát đá vỉa hè Hà Nội: Bao giờ hết "điệp khúc" đào lên làm lại?

Lát đá vỉa hè theo quy chuẩn mới

Dịp cuối năm, nhiều vỉa hè trên các tuyến phố thủ đô lại bị cày xới, chỉnh sửa, lát lại. Cử tri các quận nội thành phản ánh thực trạng những năm gần đây, thành phố đầu tư cải tạo vỉa hè bằng đá, giả đá có độ bền 70 năm, nhưng sau một thời gian ngắn đã vỡ, hỏng.

Cử tri đề nghị UBND TP xem xét, đánh giá lại, có giải pháp nâng cao hiệu quả việc lát đá vỉa hè, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm (nếu có).

Tại cuộc họp báo thông tin trước Kỳ họp thứ 10 của HĐND thành phố Hà Nội, Trưởng Ban Đô thị HĐND thành phố Nguyễn Nguyên Quân cho hay, trước đây, khi bắt đầu có chủ trương lát đá vỉa hè các tuyến phố đã xảy ra tình trạng chất lượng công trình nhiều vỉa hè được lát đá chưa đảm bảo yêu cầu. 

Ngay sau đó, Ban Đô thị đã có kiến nghị và thành phố đã ban hành bộ quy chuẩn, tiêu chuẩn về lát đá vỉa hè. "Hiện nay, chúng ta đang thực hiện lát đá vỉa hè theo quy chuẩn mới", ông Quân nói.

Đề cập đến thực trạng vỉa hè bị hư hỏng trong thời gian gần đây, ông Quân cho biết cần xác định theo 2 trường hợp, một là được lát theo quy chuẩn, tiêu chuẩn cũ; hai là đang lát theo tiêu chuẩn mới.

Trước việc dư luận phản ánh vỉa hè lát theo tiêu chuẩn mới vẫn chưa đảm bảo, ông Quân cho biết, Ban Đô thị đã có kiến nghị trong báo cáo thẩm tra để UBND thành phố Hà Nội đánh giá lại hiệu quả của chủ trương, chất lượng xem hiệu quả của việc lát đá vỉa hè theo tiêu chuẩn mới đến đâu, chất lượng thế nào, có tiếp tục thực hiện lát đá vỉa hè nữa hay không. 

Chánh văn phòng  Đoàn ĐBQH và HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Việt cho hay, việc giám sát nội dung lát đá vỉa hè sẽ phụ thuộc vào quyết định của đại biểu HĐND thành phố. Theo quy trình, việc chọn nội dung giám sát sẽ dựa trên cơ sở tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri, ý kiến của đại biểu HĐND thành phố Hà Nội ở các tổ ứng cử về những vấn đề dân sinh bức xúc. Sau đó, các ý kiến sẽ được tổng hợp, báo cáo HĐND thành phố.

Đá vỉa hè nứt một phần do 'mưa xuống đá giãn nở, tự vỡ'? 

Trả lời báo giới bên lề cuộc họp HĐND TP Hà Nội sáng 8/12, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Võ Nguyên Phong hiện tượng đá lát vỉa hè bị vỡ, hỏng được báo chí phản ánh thời gian gần qua, chủ yếu là những tuyến đường được lát vỉa hè trước giai đoạn ban hành Quyết định số 1303/QĐ-UBND ngày 21/3/2019.  

Các quận, huyện có trách nhiệm phê duyệt dự án; Phòng Quản lý đô thị có trách nhiệm quản lý chất lượng các tuyến phố lát đá vỉa hè.

Ông Phong cho rằng, đá lát vỉa hè trước giai đoạn này được khai thác bằng phương pháp nổ mìn, cho nên đá bị om. Ngoài ra, đá marble thường có gân đá, không được đồng chất nên khi mưa xuống thì bị giãn nở, tự vỡ, thậm chí không cần tác động vật lý.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Giám định xây dựng (Sở Xây dựng Hà Nội) Hoàng Ngọc Thắng cho hay, các quyết định của UBND thành phố Hà Nội và văn bản hướng dẫn của Sở Xây dựng đều quy định rõ trách nhiệm cơ quan quản lý chính trong quá trình đầu tư và sau đầu tư thuộc về UBND cấp quận, huyện. 

UBND cấp huyện làm chủ đầu tư hoặc giao các ban quản lý dự án của quận, huyện làm chủ đầu tư dự án, tổ chức đấu thầu và lựa chọn đơn vị nhà thầu từ khảo sát, thiết kế đến thi công, giám sát thi công công trình. Phòng quản lý đô thị là cơ quan chuyên môn thẩm định thiết kế, kiểm tra nghiệm thu và đôn đốc giải quyết công việc theo phân cấp.

Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Giám định xây dựng, có nhiều nguyên nhân khiến vỉa hè xuống cấp, trogn đó có việc quản lý chất lượng và hiện trạng chất lượng thi công thực tế tại các dự án vẫn còn những bất cập, như: Công tác kiểm tra, giám sát vật liệu đá đầu vào tại một số dự án chưa đạt yêu cầu; công tác giám sát của chủ đầu tư và đơn vị tư vấn giám sát chưa thường xuyên, liên tục, chưa kịp thời giải quyết, xử lý những vướng mắc phát sinh trong quá trình thi công, đặc biệt việc phối hợp xử lý thiết kế theo thực tế hiện trạng công trình (vị trí bó gốc cây, cột điện, tủ điện) không bảo đảm kỹ thuật, mỹ thuật. 

Bên cạnh đó, công tác quản lý sử dụng, bảo trì hè đường sau đầu tư chưa tốt. Đặc biệt là việc quản lý, sử dụng mặt hè không đúng công năng sử dụng, mục tiêu đầu tư và thiết kế phê duyệt, ô tô, xe máy đi lên vỉa hè (dành cho người đi bộ) là nguyên nhân chính gây hư hỏng, xuống cấp mặt hè.

Còn theo TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam, trong số nhiều nguyên nhân dẫn đến vỉa hè xuống cấp, trước tiên phải kể đến vấn đề vật liệu. 

Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam cũng nhắc đến trường hợp "đá bị om". 

"Đá tự nhiên qua khai thác bằng nổ mìn, cưa xẻ bị chấn động, om, nứt. Kích thước vật liệu đá lát ở vỉa hè có khi cũng không phù hợp, khi có những phương tiện cơ giới đi lên mà chỉ dày khoảng 4cm. Với nguyên liệu như vậy, không đủ bền vững với tải trọng vỉa hè phải chịu" - ông Nghiêm cho hay. 

Nguyên nhân tiếp theo là thiếu là thiếu giám sát trong quá trình thi công. Đối với lát đá vỉa hè, phải có lớp nền bê tông, nhưng thường không đảm bảo theo quy định. Đặc biệt, với những tuyến vỉa hè có cây xanh và hạ tầng kỹ thuật, bố cục khác nhau, ngay như rễ cây khác nhau phải xử lý cụ thể thế nào cũng chưa có hướng dẫn.

Đặc biệt, theo kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, thành phố cần xem xét lại chủ trương, cần phân loại tuyến phố phù hợp, không nên triển khai ồ ạt. 

Nhiều tuyến phố chủ yếu là các công trình công cộng, có tuyến phố xe máy đi lên, có tuyến phố đi bộ, có tuyến phố ô tô ra vào thường xuyên. Căn cứ vào chức năng của từng tuyến phố để cân nhắc nên lát đá vỉa hè hay không.