Lưu thông nông sản trong đại dịch Covid-19: Mỗi nơi quy định một kiểu

Cần quản lý, vận hành đồng bộ

Chia sẻ tại hội nghị, nhiều đại biểu tại các tỉnh, thành đánh giá vụ đông năm 2020 đạt nhiều thành công, mang lại hiệu quả kinh tế, thu nhập cao cho người dân.

Ông Hoàng Viết Chọn - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Thanh Hóa khẳng định: Riêng trong vụ đông 2020, tỉnh Thanh Hóa đạt giá trị trên 3.600 tỷ đồng, trung bình đạt trên 73 triệu đồng/ha.

Trong đó có nhiều mô hình liên kết hiệu quả như mô hình liên kết sản xuất khoai tây giữa doanh nghiệp và các HTX của các huyện Nga Sơn, Thiệu Hóa,...với diện tích 450ha đạt 100-120 triệu đồng/ha, lợi nhuận 50-70 triệu đồng/ha…

Vụ đông 2021 Thanh Hóa gieo trồng khoảng 45.000ha (giảm 5.000ha so với năm 2020). Trong đó tập trung vào cây ngô 15.000ha; cây xuất khẩu 5.000ha...Phấn đấu thu nhập đạt 77 triệu đồng/ha.

Với quan điểm chuyển đổi từ sản xuất vụ đông sang làm kinh tế vụ đông, trong vụ tới sẽ tích cực hỗ trợ chính sách tích tụ ruộng đất để các địa phương sản xuất hàng hóa quy mô lớn. Đồng thời hỗ trợ trực tiếp giống với giá trị khoảng 20 tỷ đồng cho người dân sản xuất. Cụ thể với giống ngô là 1 triệu đồng/ha; các cây xuất khẩu như ớt, khoai tây... khoảng 3 triệu đồng/ha...

Phó Giám đốc Sở NNPTNT Thanh Hóa kiến nghị Bộ NNPTNT tiếp tục hướng dẫn, hỗ trợ tỉnh xây dựng, cấp mã số vùng trồng. 

Phấn đấu trong trong thời gian tới, Thanh Hóa sẽ có 40 mã số vùng trồng giúp tỉnh có thêm nhiều vùng sản xuất nông sản chất lượng cao phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Tại hội nghị bên cạnh các chia sẻ về kinh nghiệm sản xuất vụ đông, nhiều đại biểu cũng kiến nghị Bộ NNPTNT cần phối hợp với các bộ ngành liên quan tháo gỡ nhiều khó khăn trong khâu chế biến, bảo quản và lưu thông nông sản giữa các vùng trong đại dịch; điều chỉnh lại phương pháp thống kê số liệu mùa vụ; giảm giá vật tư đầu vào...

"Trong vụ đông 2020, Hải Dương đạt được kết quả rất cao. Các sản phẩm làm ra vừa được mùa, được giá, thu nhập của bà con tăng gấp 3 lần trồng lúa và cao hơn 2,5 lần so với các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, dự báo vụ đông 2021 dự báo còn nhiều khó khăn, nhất là việc lưu thông tiêu thụ sản phẩm trong thời điểm đại dịch Covid-19 tiềm ẩn nhiều khó khăn, rủi ro.

Đề nghị Bộ NNPTNT sớm hỗ trợ tỉnh thông tin dự báo thị trường và phương án kết nối giúp Hải Dương xuất khẩu nhiều cà rốt, bắp cải... sang Nhật Bản, Hàn Quốc, EU...", ông Trần Văn Quân - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương.

Về phía tỉnh Thái Bình, ông Lại Văn Hoàn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình chia sẻ: Trong điều kiện đại dịch phức tạp, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ cùng Bộ Công Thương cũng đã có chỉ đạo hướng dẫn, kiểm soát lưu thông hàng hóa, nông sản. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện mỗi địa phương lại có quy định khác khác gây ảnh hưởng tới việc tiêu thụ sản phẩm tại các vùng.

Ông Hoàn kiến nghị, Bộ Công Thương, Bộ NNPTNT cần tham mưu cho Chính phủ đưa ra các chỉ đạo đồng bộ hơn các quy định tạo điều kiện cho nguời dân, doanh nghiệp lưu thông hàng hóa, nông sản.

Cần xây dựng phương án tiêu thụ nông sản sớm

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT), diện tích cây trồng vụ đông 2020 đạt 375.000ha, giảm trên 13.000ha so với vụ đông 2019 do ảnh hưởng của con bão số 7. 

Năng suất của cây vụ đông 2020 đối với nhóm cây ưa ấm có năng suất tăng như: ngô đạt 46,4 tạ/ha (tăng 5,2 tạ/ha), lạc đạt 24,0 tạ/ha (tăng 0,6 tạ/ha)...

Tổng sản lượng cây trồng vụ đông 2020 đạt trên 4.565 nghìn tấn, tăng 110.000 nghìn tấn so với vụ đông 2019. Tổng giá trị cây vụ đông 2020 (tính theo giá hiện thời) đạt khoảng 32.628 tỷ đồng, cao hơn không đáng kể so với vụ đông 2019; giá trị sản xuất cây vụ đông 2020 đạt 84,3 triệu đồng/ha, tăng 3,1 triệu đồng/ha so với vụ đông 2019.

