Lật tẩy chiêu "nhận xét giả" trên sàn thương mại điện tử

Những năm gần đây, TMĐT phát triển mạnh mẽ và trở thành kênh bán hàng mang lại nhiều lợi ích. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19, loại hình kinh doanh này ngày càng được quan tâm sử dụng và trở nên phổ cập. Thời gian qua, trên cả nước, đã xuất hiện nhiều sàn TMĐT thu hút lượng khách hàng lớn như: Sen đỏ, Lazada, Tiki, Shopee… 

Phương thức này mang lại nhiều lợi ích về thời gian mua sắm, tính an toàn trong thời kỳ dịch bệnh và đáp ứng được nhu cầu người tiêu dùng. Đặc biệt, đối với những "tín đồ" mua sắm online, việc đọc nhận xét, đánh giá một sản phẩm nào đó trước khi mua hàng là thói quen khá phổ biến.

Theo dữ liệu khảo sát của Podium - Công ty phát triển phần mềm giúp doanh nghiệp hiện đại hóa các phương thức tương tác với khách hàng, 93% người được khảo sát cho rằng, các nhận xét trên mạng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của họ, 82% người nói nội dung của khảo sát đã thuyết phục họ mua hàng. Còn theo "Sách trắng TMĐT năm 2020", tại Việt Nam, 56% người tiêu dùng coi các bình luận, đánh giá trên mạng là lý do lựa chọn để mua hàng qua mạng. 

Tại một số sàn TMĐT, nhận xét của người tiêu dùng được tổng hợp và chuyển thành xếp hạng sao cho từng sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Đối với nhận xét tích cực, sẽ giúp củng cố niềm tin của người tiêu dùng, giúp doanh nghiệp tương tác với người tiêu dùng, tăng doanh thu lợi nhuận… Với nhận xét tiêu cực, người tiêu dùng sẽ do dự khi giao dịch và có xu hướng thay đổi quyết định sau khi đọc nhận xét.

Trong bối cảnh đó, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đã đưa ra một số cách nhận biết về những nhận xét giả hoặc nhận xét không khách quan. Chẳng hạn, nội dung nhận xét cho thấy người viết được nhận thù lao, tiền hoa hồng nếu người đọc nhấn vào link trong bài viết để mua hoặc nhập mã được cung cấp bởi người viết. 

Hay, nhận xét có nội dung không hợp lý như: Sản phẩm, dịch vụ có giá rẻ nhưng chất lượng tương đương với sản phẩm, dịch vụ cao cấp; nhận xét quá tiêu cực nhưng không đưa ra lý do. Cũng có thể là những nhận xét quá tích cực và hay kèm các dấu cảm thán như "!", "!!!"; nhận xét quá tích cực và kèm theo nội dung "cầu xin" nhà sản xuất sản xuất thêm, sản xuất lại sản phẩm/dịch vụ…

Ngoài ra, một dấu hiệu nữa nhận biết về nhận xét không khách quan đó là, những nhận xét quá tích cực về sản phẩm, dịch vụ mới ra mắt kèm theo nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn, rầm rộ trong thời gian ngắn; sản phẩm, dịch vụ được nhiều người nổi tiếng cùng nhận xét trên mạng xã hội. 

Thậm chí, có những nhận xét quá tiêu cực về sản phẩm để được hoàn lại tiền; nhận xét có nội dung gần giống nhau đã xuất hiện ở nhiều hội/nhóm có liên quan trên mạng xã hội; trang cá nhân của người viết nhận xét ở trạng thái công khai, rất ít thông tin cá nhân, không có nhiều bài đăng… (có dấu hiệu lập ra chỉ để viết nhận xét); bài đăng có kèm ảnh minh họa chất lượng thấp hoặc ảnh đã qua chỉnh sửa…