Lật tung “ruộng mật” tìm vàng: Chính quyền xã cầu cứu khắp nơi

Dùng dao “nói chuyện”

Biết có nhà báo đến xã làm việc về vấn đề khai thác vàng, ông Bùi Xuân Hoàn – Chủ tịch UBND xã Mị Hòa mừng như... bắt được vàng: “Tôi mong công luận góp tiếng nói cùng với xã gửi tới cơ quan có thẩm quyền sớm dẹp việc làm sai trái của các “bưởng” vàng. Chúng tôi đã nhiều lần xuống địa bàn lập biên bản, xử phạt, tịch thu máy móc của các đối tượng khai thác vàng trái phép. Vậy mà tình trạng này vẫn cứ diễn ra công khai”.

Câu chuyện của người đứng đầu UBND xã Mị Hòa thi thoảng bị gián đoạn bởi tiếng máy xúc, máy nổ đang gằn lên từng hồi. Lời bộc bạch của ông Chủ tịch xã càng chứng tỏ sự bất lực của chính quyền xã trong việc quản lý đất nông nghiệp trên địa bàn xã, để các “bưởng” vàng mặc sức cày xới.

 Các “bưởng” vàng ở xã Mị Hòa sử dụng màn đen che chắn hoạt động múc ruộng để tìm vàng. ảnh: X.T  

Theo lời ông Hoàn, cách đây 20 năm nơi này đã rộ lên phong trào cày nát sông Bôi để tìm vàng. Khi đó, lớp lớp trai bản nơi đây và cả các “bưởng” vàng từ nơi khác đến đã lật tung lòng sông để tìm cơ hội đổi đời. Họ lao như con thiêu thân đến các bãi vàng, ngày ngày đào đất, đãi cát. Tuy nhiên, hy vọng của các bưởng vàng sớm chết yểu vì trữ lượng vàng nơi này quá ít. Đất Mường dần trở lại yên bình.

Thế nhưng cách đây 4 năm, một số hộ dân của xóm Đồng Hòa 2 khi đào ao đã phát hiện trong đất của mình có vàng cám. Thấy nhà này đào được, nhà kia cũng lật tung vườn lên tìm cơ hội đổi đời. Đào hết đất thổ cư, đất vườn, người ta lật tung đất ruộng. “Thậm chí, mấy năm trước, không hiểu các “bưởng” vàng làm kiểu gì mà xin được điện 3 pha để chạy máy. Khi chính quyền xã kiến nghị điện lực cắt điện, họ chuyển sang sử dụng máy nổ” – ông Hoàn cho hay.

Việc khai thác vàng trái phép trên đất ruộng ở Mị Hòa cứ thế diễn ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiện trạng đất nông nghiệp. Ông Bùi Xuân Hoàn cho biết: “Từ năm 2013, UBND xã Mị Hòa đã tiến hành nhiều cuộc thanh kiểm tra. Có những lần xã thu 30 máy móc, phương tiện các loại của các “bưởng” vàng rồi tiến hành xử phạt hành chính. Nhưng UBND xã viết giấy phạt còn chưa ráo mực, các chủ vàng đã lại tiếp tục đưa máy vào khai thác. Lần đầu cán bộ xã xuống, họ còn e dè. Lần thứ hai, lần thứ 3, họ dùng dao dọa đoàn kiểm tra. Họ bảo ai vào thu máy sẽ bị chém”. Đã mấy lần cán bộ xã xuống làm việc, một số thành phần quá khích rút dao ra để “nói chuyện”.

Xã “cầu cứu” khắp nơi 

Theo UBND xã Mị Hòa, những người tự ý phá ruộng đào ao để tìm vàng đều là người trong xã. Có tình trạng một nhóm người mua lại ruộng của nhiều hộ dân khác rồi tiến hành đào đãi vàng. “Chúng tôi biết có hơn 20 hộ đã bán ruộng nhưng con số chính xác chúng tôi chưa nắm được. Việc mua ruộng sau đó lấy cớ đào ao để tìm vàng là việc làm sai trái. Chúng tôi cũng đã nhiều lần lập biên bản, xử phạt” – ông Hoàn nói.

Thế nhưng, ông Hoàn cũng thừa nhận, chính quyền xã “không làm được gì” trước nhóm người này. Trước hôm chúng tôi có mặt tại xã Mị Hòa, lãnh đạo xã cũng đã tiến hành kiểm tra và yêu cầu các hộ không được đào nữa nhưng ngày hôm sau họ vẫn đãi vàng công khai, trước bàn dân thiên hạ.

Chính quyền xã Mị Hòa đã phải cầu cứu lên cấp trên. Nhiều báo cáo, đề xuất đã được gửi lên huyện Kim Bôi và tỉnh Hòa Bình. Công an huyện, công an tỉnh Hòa Bình cũng đã vào cuộc. Tuy nhiên, đến nay, tình trạng khai thác vàng vẫn diễn ra công khai. Các “bưởng” vàng dường như không coi sự cảnh báo chính quyền địa phương ra gì.

UBND xã cũng đã nhiều lần họp với bí thư, trưởng xóm, công an viên thôn Đồng Hòa 2 với nội dung: Tuyên truyền, vận động các hộ tự giác tháo dỡ lều lán, vận chuyển phương tiện máy móc ra khỏi khu vực khai thác. Ngoài ra xã cũng phân công tổ công tác quản lý địa bàn luân phiên trực 24/24 giờ tại hội trường Nhà văn hóa thôn Đồng Hòa 2 để theo dõi, giám sát vận động các hộ tự tháo dỡ máy móc ra khỏi địa bàn và san gạt các cồn đất đá để trả lại hiện trạng ban đầu. Tính đến nay, trên địa bàn xã Mị Hòa vẫn còn 5 máy xúc và 3 công tơ điện 3 pha sẵn sàng hoạt động trở lại.

“Chúng tôi đề xuất nhiều lần, huyện cũng đã về, công an tỉnh cũng đã về nhưng… chẳng biết thế nào. Chúng tôi cũng đề nghị chi nhánh điện lực Kim Bôi cắt nguồn điện phục vụ các hộ đào ao tìm vàng. Nhưng thực tế là tình trạng càng nóng bỏng hơn. Ngày 29.6, tôi tiếp tục báo cáo lên huyện nhưng vẫn chưa thấy hồi âm”-ông Hoàn nói.