Trong đó có nhiều tỉnh làm vụ đông hiệu quả như Haỉ Dương đã thực hiện 51 mô hình liên kết sản xuất chuỗi có sự tham gia của HTX trong vụ đông 2020 với quy mô trên 481ha ở 08 huyện, thành phố với tổng số 3.562 hộ tham gia.

Hay Ninh Bình vận động được 35 doanh nghiệp, cửa hàng nông sản (trong tỉnh 20 và ngoài tỉnh 15) tham gia liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm với 65 HTX, tổ hợp tác, cơ sở sản xuất trên địa bàn tỉnh. 

Tổng diện tích sản xuất vụ đông 2020 của tỉnh này đạt trên 4.500ha, sản lượng đạt gần 95.000 tấn với trên 20 loại nông sản, thực phẩm.

Theo thông tin từ Cục Trồng trọt, hiện một số địa phương Trung Quốc đang bị lũ lụt nặng diện tích đất nông nghiệp cũng như cây trồng bị thiệt hại lớn chưa thể khắc phục kịp nên khả năng sản xuất của bạn sẽ giảm dẫn đến nhu cầu nhập khẩu có thể tăng cao và là cơ hội tiêu thụ nhiều mặt hàng nông sản vụ đông của Việt Nam. Hơn nữa, các mặt hàng rau, củ Trung Quốc cạnh tranh với Việt Nam tại các thị trường khác sẽ giảm do thiếu nguồn cung.

Bên cạnh đó, dịch bệnh Covid-19 bùng phát ảnh hưởng đến sản xuất một số địa phương trong nước, thế giới nên nguồn cung giảm, trong khi đó các tỉnh phía Bắc khống chế dịch Covid-19 khá tốt ngoại trừ Hà Nội thực hiện giãn cách, các tỉnh còn lại vẫn ở tình trạng bình thường, sản xuất, lưu thông diễn ra bình thường.

Trong vụ đông 2021, bà Trần Thị Hòa - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt cho rằng: Các địa phương sẽ giữ ổn định diện tích khoảng 400.000ha và sản lượng 4,6 triệu tấn. Trong đó, tập trung phát triển một số cây trồng có giá trị kinh tế cao, có hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân.

Tổng giá trị sản xuất vụ đông 2021 phấn đấu đạt khoảng 34.000 - 35.000 tỷ đồng. Trung bình giá trị sản xuất đạt khoảng 85 triệu đồng/ha. 

Theo Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, với tình hình thời tiết mùa đông 2021 đến sớm và nhiệt độ lạnh hơn trung bình các năm trước, cộng với những yếu tố thuận lợi, trong vụ đông tới định hướng của Bộ là nhóm cây ưa ấm nên bố trí với tỷ lệ khoảng 55%; nhóm cây ưa lạnh khoảng 45%.

Trong đó, nhóm cây trồng chủ lực trong vụ đông này là ngô, đậu tương, khoai lang, khoai tây và rau đậu các loại. Trong đó, cây ngô, ngoài mục tiêu lấy hạt, ưu tiên phát triển nhóm ngô thực phẩm, thời gian sinh trưởng ngắn, thu bắp tươi phục vụ thị trường ăn tươi, chế biến và ngô sinh khối cho chăn nuôi đại gia súc.

Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt lưu ý từng tỉnh căn cứ vào diện tích thu hoạch lúa vụ hè thu, vụ mùa 2021, điều kiện nguồn nước, đất đai chủ và thị trường, chủ động bố trí thời vụ, diện tích với cơ cấu cây trồng phù hợp nhằm đảm bảo đạt diện tích sản xuất vụ đông tối đa nhưng phải đảm bảo chắc ăn và hiệu quả kinh tế.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh cho hay: Diện tích sản xuất vụ đông các tỉnh phía Bắc trong những năm gần đây không tăng mà có xu hướng ổn định, nhưng giá trị sản xuất của vụ này vẫn tăng đều.

Theo Thứ trưởng Lê Quốc Doanh, trong bối cảnh dịch Covid-19, các địa phương cần tiếp tục thúc đẩy sản xuất để giữ vững an ninh lương thực, nhất là đáp ứng tốt nhu cầu lương thực thời điểm cuối năm; đồng thời, tạo việc làm cho lao động nông nhàn do dịch và thu nhập cho nông dân.

"Trong bối cảnh như vậy, sản xuất vụ Đông không chỉ đảm bảo thực phẩm trong nước mà còn xuất khẩu. Do đó, các địa phương cần chủ động liên kết để đảm bảo tiêu thụ sản phẩm", Thứ trưởng Bộ NNPTNT nhấn mạnh.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh đề nghị các địa phương phải đẩy nhanh thu hoạch lúa mùa, hè thu để đảm bảo an toàn trước mùa mưa bão; đồng thời, giải phóng đất để sản xuất sớm vụ Đông cây ưa ấm.