Lời giải nào cho vấn nạn?

Cần gấp một sự sàng lọc đối tượng, sự chung tay của toàn xã hội mới mong giải quyết hết khối ung nhọt ma tuý và tội phạm.

Ô hợp chung "nhà 06"

Theo phân loại của Trung tâm 05-06 Đà Nẵng, tại đây hiện có 3 tiểu khu. Tuy vậy, sự phân loại cũng chỉ mới dừng lại ở việc chia nhóm riêng là ma tuý, mại dâm, nam, nữ. Các đối tượng từng có tiền án, tiền sự, tái nghiện nhiều lần, nhiễm HIV/AIDS... chưa được phân loại, ở riêng...

Các học viên bỏ trốn khỏi Trung tâm 05- 06 Đà Nẵng bị bắt trở lại.

Nói như luật sư (LS) Đỗ Pháp - Đoàn LS TP.Đà Nẵng, đây là "căn nhà" ô hợp. Chưa kể 250/387 đối tượng cai nghiện từng là đối tượng hình sự, số con nghiện còn lại đều từng phạm pháp. Tất nhiên, những hành vi phạm pháp của các đối tượng này chưa đủ mức truy cứu trách nhiệm hình sự, có dùng ma tuý thì mới bị cưỡng chế hành chính đến trại. Nhưng cần phải nhìn thẳng bản chất của họ, là những đối tượng phạm pháp.

Tuy nhiên, hiện ở Trung tâm 05-06 Đà Nẵng nói riêng và cả nước nói chung, việc thu gom, "nhốt" các đối tượng ma tuý chung trong một căn nhà đã vô tình tạo điều kiện cho cái xấu lây lan nhanh. Nhất là "nhốt" chung các đối tượng nghiện mới, "lỡ" dùng ma tuý lần đầu... chung với các "anh chị" từng là đối tượng hình sự.

LS Pháp cho biết, ông đã tham gia bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho nhiều thân chủ là đối tượng dùng ma tuý. Chính sự "cọ xát" này khiến ông rất hiểu các mánh lới, sự điêu ngoa, gian trá của các đối tượng ma tuý. Ông bảo: "Ranh giới con nghiện ma tuý và tội phạm rất mong manh. Các đối tượng này ẩn chứa mầm mống tội phạm gần nhất, trực tiếp nhất gây ra tệ nạn, mối lo cho xã hội.

Một bất hợp lý khác, theo LS Pháp là các giáo trình, bài thuyết giảng cũng như biện pháp quản-giáo tại Trung tâm 05-06 hiện đã quá lạc hậu, không còn thuyết phục các đối tượng quá "sõi đời" là con nghiện nữa.

Điều này cũng được Giám đốc Trung tâm 05-06 Đà Nẵng - ông Nguyễn Hùng Hiệp thừa nhận. Hiện, Trung tâm này chỉ có 70 cán bộ, nhân viên, phần lớn là hợp đồng, thu nhập thấp, sống xa nhà, nhưng đặc thù công việc phức tạp, nguy hiểm. Tuy nhiên, muốn điều chỉnh bất cứ biện pháp nào cũng cần có chủ trương từ Trung ương, các bộ, ngành đến địa phương.

Đáng ngại nhất là các đối tượng tái nghiện gần như vĩnh viễn đang nhiễm HIV/AIDS ở chung Trại 05-06. Ngành LĐTBXH, chính quyền Đà Nẵng mong muốn sẽ quản giáo, tạo điều kiện chăm sóc y tế để họ ở lại Trung tâm suốt đời. Nhưng, điều này xem ra vẫn chưa ổn.

Cập nhật các biện pháp quản lý, giáo dục

Trung tâm hiện quản lý phần lớn các em từng là đối tượng hình sự, nhưng không được trang bị công cụ hỗ trợ, không có lực lượng vũ trang... nên giống như cảnh "tay không giữ giặc.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hưng

LS Đỗ Pháp cũng cho rằng, vấn nạn ma tuý- tội phạm chưa có lời giải. Các biện pháp thu gom, "nhốt" tập trung để cai nghiện hiện chưa hiệu quả thật sự. Vì vậy, cần bổ sung, chỉnh sửa ngay các biện pháp quản lý, giáo dục để cải thiện tình hình. Nhà nước cần thiết phải bổ sung tính pháp lý để điều chỉnh các quan hệ hành vi liên quan đến đối tượng phức tạp này.

Một mặt phải "nâng cấp" truyền thông cộng đồng. Tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, rút kinh nghiệm và kể cả việc tiếp thu những ý kiến, hiến kế từ các cá nhân, tập thể để triển khai tốt hơn việc quản lý, giáo dục đối tượng ma tuý - phạm pháp. Cần có các điều tra xã hội học, đi sâu vào lĩnh vực ma tuý - con nghiện, nhằm hỗ trợ Nhà nước ban hành các chính sách mới, phù hợp.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hưng - Giám đốc Sở LĐTBXH Đà Nẵng cho biết, trong quý II/2011, Đà Nẵng sẽ đưa vào sử dụng Trung tâm 05-06 mới tại Bầu Bàng. Cơ sở này đang hoàn tất với mức đầu tư trên 100 tỷ đồng. Tất nhiên tiêu chuẩn xây dựng vẫn là trung tâm xã hội, tập trung cai nghiện và giáo dục đối tượng ma tuý, mại dâm, nhưng cơ sở mới có đủ điều kiện quản lý hơn nơi cũ.

Bà Hưng nói, ngành LĐTBXH Đà Nẵng sẽ kiến nghị chính quyền, tăng cường các biện pháp như sàng lọc, phân loại kỹ hơn các đối tượng để sắp xếp chỗ ở, lịch sinh hoạt cũng như các biện pháp quản giáo khác. Tuy nhiên, điều cần thiết trước mắt là sự tư vấn, điều chỉnh tính pháp lý và có những hướng dẫn cụ thể, mang tính thống nhất từ Trung ương đến địa phương để các giải pháp mới đưa ra không bị vướng luật".

Đã đến lúc cần sự kêu gọi, hợp sức của toàn xã hội để giải quyết gấp vấn nạn ma tuý - tội phạm đang phát triển từng ngày như hiện nay.

Quỳnh Châu