Lê Hữu Trác

Người đời sau tôn vinh ông là một đại danh y, một ông Thánh thuốc Nam, ông tổ của ngành y dược Việt Nam, ông cũng từng trị khỏi bệnh cho hoàng hậu Trung Hoa, được vua nước bạn phong làm Đại y thiền sư.

Chùa Tượng Sơn (xã Sơn Giang, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh) được xây dựng ở thế kỷ XVIII rất linh thiêng, là nơi đại danh y Lê Hữu Trác hơn 40 năm nghiên cứu y dược, bốc thuốc chữa bệnh giúp dân. Mỗi năm, chùa thu hút hàng nghìn du khách du lịch đến hành hương, tham quan, nghiên cứu các giá trị lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.

Trong lịch sử y dược ngàn năm dân tộc Việt Nam đã sinh thành và nuôi dưỡng những vị danh y kiệt xuất, có những đóng góp và cống hiến lớn lao với cộng đồng mà ngành y dược nước nhà sử sách vẫn còn in những dấu son vàng.

Thuộc “ngũ Liêu” nổi danh đất Sơn Nam xưa, làng Liêu Xá (huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên) được coi là làng khoa bảng - đất địa linh nhân kiệt, sản sinh ra nhiều nhân tài anh tú. Không chỉ vậy, Liêu Xá còn là quê hương của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - vị Đại danh y làm rạng rỡ nền y học cổ truyền Việt Nam.

Khi ghé lăng mộ Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, xin chớ quên ôn lại truyền thuyết xưa để cảm nhận tâm hồn phóng khoáng người thầy thuốc vĩ đại bậc nhất trong lịch sử nước Việt như vẫn còn phảng phất đâu đây...

Bọn ngự y trong cung ghen tỵ với Hải Thượng Lãn Ông và không chịu chữa theo đơn của ông, nên thế tử không khỏi. Ông biết thế nhưng không hề thắc mắc với bọn thầy thuốc thiếu lương tâm này, mặt nữa ông không thật nhiệt tình chữa, kết quả để sớm thoát khỏi vòng cương tỏa của quyền thần, danh lợi.

Còn sống đại danh y Lê Hữu Trác có thú chơi diều sáo, ông dặn con cháu: khi thả diều, diều đứt dây, rơi ở đâu đặt mộ ở đó. Sau này, chiếc diều sáo đã rơi xuống ngọn núi Minh Tự (nay thôn Hải Thượng, Sơn Trung, Hương Sơn), từ đó người dân giữ gìn, phát huy thú chơi diều sáo để thể hiện sự tôn kính với ông.

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác được hậu nhân suy tôn là đại danh y cũng thuộc dòng họ Lê Hữu Liêu Xá này. Đây là câu chuyện ly kỳ về dòng họ Lê Hữu tại thôn Liêu Xá, xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên...

Trong Y dương án, Lãn Ông đã kể lại câu chuyện ông hai lần phải luận tranh với một viên thầy thuốc người Trung Quốc để đập tan luận điệu bệnh nặng không chữa nổi của người này, khiến ông ta phải tâm phục khẩu phục.